کجای لحظه هامی تو که هر جا رو بگی گشتم به جای زندگی کردن پی دیوونگی گشتم
نگو دل کندن آسونه که من اصلا نمیتونم اگه حالم رو میپرسی جوابش رو نمیدونم
کجای زندگیمی تو که من میگردم و نیستی یه روزی مطمئن بودم پای حرفات وایمیستی
تو هرجا رو بگی گشتم که شاید باز پیدا شی به عشقت زنده موندم کاش هنوزم عاشقم باشی
من از وقتی گمت کردم شب و روزم زمستونه هوای هر جا صاف باشه هوای خونه بارونه
من از وقتی گمت کردم تمام رویاهام گم شد تو چی میدونی از اونی که قصه اش حرف مردم شد
کجای زندگیمی تو که من میگردم و نیستی یه روزی مطمئن بودم پای حرفات وایمیستی
تو هرجا رو بگی گشتم که شاید باز پیدا شی به عشقت زنده موندم کاش هنوزم عاشقم باشی
کجای زندگیمی تو که من میگردم و نیستی یه روزی مطمئن بودم پای حرفات وایمیستی
تو هرجا رو بگی گشتم که شاید باز پیدا شی به عشقت زنده موندم کاش هنوزم عاشقم باشی
گاهی سکوت.....
یعنی اما.....
یعنی اگر......
یعنی هزارویک دلیل.....
که "دل" می ترسد بلند بگوید.....
شاه ماشین volvo بلاخره پا به میدان گذاشت fh16 گیربکس هوشمند قدرت 520 تا 980 اسب بخار ولی هنوز وارد ایران نشده است
اندروید (در فارسی آندروید هم تلفّظ میشود) (به انگلیسی: Android) نام سیستمعاملی است که گوگل برای تلفن همراه و لوحرایانه و هم اکنون برای تلویزیون نیز عرضه مینماید و با همکاری دهها شرکت بر روی دستگاه های مبتنی بر اندروید قرار میدهد.
اندروید بر پایهٔ هسته لینوکس ساخته شدهاست.
در ماه ژوئیه سال ۲۰۰۵ گوگل شرکت اندروید در پالو آلتوی کالیفرنیا را خرید. شرکت کوچک اندروید که توسط اندی روبین، ریچ ماینرز، نیک سیرز و کریس وایت پایهگذاری شده بود، در زمینه تولید نرمافزار و برنامههای کاربردی برای تلفنهای همراه فعالیت میکرد.
اندی روبین مدیر ارشد اجرایی این شرکت پس از پیوستن اندروید به گوگل به سمت قائممقام مدیریت مهندسی این شرکت و مسئول پروژه اندروید در گوگل منصوب شد.
تیم اندروید به رهبری روبین فعالیت خود را برای تولید پلتفرم موبایل مبتنی بر کرنل لینوکس آغاز کردند و نتیجه اولیه این پروژه در کنفرانس خبری شرکت گوگل در ۵ نوامبر سال ۲۰۰۷، مطرح کردن «اتحادیه گوشی باز» یا Open Handset Alliance بود. ۳۴ شرکت فعال در زمینه تولید نرمافزار، تولید گوشیهای تلفن همراه، اپراتور تلفن همراه و تولیدکننده نیمه رساناها و پردازندههای تلفن همراه اعضای بنیانگذار این اتحادیه بودند.
در میان نامهای مشهور در بین اعضای مؤسس، شرکتهایی چون سامسونگ، ال جی، موتورولا، اچ تی سی ، T-Mobile، NTT DoCoMo، اینتل، Nvidia، تگزاس اینسترومنتس، کوآلکام، برادکام، تلفونیکا، اسپرینت، eBay و البته گوگل به چشم میخوردند. اریک اشمیت مدیر ارشد اجرایی گوگل در این مراسم گفت: «اعلام امروز بسیار جاهطلبانهتر از معرفی تنها یک تلفن گوگلی است که در چند هفته اخیر توسط رسانهها پیشبینی شده بود.
از دیدگاه ما پلتفرمی که ما ارائه کردهایم، هزاران تلفن گوناگون را به بازار روانه خواهد کرد.» نخستین گوشی مبتنی بر اندروید توسط شرکت اچ تی سی با همکاری T-Mobile تولید شد. این گوشی که به فاصله کمتر از یک سال از تشکیل اتحادیه Open Handset Alliance یعنی در ۲۲ اکتبر ۲۰۰۸ تولید شد، در بازارهای مختلف به نامهای اچتیسی دریم، تیموبایل جی۱ و Era G1 به بازار عرضه گردید.
٩ دسامبر ۲۰۰۸ چهارده عضو جدید از شرکتهای صنعت تلفن همراه جهان به اتحادیه Open Handset Alliance پیوستند. در بین این نامها باید به سونی اریکسون، اریکسون، توشیبا، اسوس، گارمین، هوآوی و آرم اشاره کرد. روند پیوستن شرکتهای بزرگ به اتحادیه تا به امروز نیز ادامه داشته است و شرکتهایی چون ایسر، آلکاتل، لنوو، شارپ، فاکسکان، NEC، کیوسرا، NXP، ST-Ericsson، مارول، ZTE و دل نیز از جمله شرکتهایی بودهاند که به جمع پشتیبانی کنندگان اندروید پیوستهاند.
کپیرایت و حق امتیاز
حق امتیاز اندروید به صورت اپن سورس بر اساس حق امتیاز آپاچی یا Apache License ارائه میگردد. بر این اساس شرکتهای عضو اتحادیه میتوانند با دسترسی به کدهای اصلی اندروید آن را مطابق دلخواه خود تغییر دهند و کد تغییر یافته را بدون عودت دادن برای خود حفظ کنند.
معنای اندروید
بنابر ترجمه واژهنامهٔ کمبریج، اندروید اینگونه تعریف شده است: «یک ربات (ماشینی که به وسیله کامپیوتر کنترل میشود) که به گونهای ساخته شده تا شکل ظاهری شبیه به انسان داشته باشد.» اگر روبات را در زبان فارسی انسان نما بنامیم، شاید بتوان نزدیکترین معنی در زبان فارسی به اندروید را شبه انسان دانست.
ویژگیهای اندروید
اندروید تمامی تکنولوژی های اتصال (=Connectivity) شامل GSM/EDGE, CDMA, EV-DO, UMTS, بلوتوث و وای-فای را پشتیبانی می کند.
اندروید از فرمت های مختلف فایل های مالتی مدیا مثل MPEG-4, H.264, MP3, AAC, AMR, JPEG, PNG, GIF پشتیبانی می کند.
اندروید برای ارسال پیغام های متنی یا همان اس ام اس (SMS) از فرم های SMS, MMS و XMPP پشتیبانی می کند.
مرورگر موجود در اندروید بر اساس فریم ورک اوپن سورس WebKit توسعه یافته است.
اندروید برای ذخیره داده ها و مدیریت بانک های اطلاعاتی سبک از نرم افزار SQLite استفاده می کند.
تمام برنامه های اندروید باید به زبان جاوا نوشته شوند. برای اجرای برنامه های جاوایی روی این سیستم عامل، کدهای جاوا به کدهای Dalvik تبدیل می شوند و سپس روی ماشین مجازی جاوایی (Dalvik virtual machine) اجرا می شوند.
ابزارهای مختلف اندروید برای توسعه دهندگان به راحتی در دسترس است و توسط شرکت گوگل پشتیبانی می شوند. این ابزارها شامل کتابخانه ها، خطایاب، شبیه ساز گوشی و یک پلاگین برای اکلیپس است.
اندروید از سخت افزارهای مختلف همچون جی پی اس و دوربین های متنوع پشتیبانی می کند.
تصاویر و فایل های گرافیکی بوسیله OpenGL پردازش می شوند که کیفیت بالاتری خواهند داشت.
رابطه اندروید و جاوا
نرم افزارهای جانبی اندرویدی با استفاده از زبان جاوا نوشته می شوند و برای ارتباط با لایه های زیرین سیستم عامل می توانند از کتابخانه های جاوایی اندروید استفاده کنند. بخش رابط کاربری سیستم عامل اندروید با زبان جاوا نوشته شده است و بسیاری از برنامه های اندروید هم با جاوا نوشته شده اند.
اما این سیستم عامل ، Java Virtual Machine ندارد . برای اجرای برنامه های جاوایی روی این سیستم عامل، کدهای جاوا به کدهای Dalvik تبدیل می شوند و سپس روی Dalvik virtual machine اجرا می شوند. (دالویک یک ماشین مجازی جاوایی است که برای سیستم عامل اندروید بهینه شده است تا هم RAM و هم CPU و هم باطری کمتری مصرف کند). برنامه های جاوایی معمولی هم که روی گوشی های دیگر اجرا میشوند با استفاده از نرم افزارهای شبیه ساز ماشین مجازی جاوا مانند j2ME MIDP Runner روی این سیستم عامل قابل اجرا هستند.
فرمت فایل های پشتیبانی شده
اندروید در حالت پیشفرض فایل های mp3, aac , ogg , amr , midi , mpeg4 , wav , bmp , gif , png , jpg را پشتیبانی می کند. اندروید Adobe Flash را نیز پخش می کند و می تواند فایل های GIF متحرک را با حرکت پخش کند.
برای پخش فایل های جریان دار مانند صوت و ویدئو نیز می توانید از تگ ویدئو html5 و همچنین تکنولوژی Adobe Flash Streaming استفاده کنید.در نسخه های جدید اندروید، موتور جاوااسکریپت مرورگر کروم که سرعت بسیار بالایی در اجرای کدهای جاوا اسکریپت دارد به مرورگر اندروید متصل شده است. (در ضمن مرورگر اندروید کدهای HTML5 را پشتیبانی می کند)
محیط برنامهنویسی اندروید
مجموعه برنامه نویسی اندروید یا Android SDK شامل یک دیباگر، کتابخانه های اندروید، شبیه ساز سیستم عامل، مستندات اندروید و فایل های نمونه و آموزشی است که به کاربر در ایجاد برنامه ها کمک می کند. هم اکنون این SDK بر روی یک سیستم ۳۲ بیتی که لینوکس، ویندوز و یا mac OSX داشته باشد اجرا می شود.
پیش نیازهای نصب این SDK عبارتند از JDK و Apache Ant و python 2.2 . برنامه های نوشته شده برای اندروید با پسوند apk ذخیره می شوند. برنامه ساز اندروید یک محیط برنامه نویسی ویژوال تحت وب برای برنامه نویسان تازه کار است که بر پایه ی کتابخانه جاوایی open Blocks و توسط یکی از استادان دانشگاه MIT بنا شده است و فانکشن هایی برای برقراری ارتباط با سخت افزارهای مورد پشتیبانی اندروید دارد، مانند شتاب سنج، جهت سنج، جی پی اس، مدیریت پیامک اندروید، مبدل صدا به متن و امکان اتصال به وب سرویس ها (وب سرویس آمازون و توییتر بصورت پیشفرض در این محیط برنامه نویسی گنجانده شده).
کمتر از سه سال پیش زمانی که سیستم عامل آندروید برای نخستین بار توسط کنسرسیومی به رهبری گوگل معرفی شد، کمتر کسی پیشبینی میکرد که در این مدت کوتاه این سیستم عامل موفق به پیشی گرفتن از سیستم عاملهای پرطرفدار و جا افتاده تلفن همراه چون ویندوزموبایل، لینوکس و پالم شده و خود را به عنوان تهدیدی جدی برای رقبایی چون سیمبین، RIM و آیفون نشان دهد. آندروید پا را از این هم فراتر گذاشته و علاوه بر حضور قدرتمند در بازار تلفنهای همراه هوشمند، وارد عرصههای دیگری مانند تبلتها و حتی تلویزیون نیز شده است.
به نوشته ی پژوهشکده، رشد اعجابآور آندروید به گونهای بوده است که بسیاری از کارشناسان پیشبینی میکنند این سیستم عامل تا سال ۲۰۱۲ دومین سیستم عامل پرطرفدار تلفنهای همراه جهان خواهد بود. تخمینی که نه تنها دور از دسترس نمینماید بلکه بسیار محافظهکارانه به شمار میرود. چرا که با روند رشد این سیستم عامل و اقبال شرکتهای مختلف به آن، کسب رتبه اول نیز برای آندروید چندان دور از ذهن نیست. مروری خواهیم داشت بر تاریخچه و روند شکلگیری این سسیتم عامل، موفقیتها و چشمانداز آتی آن.
معنای آندروید
پیش از ورود به اطلاعات مربوط به آندروید، نخست به نام آن میپردازیم. بنابر ترجمه دیکشنری کمبریج، آندروید این گونه تعریف شده است: «یک ربات (ماشینی که به وسیله کامپیوتر کنترل میشود) که به گونهای ساخته شده تا شکل ظاهری شبیه به انسان داشته باشد.» شاید بتوان نزدیکترین معنی در زبان فارسی به آندروید را آدم آهنی یا آدم ماشینی دانست.
از مدیریت شرکت کوچک آندروید تا مدیریت پروژه در خلاقترین شرکت جهان
در ماه ژوئیه سال ۲۰۰۵ گوگل شرکت آندروید در پالو آلتوی کالیفرنیا را خرید. شرکت کوچک آندروید که توسط اندی روبین، ریچ ماینرز، نیک سیرز و کریس وایت پایهگذاری شده بود، در زمینه تولید نرمافزار و برنامههای کاربردی برای تلفنهای همراه فعالیت میکرد. اندی روبین مدیر ارشد اجرایی این شرکت پس از پیوستن آندروید به گوگل به سمت قائممقام مدیریت مهندسی این شرکت و مسئول پروژه آندروید در گوگل منصوب شد.
در واقع میتوان روبین را پایهگذار آندروید دانست. چرا که وی علاوه بر اینکه ایده تولید آندروید را در شرکت کوچک خود پرورش داد، در سمت مدیر این پروژه در شرکت گوگل توانست ایده خود را پیادهسازی کند و سیستم عامل آندروید را با نام شرکت کوچک پیشین خود روانه بازار نماید.
تیم آندروید به رهبری روبین فعالیت خود را برای تولید پلتفرم موبایل مبتنی بر کرنل لینوکس آغاز کردند. درز اخباری از فعالیتهای این تیم به خارج از گوگل، سبب بروز شایعاتی مبنی بر تمایل گوگل به تولید تلفن همراه در اواخر سال ۲۰۰۶ گردید. این شایعات زمانی بیشتر قوت گرفت که در سپتامبر ۲۰۰۷ نشریه اینفورمیشن ویک در گزارشی خبر از ثبت چندین حق امتیاز و اختراع در حوزه تلفن همراه توسط گوگل داد.
تولد یک آدم آهنی!
با اعلام زمان کنفرانس خبری شرکت گوگل در نوامبر سال ۲۰۰۷ دیگر تمامی رسانهها و افکار عمومی جهان چشم انتظار مشاهده نخستین تلفن همراه ساخت گوگل بودند. ولی غافلگیری بزرگ رخ داد. هیچ خبری از «یک» گوشی تلفن همراه نبود بلکه خبر داغ آن روز در مورد ورود صدها تلفن همراه در سالهای پیش رو بود که توسط شرکتهای مختلف تولید میشد. «اتحادیه گوشی باز» یا Open Handset Alliance در روز ۵ نوامبر ۲۰۰۷ اعلام موجودیت کرد.
۳۴ شرکت فعال در زمینه تولید نرمافزار، تولید گوشیهای تلفن همراه، اپراتور تلفن همراه و تولید کننده نیمه رساناها و پردازندههای تلفن همراه اعضای مؤسس این اتحادیه بودند. در میان نامهای مشهور در بین اعضای مؤسس، شرکتهایی چون سامسونگ، LG، موتورولا، HTC، T-Mobile، NTT DoCoMo، اینتل، Nvidia، تگزاس اینسترومنتس، کوآلکام، برادکام، تلفونیکا، اسپرینت، eBay و البته گوگل به چشم میخوردند. اریک اشمیت مدیر ارشد اجرایی گوگل در این مراسم گفت: «اعلام امروز بسیار جاهطلبانهتر از معرفی تنها «یک» تلفن گوگلی است که در چند هفته اخیر توسط رسانهها پیشبینی شده بود.
از دیدگاه ما پلتفرمی که ما ارائه کردهایم، هزاران تلفن گوناگون را به بازار روانه خواهد کرد.» نخستین گوشی مبتنی بر آندروید توسط شرکت HTC با همکاری T-Mobile تولید شد. این گوشی که به فاصله کمتر از یک سال از تشکیل اتحادیه Open Handset Alliance یعنی در ۲۲ اکتبر ۲۰۰۸تولید شد، در بازارهای مختلف به نامهای HTC Dream، T-Mobile G1 و Era G1 به بازار عرضه گردید.
آدم آهنی تقویت میشود
نهم دسامبر ۲۰۰۸ روز تاریخی دیگری برای آندروید بود. در این روز ۱۴ عضو جدید از نامهای معروف صنعت تلفن همراه جهان به اتحادیه Open Handset Alliance پیوستند. در بین این نامها باید به سونی اریکسون، اریکسون، توشیبا، آسوس، گارمین، هوآوی و آرم اشاره کرد. روند پیوستن شرکتهای بزرگ به اتحادیه تا به امروز نیز ادامه داشته است و شرکتهایی چون ایسر، آلکاتل، لنوو، شارپ، فاکسکان، NEC، کیوسرا، NXP، ST-Ericsson، مارول، ZTE و دل نیز از جمله شرکتهایی بودهاند که به جمع پشتیبانی کنندگان آندروید پیوستهاند.
کپیرایت و حق امتیاز
حق امتیاز آندروید به صورت اپن سورس بر اساس حق امتیاز آپاچی یا Apache License ارائه میگردد. بر این اساس شرکتهای عضو اتحادیه میتوانند با دسترسی به کدهای اصلی آندروید آن را مطابق دلخواه خود تغییر دهند و کد تغییر یافته را بدون عودت دادن برای خود حفظ کنند.
ویرایشهای آندروید با طعم شیرینیجات و دسرها!
گوگل ویرایشهای گوناگون آندروید را علاوه بر شماره ویرایش با نام یک شیرینی یا دسر معرفی میکند. این نام البته از ترتیب حروف الفبا برای حرف اول آن نام نیز پیروی میکند به گونهای که ویرایشهای منتشر شده آندروید تا به امروز به این نامها بودهاند:
Cupcake که نوعی کیک کوچک شبیه به کیک یزدی ایرانی است ولی با اندازهای کمی بزرگتر برای ویرایش ۵/۱ آندروید، Donut که در ایران هم به همان نام شهرت دارد و نوعی پیراشکی محسوب میشود، برای ویرایش ۶/۱، Éclair که نوعی شیرینی خامهای است شبیه به لطیفه ولی با اندازه بزرگتر برای ویرایشهای ۲ و ۱/۲، Froyo (مخفف Frozen yogurt ) نوعی دسر است که با ماست یخ زده تهیه میشود برای ویرایش ۲/۲٫ نام ویرایش بعدی آندروید هم Gingerbread یا نان زنجفیلی گذاشته شده است. همان گونه که مشاهده میشود ترتیب نامهای شرینیها و دسرها بر اساس حروف الفبا است. حالا که طعم این ویرایشها را چشیدیم شاید بهتر باشد سری هم به ویژگیهای فنی آنها بزنیم.
آندروید نسخه ۵/۱ یا Cupcake
نسخه ۵/۱ آندروید نخستین نسخهای بود که به طور رسمی منتشر شد. این نسخه آندروید مبتنی بر کرنل لینوکس ۲٫۶٫۲۷ بود. از جمله قابلیتهایی که در این ویرایش گنجانده شده بود، باید به موارد زیر اشاره کرد:
• امکان ضبط فیلم از طریق دوربین فیلمبرداری آن
• فرستادن فیلم به سایت Youtube و عکس به سایت Picasa به صورت مستقیم از روی گوشی
• صفحه کلید مجازی با قابلیت پیشبینی کلمات وارد شده
• پشتیبانی از پخش استریوی موسیقی از طریق بلوتوث (A2DP) و کنترل پخش موسیقی یا ویدیو از طریق بلوتوث (AVRCP). • قابلیت اتصال اتوماتیک به دستگاههای بلوتوث
• امکان شخصیسازی صفحه اصلی با استفاده از ویجتها و یا پروندههای شخصی
• جابجایی انیمیشنی تصاویر به هنگام عوض شدن صفحات
آندروید نسخه ۶/۱ یا Donut
در ۱۵ سپتامبر ۲۰۰۹ آندروید نسخه ۶/۱ یا دونات منتشر شد. این نسخه آندروید مبتنی بر کرنل لینوکس نسخه ۲٫۶٫۲۹ بود و قابلیتهای زیر را به آندروید افزود:
• بهبود در سرویس آندروید مارکت
• رابط کاربری یکپارچه برای دوربین عکسبرداری، دوربین فیلمبرداری و گالری تصاویر
• امکان انتخاب چند عکس برای پاک کردن در منوی گالری
• بهروزرسانی ویژگی جستوجوی صوتی
• بهروزرسانی ویژگی جستوجو با قابلیت جستوجو در موارد نشانهگذاری شده (Bookmarks)، تاریخچه (History)، اسامی (Contacts) و وب از صفحه اصلی (Home Screen)
• پشتیبانی از تکنولوژیهای بهروز شده CDMA/EVDO، ۸۰۲٫۱x، VPN و موتور Text to speech
• پشتیبانی از رزولوشن WVGA برای صفحه نمایش
• افزوده شدن قابلیتهای حرکتی در سیستم عامل و ابزار برنامهنویسی برای برنامهنویسان
نسخ ۲ و ۱/۲ یا Éclair
هر دو نسخه ۲ و ۱/۲ آندروید مانند نسخه ۶/۱ مبتنی بر کرنل لینوکس ۲٫۶٫۲۹ طراحی شدهاند. آندروید ویرایش ۲ در ۲۶ اکتبر ۲۰۰۹ معرفی شد. در سوم دسامبر ۲۰۰۹ SDK نسخه ۲٫۰٫۱ معرفی شد و SDK ویرایش ۱/۲ در ۱۲ ژانویه ۲۰۱۰ منتشر گردید. اهم امکانات اضافه شده در این نسخ به شرح زیر هستند:
• سرعت سختافزاریِ بهبود یافته
• ویژگی چند لمسی Multi Touch
• پشتیبانی از رزولوشنهای بیشتر برای صفحه نمایش
• رابط کاربری بهروزرسانی شده
• مرورگر اینترنتی با قابلیت پشتیبانی از HTML5
• دفترچه تلفن بهروزرسانی شده
• گوگل مپ نسخه ۳٫۱٫۲
• پشتیبانی از Microsoft Exchange
• افزوده شدن امکان فلاش داخلی برای دوربین
• افزوده شدن زوم دیجیتال دوربین
• بهروزرسانی صفحه کلید مجازی
• پشتیبانی از بلوتوث نسخه ۱/۲
• اضافه شدن قابلیت کاغذ دیواریهای متحرک
• اضافه شدن امکان ارسال فایل با استفاده از بلوتوث
نسخه ۲/۲ یا Froyo
آندروید نسخه ۲/۲ در ۲۰ مه ۲۰۱۰ معرفی شد. این ویرایش آندروید مبتنی بر کرنل لینوکس نسخه ۲٫۶٫۳۲ است و قابلیتهای زیر به آن اضافه شده است:
• افزایش سرعت سیستم عامل، حافظه و عملکرد سیستم بین ۲ تا ۵ برابر نسخه ۲
• افزایش سرعت اجرای برنامههای کاربردی با استفاده از تکنیکهای JIT
• اضافه شدن موتور جاوا اسکریپت V8 کروم به مرورگر اینترنتی
• افزایش پشتیبانی از Microsoft Exchange با قابلیتهایی چون سیاست حریم شخصی بهروز شده، همسانسازی تقویم و …)
• آندروید مارکت بهروز شده با قابلیت بهروزرسانی خودکار برنامههای کاربردی
• شمارهگیری صوتی و انتقال دفترچه تلفن از طریق بلوتوث
• امکان نصب برنامههای کاربردی بر روی حافظههای جانبی
• پشتیبانی از فلش نسخه ۱/۱۰ • بهبود عملکرد دوربین در حالتهای عکس و فیلمبرداری
در انتظار نان زنجفیلی
هر چند نام ویرایش بعدی آندروید منتشر شده است ( Gingerbread یا نان زنجفیلی) ولی هنوز خبر موثقی از شماره ویرایش بعدی و امکانات آن منتشر نشده است. باید تا زمستان صبر کرد و دستپخت گوگل را بار دیگر و این بار در پخت نان زنجفیلی امتحان کرد.
میزان محبوبیت نسخههای مختلف آندروید
آخرین آمار منتشره از سوی گوگل در خصوص میزان محبوبیت نسخ مختلف آندروید نشان می دهد که طعم شیرینی خامهای برای کاربران دلچسبتر بوده است. عمدهترین دلیل این امر هم ارائه نسخه بروزرسانی به ویرایش ۱/۲ از سوی موتورولا برای پرطرفدارترین گوشی آندروید یعنی دروید بوده است.
بر اساس آمار مننتشر شده، در هفته منتهی به شانزدهم ژوئن ۲۰۱۰، نیمی از گوشیهای آندروید موجود در بازار به سیستم عامل نسخه ۱/۲ یا همان Éclair مجهز بودهاند و پس از آن نسخه ۶/۱ با ۲۵ درصد محبوبترین نسخه بوده است که با فاصله کمی به نسبت نسخه ۵/۱ در جایگاه دوم قرار گرفته است. سایر نسخ آندروید هم در مقایسه با این سه نسخه سهمی بسیار ناچیز دارند بگونهای که مجموع سهم بازار سایر نسخ آندروید تنها ۵/۰ درصد سهم بازار را تشکیل میدهد.
سرعت انتشار ویرایشهای آندروید فرصتها و تهدیدها
آندروید با سرعت اعجابآوری در حال پیشرفت است. در کمتر از ۱ سال و از سپتامبر ۲۰۰۹ چهار ویرایش اصلی این سیستم عامل یعنی ویرایشهای ۶/۱، ۲، ۱/۲ و ۲/۲ منتشر شده است. این امر باعث شده تا تنها برخی از شرکتها که به طور متمرکز و با تمام توان بر روی این سیستم عامل کار میکنند، مانند موتورولا و HTC، بتوانند همگام با ارائه ویرایشهای جدید آندروید گوشیهای خود را بهروز کنند ولی سایر شرکتها رفته رفته در حال عقب افتادن از این قافله هستند. به عنوان مثال باید به شرکت سونی اریکسون اشاره کرد.
این شرکت نخستین گوشی آندرویدی خود را با نام XPERIA X10 که مبتنی بر آندروید نسخه ۶/۱ است، به بازار معرفی کرد. سونی اریکسون رابط کاربری ویژه خود و امکانات ابتکاری فراوانی به X10 افزوده است. اوایل بهار سال جاری سونی اریکسون با خوشحالی اعلام کرد که قصد دارد تا پایان سال جاری میلادی گوشیهای X10 خود را با نسخه ۱/۲ آندروید بهروزرسانی کند. کمتر از دو هفته بعد نسخه ۲/۲ آندروید منتشر شد و شرکتهای موتورولا و گوگل در همان زمان اعلام کردند که گوشیهای دروید و نگزوس وان خود را تا یک ماه بعد به آندروید ۲/۲ مجهز خواهند ساخت.
اتفاقی که شاید ۶ ماه بعد برای X10 سونی اریکسون بیفتد! چنین وضعیتی برای شرکتهای بزرگی چون سامسونگ و الجی نیز وجود دارد. این شرکتها هم هنوز نتوانستهاند سرعت واکنش خود را با سرعت سرسامآور پیشرفت آندروید هماهنگ سازند. در صورتی که این شرکتها نتوانند به چنین هماهنگی دست یابند، شکاف بین تولیدکنندگان پیشروی آندروید یعنی موتورولا و HTC با بقیه بسیار بیشتر خواهد شد.
در هر حال به نظر میرسد گوگل باید فکری به حال فاصله ایجاد شده بین رقبا بکند وگرنه بروز این ناهماهنگی بازار را نیز دچار آشفتگی خواهد کرد. همان گونه که در سطور پیشین نیز ذکر شد در حالی که گوگل خود را برای ارائه نان زنجفیلی یعنی نسخه بعد از ۲/۲ آندروید آماده میکند، هنوز نیمی از دستگاههای آندروید فعال، از نسخههای پایینتر از ۱/۲ استفاده میکنند و این بدان معنا است که گوگل بسیار سریعتر از یارانش در اتحادیه Open Handset Alliance حرکت کرده است و آنها نتوانستهاند خود را با آن همراه سازند.
سهم بازار آندروید
سهم بازار آندروید در مقایسه با سایر سیستمهای عامل تلفنهای هوشمند، رشد اعجابآور آندروید را نشان میدهد. آندروید برای نخستین بار در سه ماهه اول سال ۲۰۱۰ توانست گوشیهای بیشتری از مهمترین رقیب خود یعنی اپل به فروش برساند. برخی کارشناسان بر این باور هستند که اگر گوگل موفق شود اپل را از پیش روی خود بردارد RIM سیمبین را نیز پشت سر خواهد گذاشت. گروهی از کارشناسان، استراتژی آندروید در مقابله با اپل را با استراتژی مایکروسافت در اوایل دهه ۱۹۷۰ مقایسه میکنند.
جایی که مایکروسافت توانست با فروش حق امتیاز استفاده از سیستم عامل خود به سایر شرکتها به سلطه مکینتاش خاتمه دهد و حالا گوگل به همین استراتژی و به کمک بزرگترین تولید کنندگان تلفن همراه مانند سامسونگ، الجی، سونی اریکسون، موتورولا و اچ تی سی، قصد دارد روند رشد آیفون اپل را متوقف سازد و به نظر میرسد تا حد زیادی هم موفق بوده است. بر اساس آمار ارائه شده توسط شرکت Admob در آوریل ۲۰۱۰ تعداد کل گوشیهای آیفون موجود در بازار ایالات متحده آمریکا ۷/۱۰ میلیون دستگاه بوده است. این در حالی است که تعداد گوشیهای مبتنی بر آندروید ۷/۸ میلیون دستگاه بوده است.
ذکر این نکته ضروری است که نخستین گوشی آیفون در ۲۹ ژوئن ۲۰۰۷ به بازار عرضه شد در حالی که نخستین گوشی مبتنی بر آندروید بیش از یک سال بعد و در اکتبر ۲۰۰۸ روانه بازار شد. اما به غیر از اپل بقیه رقبا نیز از دست آندروید جان به در نبردهاند. آندروید در سه ماهه نخست سال ۲۰۱۰ توانست سهم بازار خود را از ۶/۱ درصد در مدت زمان مشابه در سال گذشته به ۶/۹ درصد برساند و با پشت سر گذاشتن ویندوز موبایل و لینوکس در رده چهارم پرطرفدارترین سیستم عامل تلفنهای همراه هوشمند قرار گیرد.
با اقبال بیشتر سایر تولید کنندگان به گوشیهای آندروید به نظر میرسد روند رشد این سیستم عامل نه تنها کند نگردد بلکه شتاب بیشتری نیز پیدا کند. تاکنون بالغ بر ۶۱ مدل دستگاه مبتنی بر آندروید با ۲۱ برند مختلف تولید شده است. بنابر آخرین گزارشها در حال حاضر هر روز یکصدهزار گوشی مبتنی بر آندروید به فروش میرسد. با نرخ کنونی گوگل ۳۶ میلیون گوشی در سال به فروش خواهد رساند. این رقم زمانی معنا پیدا میکند که بدانیم شرکت اچ تی سی، چهارمین تولید کننده تلفنهای همراه هوشمند در جهان سالانه ۱۷ میلیون گوشی تلفن همراه به فروش میرساند. اچ تی سی پیش از این ۷۰ درصد گوشیهای مبتنی بر آندروید را تولید میکرد.
رقمی که اکنون به زحمت به ۵۰ درصد میرسد. با نرخ کنونی و در صورت ثابت ماندن نرخ فروش آیفون، آندروید خواهد توانست اپل را نیز پشت سر گذاشته و خود را به عنوان تهدیدی جدی برای RIM مطرح کند. شرکتهای بزرگ تولید تلفن همراه اعلام کردهاند قصد دارند تولید گوشیهای مبتنی بر آندروید خود را شتاب بخشند. فعالترین تولیدکننده گوشیهای مبتنی بر آندروید یعنی موتورولا اعلام کرده تا پایان سال جاری میلادی ۲۰ مدل گوشی مبتنی بر آندروید به بازار عرضه خواهد کرد. شرکت الجی هم اعلام کرده است قصد دارد همین تعداد گوشی را تا پایان سال جاری با سیستم عامل آندروید به بازار عرضه نماید.
سامسونگ دومین تولیدکننده تلفنهای همراه در جهان هم اعلام کرد نیمی از گوشیهای تلفن همراه هوشمند این شرکت در سال ۲۰۱۰ مبتنی بر آندروید خواهند بود. بقیه تولیدکنندگان هم هر روز علاقه بیشتری به تولید گوشیهای تلفن همراه مبتنی بر آندروید از خود نشان میدهند. با این اوصاف انتظار میرود آندروید بتواند جهشی شگرف در سهم بازار را رقم زند.
دستگاههای شاخص مبتنی بر آندروید
در بین شرکتهای تولید کننده تلفنهای همراه هوشمند مبتنی بر آندروید دو شرکت موتورولا و HTC تحرک بسیار گستردهتری به نسبت سایر رقبا دارند. موتورولا که زمانی دومین تولیدکننده تلفن همراه جهان بود، پس از زیاندهی در دورههای مالی متوالی و کاهش چشمگیر سهم بازار در موقعیتی بحرانی قرار گرفته بود، با تغییر ناگهانی استراتژی خود و کنار نهادن سایر سیستمهای عامل تلفن همراه از قبیل ویندوز موبایل، سیمبین و لینوکس موبایل، تمامی تلاش خود را بر طراحی گوشیهای مبتنی بر آندروید معطوف ساخت.
این شرکت توانست با استراتژی جدید خود چندین مدل گوشی هوشمند مبتنی بر آندروید به فروش برساند و با این کار پس از مدتها سودآوری را تجربه کند. موتورولا رابط کاربری ویژه آندروید مختص به خود را با نام MOTOBLUR طراحی کرده و بر روی گوشیهای خود قرار داده است. به نظر میرسد با توجه به توانمندیهای این شرکت که خالق تلفن همراه به شمار میرود، بتوان از هم اکنون موتورولا را طلایهدار آندروید دانست. در خصوص HTC هم باید گفت هر چند این شرکت به موازات تولید گوشیهای مبتنی بر آندروید به تولید گوشیهای با سیستم عامل ویندوز موبایل هم میپردازد ولی رفته رفته، توان خود را بیشتر بر تولید گوشیهای مبتنی بر آندروید هدایت میکند.
HTC علاوه بر تولید گوشی با برند خود به تولید گوشیهای با برند سایر شرکتها هم میپردازد و گوشی نگزوس وان شرکت گوگل یکی از همین نمونهها است. گوگل تولید نخستین گوشی با نام تجاری خود را پس از اینکه شرکت سونی اریکسون از تولید آن با برند گوگل سر باز زد به HTC سپرد. بنابر آخرین آمار ارائه شده از سوی AdMob بر اساس اطلاعات ترافیک دیتای ماه مارس ۲۰۱۰، چیزی در حدود یک سوم تلفنهای همراه فعال مبتنی بر آندروید، مدل دروید شرکت موتورولا هستند. پس از دروید گئشیهای مدل Hero با ۱۹ درصد، Dream یا همان T-Mobile G1 با ۱۱ درصد و Magic هم با ۱۱ درصد در ردههای بعدی قرار دارند.
آندروید مارکت
آندروید مارکت سرویس فروش نرمافزارهای کاربردی برای گوشیهای آندروید است. یک برنامه کاربردی ویژه آندروید مارکت به صورت از پیش بارگذاری شده بر روی گوشیهای آندروید نصب گردیده و به کاربران امکان میدهد نرمافزارهای مورد نیاز خود را خریداری و دانلود کنند. البته تمامی نرمافزارهای موجود در آندروید مارکت فروشی نیستند بلکه بیش از نیمی از نرمافزارهای موجود در آندروید مارکت به صورت رایگان عرضه میشوند و از این نظر آندروید بیشترین درصد نرمافزارهای رایگان را در بین تمامی سیستمهای عامل تلفنهای همراه هوشمند در اختیار کاربران قرار میدهد.
هر برنامهنویس با ثبت نام، امکان فروش برنامههای خود در آندروید مارکت را دارد. ۷۰ درصد از مبلغ فروش برنامههای کاربردی به برنامهنویس تعلق میگیرد و ۳۰ درصد مابقی بین اپراتورها توزیع میشود. بر اساس سیاستهای گوگل در حال حاضر تمامی برنامه نویسان عضو پروژه آندروید از سراسر جهان میتوانند برنامههای کاربردی رایگان خود را از طریق آندروید مارکت در ۴۶ کشور عرضه کنند. برای اینکار کافی است برنامه نویسان فرمی مختصر را تکمیل کرده و البته ۲۵ دلار حق عضویت هم به گوگل بپردازند.
ولی تنها برنامهنویسان ساکن در نه کشور اتریش، فرانسه، آلمان، ایتالیا، ژاپن، هلند، اسپانیا، انگلستان و ایالات متحده آمریکا میتوانند برنامههای خود را برای فروش در ۱۳ کشور استرالیا، اتریش، کانادا، فرانسه، آلمان، ایتالیا، ژاپن، هلند، نیوزلند، اسپانیا، سوییس، انگلستان و ایالات متحده آمریکا در معرض بازدید خریداران قرار دهند و سایر کشورها امکان مشاهده و خرید برنامههای غیر رایگان را ندارند.
نکته جالب توجه در این زمینه عدم حضور حتی یک کشور از منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا (به غیر از اسرائیل) در لیست چهل و شش کشوری است که امکان دسترسی به آندروید مارکت را دارند! این در حالی است که گوشیهای مجهز به آندروید از سوی اغلب شرکتهای بزرگ از جمله موتورولا، HTC، سونی اریکسون و ال جی در این منطقه مدتها است که به بازار عرضه شدهاند.
تعداد برنامههای کاربردی موجود در آندروید مارکت تاکنون نزدیک به ۵۰۰۰۰ بوده است این در حالی است که برنامههای کاربردی موجود در iTune برای گوشی آیفون به ۱۷۵۰۰۰ برنامه بالغ میشود و از این منظر به نظر میرسد که آندروید راهی دراز برای سبقت گرفتن از آیفون در پیش دارد. ولی در هر حال باید این نکته را هم در نظر داشت که هرچند تعداد برنامههای کاربردی نشانگر اقبال برنامهنویسان به پلت فرم موردنظر است، ولی تعداد بسیار زیاد برنامهها برای کاربران همیشه هم خوب نیست.
چرا که آنان را مجبور میسازد تا جستجویی سخت و طاقت فرسا را برای دستیابی به برنامه مورد علاقه خود تجربه کنند. گوگل کوشیده است دسترسی به برنامههای کاربردی آندروید را به شدت محدود ساخته و تمامی دسترسی کاربران را از طریق نرمافزار آندروید مارکت نصب شده بر روی گوشی کاربران کانالیزه نماید. گوگل تا بدانجا پیش رفته است که حتی دسترسی به اطلاعات و امکان جستوجوی برنامههای کاربردی آندروید از وب سایت رسمی آندروید مارکت از طریق کامپیوترهای شخصی، امکانپذیر نیست.
از طرف دیگر عدم امکان نصب نرمافزارهای دانلود شده بر روی کارت حافظه محدودیت دیگری است که کاربران برای دانلود برنامهها از هر جای دیگری به غیر از آندروید مارکت با آن مواجه هستند. اما هنوز هم راههایی برای دور زدن گوگل برای دستیابی به برنامههای کاربردی وجود دارد. بسیاری از برنامهنویسان از جمله شرکتهای تولید برنامههای کاربردی نسخه قابل نصب برنامههای خود را علاوه بر آندروید مارکت از طریق وب سایتهای خود نیز در اختیار کاربران قرار میدهند.
علاوه بر این برخی وبسایتها اقدام به جمعآوری و در اختیار قراردادن برنامههای کاربردی پرطرفدار آندروید نمودهاند. نمونهای از این سایتها Androlib و Androidzoom هستند. همچنین با نصب یک نرمافزار بر روی گوشی خود امکان خواهید یافت برنامههای دانلود شده بر روی کارت حافظه خود را بر روی گوشی نصب نمایید.
اگرچه با استفاده از راههایی که گفته شد امکان نصب برخی نرمافزارها بر روی گوشی خود را خواهید داشت، ولی باید اذعان کرد که اغلب برنامههای آندروید به ویژه برنامههای اصلی آن که توسط خود گوگل طراحی شدهاند، مانند نقشههای گوگل یا برنامه گاگلز (Goggles) تنها از طریق آندروید مارکت قابل دسترسی هستند. پس اگر می خواهید به برنامه های کاربردی اصلی آندروید دسترسی داشته باشید، باید از آندروید مارکت نصب شده بر روی گوشی خود استفاده کنید.
آندروید و گوگل تی وی
خوب اگر فکر کردهاید که کار شما با آندروید تمام شده است سخت در اشتباه هستید. اگر کار شما هم با آندروید تمام شده باشد، کار آندروید با شما تمام نشده است. بله این آدم آهنی سبز رنگ پس از رسوخ در تلفنهای همراه شما قصد دارد وارد تلویزیونهای شما هم بشود. به چشمان خود شک نکنید. درست خواندهاید آندروید به زودی در تلویزیونهای شما نیز خواهد بود. در همایش Google I/O در ماه مه ۲۰۱۰ شرکتهای گوگل، سونی، اینتل، لاجیتک، بست بای، ادوبی و دیش نتورک از عرضه تلویزیونهای مبتنی بر آندروید خبر دادند.
تلویزیونهایی که به طور بیسیم به اینترنت متصل میشوند و علاوه بر اینکه امکان اتصال به شبکههای آنلاین پخش فیلم را دارند، از برنامههای کاربردی که برای نصب بر روی این تلویزیونها تهیه میشوند نیز بهره خواهند برد.
آینده آندروید
مسلماً تب آندروید به این زودی فروکش نخواهد کرد. هجوم بیسابقه شرکتها برای تولید محصولات مبتنی بر آندروید رفته رفته طیف گستردهتری از محصولات شامل تلفن همراه، تلویزیون، نتبوک و تبلت را در بر میگیرد. به نظر میرسد همه چیز به کام آندروید است و به سختی میتوان تصور کرد سیطره این پدیده به سادگی قابل شکستن باشد. آدم آهنی بازیگوش سبز رنگ ما در مدت زمان کوتاهی که از تولدش میگذرد، نشان داده هر روز به دنبال غافلگیر کردن ما و سرک کشیدن به یکی دیگر از وسایل الکترونیکی ماست تا آن را نیز جولانگاه شیطتنتهای دوست داشتنی خود نماید.
پس از معرفی نسل اول گوشیهای اندروید، این سیستمعامل راه زیادی پیموده تا ویژگیها و کاراییهای امروزه را در اختیار شما قرار دهد. نسل اول اندروید فاقد ویژگیهایی بود که در گوشیهای هوشمند دیگر عرضه میشد و تا حدودی ناتمام به نظر میرسید. از آن دوران زمان زیادی گذشته و این محصول گوگل به جایی رسیده است که به رقیبی سرسخت برای آیفون، که زمانی بین گوشیهای هوشمند رتبه اول را داشت، تبدیل شده است…
در حال حاضر اندروید، نسخه ۲/۲ را که Froyo نامگذاری کرده است، در اختیار ما قرار میدهد که دستگاههایی را که از آن استفاده میکنند، سریعتر و قدرتمندتر از همیشه میسازد. به علاوه نسخه جدیدتری نیز بتازگی معرفی شده است که آن را Gingerbread2/3/3 نامگذاری کردهاند. این نسخه اندروید ۲۴ فوریه به بازار عرضه شده و در واقع بزودی جای Froyo را میگیرد. همچنین برای تبلتها نیز نسخهHoneycomb3/0/1 به بازار عرضه شده است. در اینجا روند تدریجی تکامل اندروید را به صورت خلاصه مورد بررسی قرار میدهیم.
پس از معرفی نسل اول گوشیهای اندروید، این سیستمعامل راه زیادی پیموده تا ویژگیها و کاراییهای امروزه را در اختیار شما قرار دهد. نسل اول اندروید فاقد ویژگیهایی بود که در گوشیهای هوشمند دیگر عرضه میشد و تا حدودی ناتمام به نظر میرسید. از آن دوران زمان زیادی گذشته و این محصول گوگل به جایی رسیده است که به رقیبی سرسخت برای آیفون، که زمانی بین گوشیهای هوشمند رتبه اول را داشت، تبدیل شده است.
در حال حاضر اندروید، نسخه ۲/۲ را که Froyo نامگذاری کرده است، در اختیار ما قرار میدهد که دستگاههایی را که از آن استفاده میکنند، سریعتر و قدرتمندتر از همیشه میسازد. به علاوه نسخه جدیدتری نیز بتازگی معرفی شده است که آن را Gingerbread2/3/3 نامگذاری کردهاند. این نسخه اندروید ۲۴ فوریه به بازار عرضه شده و در واقع بزودی جای Froyo را میگیرد. همچنین برای تبلتها نیز نسخهHoneycomb3/0/1 به بازار عرضه شده است. در اینجا روند تدریجی تکامل اندروید را به صورت خلاصه مورد بررسی قرار میدهیم.
اندروید Cupcake1/5
با معرفی نسخه ۵/۱، اسم Cupcake بین طرفداران اندروید پیچید و اولین آپدیت این سیستمعامل عرضه شد. این آپدیت نمای بهتری به اندروید داد ولی بعضی از بزرگترین ویژگیهای آن معرفی صفحه کلید لمسی و ویجتها بود. کپی و پِیست در مرورگر اینترنت، ضبط ویدئو، و آپلود ویدئو در Youtube چیزهای مهمیبه حساب میآمدند. صفحه کلید و ویجتها برخلاف ویژگیهای دیگر ـ که از آنها به طور روزمره استفاده نمیشد ـ بسیار مهم و ضروری به شمار میآمدند.
ویجتها در سیستمعاملهای دیگر مانند TouchWiz سامسونگ نیز وجود داشت اما هیچیک از آنها مانند اندروید جذاب نبود. همان طور که پیشبینی میشد، تولید و ارائه ویجتهای پرطرفدار کمی زمانبر بود، هم از نظر هماهنگی آنها با برنامهها و هم به لحاظ قابل دسترسی بودن آنها. اما بتدریج جای خود را بین مردم باز کردند و در واقع ویجتها یکی از مهم ترین نکاتی است که اندروید را از بقیه سیستمعاملها متمایز میکند.
ویجتها اطلاعات خوبی را در اختیار کاربر قرار میدهند که با یک نگاه قابل دیدن است و علاوه بر آن شما دیگر نیازی به باز کردن برنامه ندارید. بعضی اوقات کاربر به همه ویژگیهای یک برنامه نیازی ندارد و تمایل دارد اطلاعات مختصری را مورد استفاده قرار دهد. برای مثال ویجت آب و هوا به شما بالاترین و پایینترین دمای روز را نشان میدهد و اگر به اطلاعات بیشتری نیاز دارید، انگشت خود را به ویجت آب و هوا بزنید تا برنامه آب و هوا باز شود.
اندروید Donut1/6
نسخه۶/۱ اندروید،Donut نامگذاری شد. دونات آپدیت کوچکی بود، ولی چند تغییر قابل توجه داشت. جعبه جستجو، دوربین و برنامه گالری بازسازی شد و Android Market ظاهری جدید به خود گرفت. نوار جستجو، که در نسخههای قبل فقط برای جستجو در وب بود، حالا به کاربران اجازه میداد در گوشی خود نیز جستجو کنند. برای مثال، Bookmarkها، دفترچه تلفن، برنامهها و… از طریق نوار جستجو حتی از صفحه اول قابل دسترسی بودند.
تغییرات Android Market از همه بیشتر به چشم آمد. در نسخههای قبل ظاهر این برنامه مشکی و خاکستری بود در حالی که در این آپدیت، رنگ سفید و سبز نمای جدیدی به این برنامه داد. کارکردن با این برنامه کمی سادهتر و لذتبخشتر شد و برنامهها به سه بخش مجانی، پولی و تازه تقسیم شدند. شما میتوانید عکسهایی از هر برنامه دلخواه در این مارکت ببینید که این ویژگی واقعا مورد نیاز کاربران بود.
برنامه دوربین جدید با این که ظاهر چندان زیبایی نداشت، اما با این حال از نسخه قبلی آن بهتر بود. کاربران بسادگی میتوانستند وضعیت دوربین را از عکاسی به ضبط ویدئو تغییر دهند بدون آن که برنامه را ببندند و تنظیمات نیز در قسمت چپ صفحه زیر منوی کشویی قرار داشتند. با توجه به گزارشهای سایت Android Developer مدت زمان باز شدن برنامه دوربین ۳۹ درصد و زمان بین ۲ عکس ۲۸ درصد کمتر شد.
تنها بد شانسی دونات این بود که دستگاههای زیادی از آن استفاده نکردند و خیلی از گوشیها مانند HTC Hero مستقیماً از ۵/۱ به نسخه ۱/۲ جهش کردند. دونات آپگرید خوب و کوچکی بود که هنوز هم از سوی طرفداران آن استفاده میشود، اما برای دونات همین جا آخر خط بود.
اندروید Éclair 2/0
اندروید ۰/۲ که Eclair نامگذاری شد، گام بزرگی در تکامل این سیستمعامل به حساب میآید. این نسخه با گوشی Droid موتورولا خود را معرفی کرد و تولدی دوباره برای اندروید به وجود آورد و باعث جلب توجه همگان شد.
Eclair باعث تقویت روحیه اجتماعی اندروید شد. برنامهها میتوانستند خود را با Facebook و Twitter هماهنگ کنند (Sync) و به شما اجازه میدادند همه دوستان خود را از هر سایت و شبکه اجتماعی یکجا در اختیار داشته باشید. همچنین میتوانستید عکس دوستانتان را از این سایتها برای دفترچه تلفنتان استفاده کنید و اگر آنها در این سایتها عضو بودند، شما دیگر کسی را بدون عکس نمیدیدید. هدیه دیگر Eclair، منوی سریع کانتکت بود که با فشار دادن عکس هر کانتکت، منویی برای شما باز میشد و تمام راههای تماس با فرد مورد نظر را در اختیارتان قرار میداد. همچنین این نسخه از اندروید به نمای رابط کاربر، تحولی چشمگیر داد که در آن زمان برای رقابت با رقیبانی مانند iOS اپل، بیش از پیش به آن نیاز داشت. در قسمت دوربین نیز پیشرفت زیادی صورت گرفت، به گونهای که به کاربر امکاناتی مانند زوم دیجیتال، انتخاب منظره، افکتهای رنگی، فوکوس ماکرو و… را داد. اگر این امکانات در این نسخه اندروید ارائه نمیشد باید تا عرضه شدن Froyo صبر میکردیم، اما Eclair در این زمینه تحول قابل قبولی ایجاد کرد.
صفحه کلید مجازی اندروید نیز بخوبی با مالتی تاچ کنار آمد و امکانات دیگری مانند یک دیکشنری بهتر به آن اضافه شد. با این حال این صفحه کلیدی نبود که کاربر با آن احساس راحتی کند و هنوز ناتمام به نظر میرسید.
مرورگر اندروید هم دچار تغییراتی شد که ظاهر آن را جلوهای جدید داد. علاوه بر ۲ دکمه مثبت و منفی برای زوم، کاربر با ۲ بار لمس صفحه هم میتواند زوم کند. بوکمارکها هم از قابلیت نمایش تصاویر کوچک برخوردار شدند و علاوه بر این مرورگر از HTML5 نیز پشتیبانی میکرد.
یکی از برجسته ترین آپدیتهای Eclair، سیستم هدایتی Google Maps بود که از طریق GPS شما را همه جا از طریق ارتباط ماهواره به طور مجانی راهنمایی میکرد. در روز رو نمایی از این سرویس، سهام شرکت Garmin به میزان ۱۶ درصد و سهام شرکت TomTom نیز ۲۱ درصد کاهش یافت.
اندروید ۱/۲:
با معرفی نکزوس وان، اندروید دومین مرحله تحول اکلیر را وارد بازار کرد. در این نسخه، صفحه اصلی یا Homescreen به زیبایی هرچه تمامتر تغییر کرده است. نسخه ۱/۲، همان اکلیر است با کمیزرق و برق بیشتر. تصاویر پسزمینه انیمیشنی در این سیستمعامل معرفی شدند که در هیچ سیستمعاملی به این زیبایی دیده نشده بودند، ولی بجز این ظاهر بینظیر، متاسفانه فایده دیگری نداشتند.
اندروید ۱/۲، ۵ صفحه اصلی در اختیار شما قرار میدهد در حالی که در نسخههای قبل شما حداکثر قادر به ایجاد ۳ صفحه بودید. اندروید ۱/۲ شیوه جدیدی برای پیدا کردن مکان صفحات دارد. علاوه بر صفحههای بیشتر، نقطههای کوچکی در ۲ طرف دکمه منو قرار دارد که به شما میگوید در کدام صفحه قرار دارید و اگر انگشت خود را روی آن نگه دارید تصویر کوچکی از هر صفحه در پایین صفحه نمایش به شما نشان میدهد.
نکزوس وان همچنین اولین دستگاهی بود که قابلیت جستجوی صوتی را که در نسخههای قبل دیده میشد توسعه داد. با این قابلیت، گوشی شما صوت را به نوشته تبدیل میکند و هر جا که به نوشتن احتیاج داشته باشید کار میکند. یک دکمه میکروفن روی صفحه کلید اضافه شده است که به شما اجازه میدهد به جای نوشتن، حرف بزنید که پست الکترونیک، اس ام اس، جستجو و هر جای دیگر که بخواهید به کمکتان میآید.
افکتهای سهبعدی هم از دیگر نکات قابل توجه اندروید ۱/۲است. برای دیدن برنامهها کافی است دکمه منوی پایین صفحه را فشار دهید ؛ برنامهها از چهار گوشه صفحه وارد میشوند و با جستجو بین آنها افکت سهبعدی آبشار خودنمایی میکند. گالری عکسها هم از افکتهای سهبعدی جذابی برخوردار شده است. با کمک Coolris، گوگل گالری جدید خود را توسعه داد که یکی از بهترین گالریهای موجود در سیستمعاملها به حساب میآید. در این میان جای خالی چنین افکتهایی در برنامه پخش موسیقی بیش از پیش حس میشد.
اندروید ۱/۲: آپدیت ۱ ( مالتی تاچ)
اکلیر هنوز اینجاست! هنوز یک ماه از تولید نکزوس وان نگذشته بود که گوگل آپدیت اکلیر را به این گوشی معرفی کرد. این آپدیت احتمالا کوچکترین آپدیت گوگل به شمار میآمد، اما با خود یکی از مهمترین ویژگیها را به همراه داشت.
ویژگی مالتی تاچ با این آپدیت ارائه شد و از این به بعد گوشیهای اندروید میتوانستند در برنامههایی مثل نقشه، گالری، مرورگر اینترنت و… از آن استفاده کنند. این ویژگی از روز اول به کاربران آیفون اجازه میداد از بیش از یک انگشت روی صفحه نمایش استفاده کنند، که یکی از نقاط قوت و برتری آن نسبت به اندروید به حساب میآمد و اکنون اندروید نیز در این زمینه صاحب سبک شده بود. مالتی تاچ در اندروید بخوبی عمل میکند و باعث جلب توجه بسیاری از کاربران آیفون شده است.
این آپدیت همچنین Google Goggles را به برنامههای نصب شده اضافه کرد و Google Maps نیز به نسخه ۴/۳ آپدیت شد که ویژگیهای جدیدی همراه داشت.
در آخر، این آپدیت سعی داشت مشکل تقریباً قدیمیاتصال۳G را حل کند. بعضی از کاربران پیشرفتهایی را در این زمینه گزارش دادند، اما بسیاری از آنها فرق چندانی را مشاهده نکردند. گوگل و T-Mobile از آن به بعد راه حلی برای این مشکل پیدا نکردهاند.
اندروید ۲/۲: Froyo
اندروید ۲/۲ Froyo رقابت بین سیستمعاملهای موبایل را تا حد زیادی بالا برد. با ارائه این آپدیت، اندروید تقریبا بیرقیب به حضور خود ادامه میدهد. با این که iOS اپل ظاهر بسیار جذابی به خود گرفته است و از ویژگیهای جدیدی برخوردار است، فرویو در بیشتر زمینهها از آن بهتر عمل میکند. حرف زدن راجع به این سیستمعامل در این قسمت کافی به نظر نمیرسد و ما فقط به بررسی اجمالی آن میپردازیم.
فرویو سرعتی باور نکردنی را به وسیله کامپایلر JIT و Java V8 عرضه میکند. با کامپایلر JIT برنامهها سریعتر اجرا میشوند و سیستمعامل نیز به همین صورت سریعتر عمل میکند. موتور Java V8، که در مرورگر اینترنتی گوگل (کروم) استفاده شده است، استفاده از صفحات وب را در همه برنامهها به سریعترین حد ممکن میرساند.
فرویو از امکانات ارتباطی، تمام استفاده ممکن را میکند، برای مثال شما میتوانید گوشی خود را به یک سرویسدهنده اینترنتی تبدیل کنید و دستگاههای دیگر میتوانند یا اتصال وایرلس به آن از اینترنت استفاده کنند. یکی از ویژگیهایی که همه منتظر ظهور آن بودند، پشتیبانی از Adobe Flash است که در این نسخه اندروید در قسمت Android Market یافت میشود و عملکرد خوبی دارد. ادوبی و گوگل با این کار ثابت کردند که تکنولوژی رسانهای قدرتمند در گوشیهای تلفن همراه قابل راه اندازی است و بخوبی جوابگوی نیاز کاربران است.
در فرویو شما میتوانید برنامههای دلخواه خود را به کارت microSD گوشی خود منتقل کنید. صفحه اصلی کمیتغییر ظاهری پیدا کرده است و ویجتهای جدید به آن اضافه شده و گالری عکس نیز کمی بهبود یافته است. در جای جای این سیستمعامل ویژگی جدید دیگری نیز وجود دارد که شما را از انتخاب آن راضی میکند.
اندروید ۳/۲: Gingerbread
جینجر برد، قدم بعدی گوگل به سمت تسلط بر دنیای گوشیهای تلفن همراه، با معرفی نکزوس اس سامسونگ ظاهر شد. سامسونگ با سخت افزار قدرتمند خود به زیبایی قدرت این سیستمعامل را نشان داد. گوگل وعدههای زیادی را در این نسخه اندروید محقق کرد که شامل بهبود عملکرد بازیها، رابط کاربر و کیبورد جدید، عمر باتری بیشتر و عملکرد بهتر و… میشد. رابط کاربر ظاهری تیره به خود گرفته و با رنگهای روشن سبز و نارنجی تزیین شده است. این رنگ پسزمینه تیره باعث میشود عمر باتری افزایش یابد، چراکه صفحههای نمایشی که پایه آن OLED است برای پردازش پیکسلهای سیاه برق مصرف نمیکنند. جینجر برد برای دستگاههای با کیفیتی مثل نکزوس اس طراحی شده است و در صفحههای نمایش با کنتراست بالا بیشترین بازده را دارد. به صفحه کلید جدید دکمه مخصوص کاراکترها اضافه شده و فاصله بین کلیدها کمتر شده است که تایپ کردن با آن را آسانتر و سریعتر میکند.
در نسخههای قبلی بعضی از برنامههایی که در پسزمینه سیستمعامل باز بودند عمر باتری را کم میکردند، اما جینجر برد برنامههایی را که در پسزمینه اجرا میشوند و نیازی به آنها نیست میبندد. بنابراین از پردازشگر کمتر استفاده میشود و وقتی که از گوشی تلفن همراه استفاده نمیکنید، باتری بسیار کمیمصرف میکند. با حضور موفق تبلتها، گوگل سیستمعامل جدید خود را برای آنها نیز طراحی کرد که با اسم Android Honeycomb3/0عرضه شد. این آپدیت آن گونه که انتظار میرفت تغییرات زیادی ارائه نکرد. پیش بینی میشود گوگل در آپدیت بعدی خود تغییرات بیشتری را مخصوصا در زمینه پردازش گرافیکی لحاظ کند. در حال حاضر بیشتر کاربران اندروید ـ که حدودا ۶۰ درصد کاربران هستند ـ از سیستمعامل ۲/۲ فرویو استفاده میکنند و بقیه به ترتیب از ۱/ ۲اکلیر با ۲۹ درصد، ۶/۱ دونات با ۸/۴ درصد، ۵/۱ کاپکیک با ۳ در صد و جینجر برد با ۲ درصد، استفاده میکنند..
تهیه کننده :
هژیر خوان پایه
مکینتاش (Macintosh) یا مک (Mac) ساخته شرکت رایانه*ای اپل است که مکینتاش اولیه در تاریخ ۲۴ ژانویه ۱۹۸۴ تولید شده است و اولین رایانه شخصی برای Graphical user interface (GUI) بود و در عوض استفاده از موشی با Command line interface کار می کند. در حال حاضر میزان تنوع مکینتاش اپل از مک کوچک (Mac mini) هست تا قویترین Server ها مثل Xserve که همگی ساخته شرکت اپل می باشد. مکینتاش اولیه از موتورولا ۶۸k که از خانواده ریزپردازندهها هستند استفاده می کردند که بعدا تغییر کرد به موتورولا و آی*بی*ام پاور پیسی (Power PC) . با حروف اختصاری Mac، محدوده*ای از کامپیوترهای شخصی که توسط شرکت رایانه*ای اپل در سال ۱۹۸۴ معرفی گردید. مکینتاش بر روی یک رابط گرافیکی کاربر معروف با استفاده آسان تأکید دارد که کامپیوترهای مبتنی بر مجموعه ریزپردازنده*های ۶۸۰۰۰ موتورولا است.
تاریخچه
پروژه مکینتاش از اوایل سال ۱۹۷۹ به وسیله جف راسکین (Jef Raskin) یک کارمند اپل آغاز شد. در سبتامبر ۱۹۷۹ راسکین مجاز شد تا روی پروژه کار کند و در آغاز به دنبال یک مهندس کامپیوتر رفت که بتواند یک شکل اولیه داشته باشند و بعد از چند سال راسکین توانست یک تیم برای ساخت اولین مکینتاش درست کنند که از
Chris Espinosa
Joanna Hoffman
George Crow
Jerry Manock
Susan Kare
Andy Hertzfeld
تشکیل شده بودند.
Mac OS که مخفف Macintosh Operating System است، نام تجاری یک سری از سیستم عامل های دارای رابط گرافیکی کاربر است که توسط شرکت Apple برای کامپیوترهای مکینتاش توسعه داده شده اند. سیستم عامل Mac عموماً به خاطر رابط گرافیکی خوب خود مشهور شده است. این سیستم عامل برای نخستین بار در سال ۱۹۸۴ با کامپیوتر Macintosh 128K عرضه شد. نسخه های اولیه Mac OS تنها با کامپیوترهای مکینتاش که بر مبنای Motorola 68000 ساخته شده بودند، سازگار بودند در حالیکه نسخه های جدیدتر با کامپیوترهای PowerPC نیز سازگار شدند. اخیراً نیز سیستم عامل Mac OS X با کامپیوترهای Intel x86 سازگار شده است. نسخه های مختلف Mac OS نخستین سیستم عامل مکینتاش شامل دو بخش نرم افزاری بود که با نام های “System”و “Finder” شناخته می شدند که هرکدام از این دو بخش دارای نسخه مخصوص به خود بودند. System 7.5.1 نخستین نسخه ای بود که در آن آرم Mac OS یک قیافه خندان استفاده شده است؛ و نام Mac OS نیز برای اولین بار با Mac OS 7.6 معرفی شد. سیستم عامل Mac OS را می توان به دو خانواده مختلف سیستم های عامل تقسیم کرد “Classic” Mac OS که شامل سیستم عامل عرضه شده در سال ۱۹۸۴ و نسخه های بعدی آن تا نسخه Mac OS 9 می شود.Mac OS X (که حرف “X” معرف عدد رومی ۱۰ است) از اجزای Open Step (توابع API تعریف شده برای یک سیستم عامل شی گرا که هر سیستم عامل مدرنی آن را به عنوان بخشی از هسته خود دارد استفاده می کند. “Classic” Mac OSبا این وی*ژگی که در آن از خط فرمان استفاده نمی شود شناخته می شود. این سیستم عاملِ کاملاً گرافیکی بسیار مشابه سیستم عامل Commodore GEOS است. با وجود راحتی استفاده از آن، این سیستم عامل دارای کمبودها و نقایصی نیز بود.
کمبودها و نقایص این سیستم عامل
حالت تک پردازشی (البته در نسخه های اولیه این سیستم عامل) یا چند پردازشی اشتراکی (در نسخه های بعدی)، امکان مدیریت حافظه با مقدار محدود، عدم استفاده از حافظه حفاظت شده، و احتمال تداخل با نسخه های جدیدتر سیستم های عامل دیگری که قابلیت های جدیدی (نظیر استفاده از شبکه) را فراهم می کنند، از جمله کاستی های این سیستم عامل به حساب می آیند. نخستین سیستم فایل استفاده شده در Mac OS سیستم فایل مکینتاش (Macintosh File System (MFS)) بود که تنها امکان استفاده از یک سطح فولدر را فراهم می کرد. این سیستم فایل در نسخه های بعدی، با سیستم فایل Hierarchical File System (HFS) سیستم فایل سلسله مراتبی) که دارای ساختار درختی مدیریت فایل بود، جایگزین شد. در رابطه با سیستم فایل سیستم عامل مکینتاش باید به نکته مهمی اشاره کرد که آن را از سیستم های فایل دیگر سیستم عامل ها متمایز می کند. اکثر سیستم های فایل که توسطDOS ، Unix یا دیگر سیستم عامل ها استفاده می شوند، به سادگی فایل را بصورت یک سری از بایت های پیوسته در نظر می گیرند بطوریکه هر فایل نیاز به برنامه ای دارد که تشخیص دهد آن فایل حاوی چه اطلاعاتی است. برخلاف این قاعده، MFS و HFS فایل را بصورت دو بخش مجزا (بخش داده و بخش منابع) در نظر می گیرند. بخش “داده” (Data) حاوی اطلاعات مشابه با سیستم عامل های دیگر است (مثلاً بخش داده می تواند حاوی متن یک سند یا اطلاعات یک فایل تصویری باشد). بخش “منابع “(Resource) شامل دیگر اطلاعات ساختاری مربوط به فایل (مانند تعاریف منوها، گرافیک، صدا، یا کدهای اجرایی) است. یک فایل ممکن است تنها شامل بخش منابع باشد (در حالی که بخش داده آن خالی است)، یا تنها شامل بخش داده باشد (در حالی که بخش منابع آن خالی است) و یا شامل هر دو بخش داده و منابع باشد. یک فایل متنی می تواند متن را در بخش داده فایل و اطلاعات مربوط به نوع فرمت و قالب بندی متن را در بخش منابع فایل ذخیره کند. این کار به این منظور انجام می شود که مثلاً اگر برنامه ای با فرمت قالب بندی متن آشنا نبود، حداقل قادر به خواندن خود متن باشد. از طرف دیگر، این تقسیم بندی باعث ناهماهنگی و عدم سازگاری با دیگر سیستم های عامل می شود؛ با کپی کردن یک فایل از سیستم فایل Mac به سیستم فایلی غیر از Mac بخش منابع فایل از دست می رود. در Mac OS X از ساختار مدیریت حافظه و چند پردازشی کنترل شده مشابه سیستم عامل Unix استفاده شده است. این سیستم عامل بر مبنای هسته Mach (Mach kernel) یک هسته کوچک سیستم عامل که در دانشگاه Carnegie Mellon در ایالت پنسیلوانیای آمریکا طی یک پرو*ژه تحقیقاتی درباره محاسبات موازی و توزیع شده ایجاد شده است و نسخه BSD سیستم عامل Unix یک سیستم عامل شیءگرا که توسط Steve Jobs در شرکت NeXT ایجاد و توسعه داده شده است. سیستم مدیریت حافظه جدید اجازه اجرای برنامه های بیشتری را بطور همزمان می دهد و از بسته شدن برنامه های دیگر در حال اجرا به علت crash کردن یک برنامه جلوگیری می کند. همچنین این سیستم عامل دومین سیستم عامل مکینتاش است که در آن خط فرمان نیز گنجانده شده است، هرچند که برای استفاده از این خط فرمان می بایست Terminal Emulator توسط کاربر اجرا شود سیستم عامل Mac OS دارای خط فرمان نبود و نخستین سیستم عامل مکینتاش که دارای خط فرمان بود، سیستم عامل A/UX است که توسعه آن متوقف شده است) .مشکلات مختلفی باعث شده است که Mac OS X نسبت به Mac OS کمتر کاربرپسند باشد و کار با آن مشکل تر باشد. از جمله این عوامل نیاز به سخت افزار قوی تر برای اجرای سیستم عامل، عدم ارائه برخی قابلیت های سیستم عامل که در نسخه های قبلی وجود داشت، و برخی ناسازگاری های جدی با نسخه قبلی (زیرا درایورهای نوشته شده برای Mac OS سازگار با Mac OS X نیستند) است.
تاریخچه اپل به دهه ۷۰ میلادی برمیگردد، زمانی که کار خود را به عنوان یکی از پیشگامان ساخت کامپیوترهای شخصی آغاز کرد و سپس توانست با نوآوریهای خود در زمینه آسانتر کردن کار با کامپیوتر، بخش عمده بازار کامپیوترهای شخصی را تصاحب کند.
برخلاف باور عمومی که اولین سیستم عامل (محیط کار کامپیوتر) دارای محیط کار گرافیکی را مایکروسافت ویندوز میدانند، این شرکت اپل بود که با ارائه اولین سیستم عامل گرافیکی مکینتاش در سال ۱۹۸۴ راه استفاده از ماوس را در کامپیوترهای شخصی باز کرد زیرا در آن زمان، سیستم عامل های موجود به صورت خط فرمان(command line شبیه محیطی که در سیستم عامل های DOS دیدهاید) ارائه می شد، در نتیجه دیگر چیزی به نام ماوس استفاده ای نداشت.
به غیر از ارائه یک محیط گرافیکی جذاب و پویا، می توان راز موفقیت اپل را در ارائه سیستم عامل و سخت افزار به همراه یکدیگر دانست.
برای مثال شرکت مایکروسافت فقط تولید کننده سیستم عامل ویندوز است، در حالیکه سخت افزار کامپیوتر توسط شرکتهای کاملا مجزا و مستقل تهیه و عرضه میشود. ولی در مورد اپل سخت افزار و سیستم عامل هر دو توسط شرکت اپل طراحی میشود. این هماهنگی و یکپارچگی در توسعه و عرضه سخت افزار و سیستم عامل باعث میشود که کاربران اپل بسیار کمتر از کاربران ویندوز با مشکلات دست به گریبان شوند.
در سالهای گذشته شرکت اپل با استفاده از طراحی مدرن ظاهر محصولات خود را به گونه ای تزئین کرده که جوان پسند و مد روز جلوه کند. از جمله استفاده از رنگ سفید و شفاف در محصولات و استفاده از نامهای معروف دنیای الکترونیک در ساختن بلندگو و وسایل جانبی.
کامپیوترهای iMac به گونهای طراحی شده که تمامی اجزای کامپیوتر داخل مانیتور آن جا گرفته است در این محصول که یکی از زیباترین کامپیوترهای امروزی است، مادربرد، هارد دیسک و دیگر اجزای سخت افزاری که معمولا در بدنه(case) جداگانه کامپیوتر قرار میگیرند، بامهارت و ظرافت در کنار هم پشت مانیتور قرار گرفتهاند در این طراحی جدید دیگر بدنهای وجود ندارد و همه چیز در یک مانیتور و کیبورد و ماوس که آنها نیز بی سیم هستند خلاصه شده است. تنها کابل موجود، کابل برق است که از پشت کامپیوتر به پریز برق وصل میشود . بهاین ترتیب کاربر از شر درگیری با رشتههای سیم و کابل رها میشود. همچنین این کامپیوتر فضای بسیار کوچکی از میز کار را اشغال میکند.
ولی با وجود همه این قابلیتها و هدف اولیه شرکت اپل که گسترش عمومی استفاده از کامپیوترهای اپل بوده، این شرکت کمتر از ۳ درصد بازار کامپیوترهای شخصی جهان را در اختیار دارد، که این موضوع ریشه در گران بودن، نبود تنوع نرم افزار و انحصار حق تولید سخت افزار توسط این شرکت دارد.
کمبودها و نقایص:
حالت تک پردازشی (البته در نسخههای اولیه این سیستم عامل) یا چند پردازشی اشتراکی (در نسخههای بعدی)، امکان مدیریت حافظه با مقدار محدود، عدم استفاده از حافظه حفاظت شده، و احتمال تداخل با نسخههای جدیدتر سیستمهای عامل دیگری که قابلیتهای جدیدی (نظیر استفاده از شبکه) را فراهم میکنند، از جمله کاستیهای این سیستم عامل به حساب میآیند. نخستین سیستم فایل استفاده شده در Mac OS سیستم فایل مکینتاش(( (Macintosh File System (MFSبود که تنها امکان استفاده از یک سطح فولدر را فراهم میکرد. این سیستم فایل در نسخههای بعدی، با سیستم فایل (Hierarchical File System (HFS سیستم فایل سلسله مراتبی) که دارای ساختار درختی مدیریت فایل بود، جایگزین شد. در رابطه با سیستم فایل سیستم عامل مکینتاش باید به نکته مهمی اشاره کرد که آن را از سیستمهای فایل دیگر سیستم عاملها متمایز میکند. اکثر سیستمهای فایل که توسط DOS ، Unix یا دیگر سیستم عاملها استفاده میشوند، به سادگی فایل را بصورت یک سری از بایتهای پیوسته در نظر میگیرند بهطوریکه هر فایل نیاز به برنامهای دارد که تشخیص دهد آن فایل حاوی چه اطلاعاتی است.
برخلاف این قاعده، MFS و HFS فایل را بصورت دو بخش مجزا (بخش داده و بخش منابع) در نظر میگیرند. بخش «داده» (Data) حاوی اطلاعات مشابه با سیستم عاملهای دیگر است (مثلا بخش داده میتواند حاوی متن یک سند یا اطلاعات یک فایل تصویری باشد). بخش «منابع»(Resource) شامل دیگر اطلاعات ساختاری مربوط به فایل (مانند تعاریف منوها، گرافیک، صدا، یا کدهای اجرایی) است. یک فایل ممکن است تنها شامل بخش منابع باشد (در حالی که بخش داده آن خالی است)، یا تنها شامل بخش داده باشد (در حالی که بخش منابع آن خالی است) و یا شامل هر دو بخش داده و منابع باشد. یک فایل متنی میتواند متن را در بخش داده فایل و اطلاعات مربوط به نوع فرمت و قالب بندی متن را در بخش منابع فایل ذخیره کند. این کار به این منظور انجام میشود که مثلا اگر برنامهای با فرمت قالب بندی متن آشنا نبود، حداقل قادر به خواندن خود متن باشد.
از طرف دیگر، این تقسیم بندی باعث ناهماهنگی و عدم سازگاری با دیگر سیستمهای عامل میشود؛ با کپی کردن یک فایل از سیستم فایل Mac به سیستم فایلی غیر از Mac بخش منابع فایل از دست میرود. در Mac OS X از ساختار مدیریت حافظه و چند پردازشی کنترل شده مشابه سیستم عامل Unix استفاده شدهاست. این سیستم عامل بر مبنای هسته (Mach (Mach kernel یک هسته کوچک سیستم عامل که در دانشگاه Carnegie Mellon در ایالت پنسیلوانیای آمریکا طی یک پروژه تحقیقاتی درباره محاسبات موازی و توزیع شده ایجاد شدهاست و نسخه BSD سیستم عامل Unix یک سیستم عامل شیءگرا که توسط Steve Jobs در شرکت NeXT ایجاد و توسعه داده شدهاست.
سیستم مدیریت حافظه جدید اجازه اجرای برنامههای بیشتری را بهطور همزمان میدهد و از بسته شدن برنامههای دیگر در حال اجرا به علت crash کردن یک برنامه جلوگیری میکند. همچنین این سیستم عامل دومین سیستم عامل مکینتاش است که در آن خط فرمان نیز گنجانده شدهاست، هرچند که برای استفاده از این خط فرمان میبایست Terminal Emulator توسط کاربر اجرا شود سیستم عامل Mac OS دارای خط فرمان نبود و نخستین سیستم عامل مکینتاش که دارای خط فرمان بود، سیستم عامل A/UX است که توسعه آن متوقف شدهاست.مشکلات مختلفی باعث شدهاست که Mac OS X نسبت به Mac OS کمتر کاربرپسند باشد و کار با آن مشکل تر باشد. از جمله این عوامل نیاز به سخت افزار قوی تر برای اجرای سیستم عامل، عدم ارائه برخی قابلیتهای سیستم عامل که در نسخههای قبلی وجود داشت، و برخی ناسازگاریهای جدی با نسخه قبلی (زیرا درایورهای نوشته شده برای Mac OS سازگار با Mac OS X نیستند) است.
مزیتها یا معایب Mac نسبت به ویندوز:
برای پاسخ دادن به این سوال ابتدا به مقایسه آخرین نسخه از این سیستم عامل ها از دید یک کاربر حرفهای Mac میپردازیم.
برخلاف ویندوز، مک سیستم عاملی است که دائما با پیغامها و هشدارهای گوناگون آزارتان نمیدهد. در مک فرض بر این است که هر چیزی بهطور درست پیش میرود پس نیازی نیست که این امر دائما اعلام شود. بگذارید مثالی بزنم:فرض کنید یک ماوس USB به سیستمتان وصل کرده اید. در مک هرگز پیغامی نمیبینید مبنی بر این که “ماوس شما با موفقیت نصب شده و آماده استفاده است! بلکه فرض بر این است که چون شما دارید همین الان از ماوس استفاده میکنید پس میدانید ماوستان وصل شده و آماده است. یک هارد USB یا FireWire به سیستمتان وصل کنید و همه آنچه می بینید یک درایو اضافه شده است. بهطور معمول در Mac OS X تنها زمانی با پیغام مواجه می شوید که چیزی درست پیش نرفته باشد.
اما ویندوز…
ویندوز واقعا اصرار دارد همیشه به شما بگوید در حال انجام چه کاری است. وسیله ای به سیستم وصل کنید. به شما می گوید وسیله وصل شده. چیزی از سیستم حذف کنید پیغام می دهد وسیله حذف شده! و اگر خدای نکرده سیستم تان عضوی از یک شبکه باشد و شبکه مشکل پیدا کند با ده ها پیغام پشت سر هم مواجه خواهید شد.
شما ممکن است ساعتها و حتی روزها با یک Mac کار کنید اما به ندرت با خود سیستم عامل طرف شوید اما در مورد ویندوز اوضاع متفاوت است.
مک او اس (MAC OS) یک نوع سیستمعامل دارای رابط کاربری است که شرکت اپل آن را توسعه داده است. این سیستمعامل که همراه با ارائه اولین مدل مکینتاش عرضه شد تا قبل از نسخه ۷٫۶ با نام «نرمافزار سیستم» شناخته میشد و از نسخه ۷٫۶ به بعد مک اواس نام گرفت.
نخستین نسخه) Mac OSX که مک او اس تن تلفظ میشود)، در سال ۱۹۹۹ در دو نسخه سرور و دسکتاپ منتشر شد. از سال ۲۰۰۱ تا امسال، ۵ نسخه دیگر از این سیستم عامل عرضه شده است که نامگذاری آنها بر مبنای گربه سانان است و آخرین آن، لئوپارد نام دارد و اکتبر ۲۰۰۷ عرضه شد. همچنین، یک نسخه فرعی از این سیستم عامل، برای ابزارهای اپل عرضه شده است که از میان آنها میتوان به، سیستمعامل آی فون برای گوشی آی فون، آی پادتاچ و نگارشی بینام برای تلویزیون اپل اشاره کرد.
سیستم عامل مکینتاش و کلا کامپیوتر های اپل بیشتر برای سه منظور کلی استفاده میشن :
۱ – میکس و منتاژ فیلم ( که در این زمینه کلیه نرم افزار های قوی و کار آمد ویندوز برای مکینتاش هم هست و تازه یک سری نرم افزار برای این کار داره که فقط مخصوص مکینتاش هستند , از این جمله میشه به Final Cut Studio اشاره کرد که یکی از قوی ترین نرم افزار های میکس و مونتاژ فیلم هست و فقط بر روی مکینتاش نصب میشه !!!
۲ – میکس و منتاژ صدا ( صوت ) – ( نرم افزار های بسیار زیادی وجود داره که کار میکس و منتاژ صوت رو به صورت حرفه در مکنتاش انجام میده که از جمله ای این نرم افزار ها میشه و iLogic اشاره کرد )
۳ – کارهای گرافیکی خصوصا کار روی عکس و بخصوص برای عکاس ها – مکینتاش از نظر کار گرافیکی و خصوصا کار روی عکس بسیار قوی هست و نرم افزار های بی نظیری داره , اکثر عکاس ها و فتو شاپ کار کارهای حرفه ای که در خارج هستند از سیستم های اپل و سیستم عامل مکینتاش برای کار هاشون استفاده می کنند .
بله فتو شاپ برای مکینتاش هست و بهتر بدونید که فتوشاپ توی مکینتاش بازده خیلی بهتری داره تا توی ویندوز !!! من خودم یک فتوشاپ کار هستم و به فتوشاپ خیلی نیاز دارم و از زمانی که مکینتاش نصب کردم تمام کار های فتوشاپیم رو توی مکینتاش انجام میدم !!!
یک موضوع رو هم بد نیست که اشاره ای بهش داشته باشم , ویندوز ویستای ۳۲ بیت با آخرین آپدیت مایکروسافت فقط قادره تا ۳ گیگ رم رو در اختیار بگیره !!! واین در حالیه که مکینتاش این چنین محدودیتی نداره , من مکینتاش رو روی سیستمی که ۱۶ گیگ رم داشت دیدم و به خوبی از ۱۶ گیگ رم اون سیستم استفاده می کرد . مکینتاش خیلی بهینه تر و بهتر از سیستم و سخت افزار استفاده می کنه و مصرف رم و CPU پایین تری نسبت به ویندوز داره !
این سیستم عامل در حالت عادی مجانی نیست و همان طور که گفتم در حالت عادی روی سیستم های معمولی قابل نصب نیست و باید از نسخه های دست کاری شده استفاده بکنید . نحوه ی تهیه ی اون رو هم در پست های بعدی به صورت کامل براتون شرح خواهم داد .
ظاهر مکینتاش نه شبیه لینوکسه و نه شبیه ویندوز و کاملا با هر دو فرق داره و اتفاقا این فرق باعث یک سری فواید هم شده و باعث شده کار با اون راحت تر باشه !!!
از نظر خرابی هم باید بگم در طول مدتی که من تا حالا از مکینتاش استفاده کردم هرگز خراب نشده , پایداری بالایی هم داره یعنی اگر نرم افزاری که اجرا کردین به هر صورتی قفل بکنه خود سیستم عامل هرگز روند کاریش حتی کوچکترین تغییری نمی کنه و راحت بشما اجازه می ده که نرم افزار رو ببندید .
از نظر پشتیبانی نرم افزاری باید بگم هیچ ربطی به ویندوز نداره , در واقع شرکت های سازنده ی نرم افزار های مختلف همان طور که برای ویندوز نرم افزار یا بازی می سازند برای مکینتاش هم می سازند , مثلا شرکت Adobe هر محصولی که برای ویندوز داره برای مکینتاش هم تولید می کنه و ارائه می کنه !!!
پروژه مکینتاش از اوایل سال ۱۹۷۹ به وسیله جف راسکین (Jef Raskin) یک کارمند اپل آغاز شد. در سبتامبر ۱۹۷۹ راسکین مجاز شد تا روی پروژه کار کند و در آغاز به دنبال یک مهندس کامپیوتر رفت که بتواند یک شکل اولیه داشته باشند و بعد از چند سال راسکین توانست یک تیم برای ساخت اولین مکینتاش درست کنند که از
تیم Chris Espinosa Joanna Hoffman George Crow Jerry Manock Susan Kare Andy Hertzfeld تشکیل شده بودند.
Mac OS که مخفف Macintosh Operating System است، نام تجاری یک سری از سیستم عامل های دارای رابط گرافیکی کاربر است که توسط شرکت Apple برای کامپیوترهای مکینتاش توسعه داده شده اند. سیستم عامل Mac عموماً به خاطر رابط گرافیکی خوب خود مشهور شده است. این سیستم عامل برای نخستین بار در سال ۱۹۸۴ با کامپیوتر Macintosh 128K عرضه شد. نسخه های اولیه Mac OS تنها با کامپیوترهای مکینتاش که بر مبنای Motorola 68000 ساخته شده بودند، سازگار بودند در حالیکه نسخه های جدیدتر با کامپیوترهای PowerPC نیز سازگار شدند. اخیراً نیز سیستم عامل Mac OS X با کامپیوترهای Intel x86 سازگار شده است. نسخه های مختلف Mac OS نخستین سیستم عامل مکینتاش شامل دو بخش نرم افزاری بود که با نام های “System”و “Finder” شناخته می شدند که هرکدام از این دو بخش دارای نسخه مخصوص به خود بودند. System 7.5.1 نخستین نسخه ای بود که در آن آرم Mac OS یک قیافه خندان استفاده شده است؛ و نام Mac OS نیز برای اولین بار با Mac OS 7.6 معرفی شد. سیستم عامل Mac OS را می توان به دو خانواده مختلف سیستم های عامل تقسیم کرد “Classic” Mac OS که شامل سیستم عامل عرضه شده در سال ۱۹۸۴ و نسخه های بعدی آن تا نسخه Mac OS 9 می شود.Mac OS X (که حرف “X” معرف عدد رومی ۱۰ است) از اجزای Open Step (توابع API تعریف شده برای یک سیستم عامل شی گرا که هر سیستم عامل مدرنی آن را به عنوان بخشی از هسته خود دارد استفاده می کند. “Classic” Mac OSبا این ویژگی که در آن از خط فرمان استفاده نمی شود شناخته می شود. این سیستم عاملِ کاملاً گرافیکی بسیار مشابه سیستم عامل Commodore GEOS است. با وجود راحتی استفاده از آن، این سیستم عامل دارای کمبودها و نقایصی نیز بود.
کمبودها و نقایص این سیستم عامل
حالت تک پردازشی (البته در نسخه های اولیه این سیستم عامل) یا چند پردازشی اشتراکی (در نسخه های بعدی)، امکان مدیریت حافظه با مقدار محدود، عدم استفاده از حافظه حفاظت شده، و احتمال تداخل با نسخه های جدیدتر سیستم های عامل دیگری که قابلیت های جدیدی (نظیر استفاده از شبکه) را فراهم می کنند، از جمله کاستی های این سیستم عامل به حساب می آیند. نخستین سیستم فایل استفاده شده در Mac OS سیستم فایل مکینتاش (Macintosh File System (MFS)) بود که تنها امکان استفاده از یک سطح فولدر را فراهم می کرد. این سیستم فایل در نسخه های بعدی، با سیستم فایل Hierarchical File System (HFS) سیستم فایل سلسله مراتبی) که دارای ساختار درختی مدیریت فایل بود، جایگزین شد. در رابطه با سیستم فایل سیستم عامل مکینتاش باید به نکته مهمی اشاره کرد که آن را از سیستم های فایل دیگر سیستم عامل ها متمایز می کند. اکثر سیستم های فایل که توسطDOS ، Unix یا دیگر سیستم عامل ها استفاده می شوند، به سادگی فایل را بصورت یک سری از بایت های پیوسته در نظر می گیرند بطوریکه هر فایل نیاز به برنامه ای دارد که تشخیص دهد آن فایل حاوی چه اطلاعاتی است. برخلاف این قاعده، MFS و HFS فایل را بصورت دو بخش مجزا (بخش داده و بخش منابع) در نظر می گیرند. بخش “داده” (Data) حاوی اطلاعات مشابه با سیستم عامل های دیگر است (مثلاً بخش داده می تواند حاوی متن یک سند یا اطلاعات یک فایل تصویری باشد). بخش “منابع “(Resource) شامل دیگر اطلاعات ساختاری مربوط به فایل (مانند تعاریف منوها، گرافیک، صدا، یا کدهای اجرایی) است. یک فایل ممکن است تنها شامل بخش منابع باشد (در حالی که بخش داده آن خالی است)، یا تنها شامل بخش داده باشد (در حالی که بخش منابع آن خالی است) و یا شامل هر دو بخش داده و منابع باشد. یک فایل متنی می تواند متن را در بخش داده فایل و اطلاعات مربوط به نوع فرمت و قالب بندی متن را در بخش منابع فایل ذخیره کند. این کار به این منظور انجام می شود که مثلاً اگر برنامه ای با فرمت قالب بندی متن آشنا نبود، حداقل قادر به خواندن خود متن باشد. از طرف دیگر، این تقسیم بندی باعث ناهماهنگی و عدم سازگاری با دیگر سیستم های عامل می شود؛ با کپی کردن یک فایل از سیستم فایل Mac به سیستم فایلی غیر از Mac بخش منابع فایل از دست می رود. در Mac OS X از ساختار مدیریت حافظه و چند پردازشی کنترل شده مشابه سیستم عامل Unix استفاده شده است. این سیستم عامل بر مبنای هسته Mach (Mach kernel) یک هسته کوچک سیستم عامل که در دانشگاه Carnegie Mellon در ایالت پنسیلوانیای آمریکا طی یک پروژه تحقیقاتی درباره محاسبات موازی و توزیع شده ایجاد شده است و نسخه BSD سیستم عامل Unix یک سیستم عامل شیءگرا که توسط Steve Jobs در شرکت NeXT ایجاد و توسعه داده شده است. سیستم مدیریت حافظه جدید اجازه اجرای برنامه های بیشتری را بطور همزمان می دهد و از بسته شدن برنامه های دیگر در حال اجرا به علت crash کردن یک برنامه جلوگیری می کند. همچنین این سیستم عامل دومین سیستم عامل مکینتاش است که در آن خط فرمان نیز گنجانده شده است، هرچند که برای استفاده از این خط فرمان می بایست Terminal Emulator توسط کاربر اجرا شود سیستم عامل Mac OS دارای خط فرمان نبود و نخستین سیستم عامل مکینتاش که دارای خط فرمان بود، سیستم عامل A/UX است که توسعه آن متوقف شده است) .مشکلات مختلفی باعث شده است که Mac OS X نسبت به Mac OS کمتر کاربرپسند باشد و کار با آن مشکل تر باشد. از جمله این عوامل نیاز به سخت افزار قوی تر برای اجرای سیستم عامل، عدم ارائه برخی قابلیت های سیستم عامل که در نسخه های قبلی وجود داشت، و برخی ناسازگاری های جدی با نسخه قبلی (زیرا درایورهای نوشته شده برای Mac OS سازگار با Mac OS X نیستند) است.
۱-آیا سیستم عامل مکینتاش بر روی کامپیوترهایی غیر از دستگاه های شرکت apple و رایانه های شخصی قابل نصب هستند؟؟؟
در حالت معمولی نمیشه!! اما بعضی از افراد حرفه ای با کمی تغییر در کتابخانه های این سیستم عامل و قرارا دادن تعدادی از درایوهای لازم، امکان نصب آن بر روی کامپیوتر های شخصی دیگر را مقدور ساخته اند.
۲-آیا امکان اجرای فایل های اجرایی یعنی exe بر روی مک امکان پذیر هست؟
در حالت معمولی نمیشه و لی با استفاده از برخی نرم افزار های موجود در بازار این کار شدنی مثل parallels desktop می توانید سیستم عامل ویندوز را در داخل مک نصب کرده و اجرا نمائید. با این برنامه میتوانید تمامی برنامه های تحت ویندوز را در آن اجرا نمائید. این نرم افزار به open with اضافه میشود.
۳-میشه نرم افزار های مک را روی ویندوز اجرا کرد؟؟
نه. این کار تا به امروز تحت هیچ شرایط نشده.
۴-مزیت های مک چیست؟؟
- بر خلاف ویندوز، شما را دائما با پیام و هشدار اذیت نمیکنه. مثال زیاده اگه به خواهم بگم. مثلا وقتی شما فلش وصل میکنید مثل ویندوز پیغام نصب درست آن را نمیده جز موقعی که اشکالی وجود داشته باشه.
- رابط کاربری مک خیلی قشنگتره ویندوزه
- یکی از مزیت های بسیار خوبه مک ،امنیت بالای آن هست که ویندوز هیچ وقت نتوانسته مثل اون داشته باشه.
- بوت شدن، خاموش شدن بسیار سریع تر ویندوز هست
- بر خلاف ویندوز، موقعی که برنامه ای هنگ میکنه کل ویندوز از کار نمی افته و شما قادرید به راحتی با بقیه جاهای آ« کار کنید.
- مزیت بسیار عالی دیگر این هست که شما به راحتی می توانید فایل های اجرائی نصب شده را به پوشه دلخواه منتقل کرده بدون اینکه اتفاقی بیفتد. در ویندوز پس از این کار دیگه فایل های اجرائی اجر نمیشوند.
- مک این قابلیت را داره که هم زمان میتوانه بیش از ۲۰۰ نرم افزار را به طور هم زمان اجرا کنه.
- چون زیاد سیستم عامل مک وجود نداره ، ویروس بسیار کمی برای این سیستم عامل نوشته شده.
در آغاز هیچ نبود. تنها ویندوز بود … نه٬ صبر کنید. انگار تاریخ چیز دیگری می گوید! در آغاز هیچ نبود. تنها Unix بود و کمی هم سیستم عامل های کوچکتر دیگر مثل DOS که تنها می توانستی دستورات را در خط فرمان آنها تایپ کنی. هیچ رابط کاربری گرافیکی وجود نداشت. اما در بهار سال ۱۹۸۴ ورق برگشت. تیم توسعه شرکت Apple هشت سال پس از تاسیس این شرکت چند ملیتی توانست نخستین سیستم عامل دارای رابط کاربری گرافیکی که با موس و صفحه کلید کار می کرد را به بازار ارائه کند. اینگونه بود که Macintosh متولد شد.
پروژه مکینتاش از اوایل سال ۱۹۷۹ به وسیله جف راسکین (Jef Raskin) یک کارمند اپل آغاز شد. در سبتامبر ۱۹۷۹ راسکین مجاز شد تا روی پروژه کار کند و در آغاز به دنبال یک مهندس کامپیوتر رفت که بتوانند یک شکل اولیه داشته باشند و بعد از چند سال راسکین توانست یک تیم برای ساخت اولین مکینتاش تشکیل دهد که این تیم از افراد زیر تشکیل شده بود .
Chris Espinosa Joanna Hoffman
George Crow
Jerry Manock
Susan Kare
Andy Hertzfeld
پیدایش نام و لوگوی شرکت Apple
در مورد داستان نام این شرکت، داستان های زیادی در اینترنت و … نقل شده است، برای همین شاید برای شما هم این سوال ایجاد شده باشد که واقعا چرا نام این شرکت سیب نام گذاری شده است، و همچنین لوگوی آن یک سیب گاز زده است!!!
البته شرکت اپل در ابتدا دارای لوگوی یک درخت سیب بود، اما بعدها تبدیل به یک سیب گاز زده شد، در این مورد باید به بخشی از داستان های دیگر که در این مورد بیان شده است، بپردازیم.
- دلیل نام گذاری اپل و علامت سیب آن علاقه استیو جابز بنیان گذار اپل به سیب بوده است.
- استیو جابز موقع انتخاب نام و آرم تجاری اپل در حال خوردن سیب بوده است که نام شرکت اش را هم نیز اپل به معنای سیب (در فارسی) است.
اما دلیل اصلی:
ابتدا باید بگم هنوز هیچ کدام از این دلایل ۱۰۰ درصد قطعی نیستند، اما دلیل زیر بسیار معتبر است، در چند وب سایت رسمی نقل شده است، همجنین من این را از چند استاد کامپیوتر نیز شنیده ام، که به ربط با سیب گاز زده نیست.
استیو جابز قبل از اینکه رسما شروع به فعالیت در اپل کند، و در حقیقت آن را، راه اندازی کند ، با بیل گیتس که او هم در تصمیم راه اندازی شرکت کامپیوتری بود ملاقات می کند ، استیو جابز به بیل گیتس
می گوید با هم یک شرکت با سخت افزار و نرم افزار یکپارچه درست کنند، – چیزی که الان در اپل اتفاق افتاده است – اما بیل گیتس که از همان اول عاشق نرم افزار بود و فقط به نرم افزار فکر می کرد، به همین خاطر در آن روز بیل گیتس در پاسخ به استیو جابز می گوید این کار یعنی اینکه تو یک سیب را برداری و گاز بزنی اما آن را پرت کنی بیرون!!!.
و به همین دلیل بعد شرکت استیو جابز Apple به معنای سیب نام گذاری شد و بعد از محبوبیت آن استیو جابز برای اینکه طعنه ای به مایکروسافت زده باشد – درست همان زمان که اختلاف مایکروسافت و اپل بالا گرفت – لوگوی خود را به یک سیب گاز زده تغییر داد”
مک نوعی کامپیوتر شخصی ساخت شرکت اپل است که در تاریخ ۲۴ ژانویه سال ۱۹۸۴ معرفی شد. این کامپیوتر اولین رایانه شخصی بود که دارایرابط کاربری گرافیکی را شامل میشد. این رایانه ها اولیه مک با ریز پردازنده های شرکت های موتورولا و ای بی ام استفاده میکردند(از مدلش نپرسید که یادم نیست ). نکته جالب این بود که این رایانه ها از سیستم عامل mac os ساخت شرکت apple بوده که تفاوت ها و مزیت هایی بسیاری نسبت به سیستم عامل های شرکت مایکروسافت یعنی ویندوز داشت و دارد. از نکته های جالب میشه به این اشاره کرد که چون طراحان اولیه این سیستم عامل کاربران گرافیکی بودند ظهور نرم افزارهای قوی گرافیکی از جمله adobe photoshop بر روی مک ایجاد شد. و نکته که خیلی ها نمیدونند این هست که این نرم افزار تا مدت ها فقط به روی مک قابل اجرا بود. با این حال طرح های بسیاز زیاد مایکرو سافت واپل موجب شد تا این سیستم عامل هیچ وقت محبوبیت زیادی به دست نیاورد. این امر موجب شد تا شرکت موتورولا به مشکل جدی مالی برخورد کنه و تا جائی که استیو جابز دست به کار بسیار بزرگی زد و اون هم این بود که در سال ۲۰۰۶ کامپیوترهای مک ب سیستم عامل بر اساس پردازنده های intel طارحی و تولید کرد. بنابراین از این به بعد این رایانه ها قابلیت نصب ویندوز را نیز دارا هستند.
همه ما کم و بیش نام اپل و سیستمعامل مرموز آن، مکینتاش را شنیدهایم. عموما جز تحسین سیستم عامل مکینتاش و این که سیستم مخصوص طراحان گرافیک و انیمیشن است، چیزهای زیادی بهگوشمان نخورده است. مروری بر این سیستم عامل مبتنی بر یونیکس میتواند ما را بیشتر با آن آشنا کند.
نخستین نسخه Mac OSX (که مک او اس تن تلفظ میشود)، در سال ۱۹۹۹ در دو نسخه سرور و دسکتاپ منتشر شد. از سال ۲۰۰۱ تا امسال، ۵ نسخه دیگر از این سیستم عامل عرضه شده است که نامگذاری آنها بر مبنای گربه سانان است و آخرین آن،لئوپارد نام دارد و اکتبر ۲۰۰۷ عرضه شد. همچنین، یک نسخه فرعی از این سیستم عامل، برای ابزارهای اپل عرضه شده است که از میان آنها میتوان به، سیستم عامل آی فون برای گوشی آی فون، آی پادتاچ و نگارشی بینام برای تلویزیون اپل اشاره کرد.
۱- توسعه خارج از اپل:
پس از اینکه اپل استیو جابز را در سال ۱۹۸۵ از مدیریت کنار گذاشت، او شرکت را ترک کرد و با سرمایه شخصی و وام، اقدام به تولید پدیده بزرگ بعدی کرد و حاصل، NeXT بود.
این ایستگاه کاری که از کامپیوترهای زمان خود، بسیار جلوتر بود، بهدلیل بالا بودن هزینه های پیادهسازی، در سال ۱۹۹۳ در بخش سختافزار به کار خود پایان داد، اما نرمافزار آن، یعنی سیستمعامل شیی گرای NeXTSTEP افسانه ای پایاتر داشت.
تصویری از سیستم عامل نکست استپ (NextStep)
این سیستم عامل که بر مبنای هسته ماخ (Mach) و BSD طراحی شده است، بر مبنای زبان ساخت یافته و روندگرای C پیاده شده است. نکست استپ، در آغاز نسبت به ارائه خدمات مشاورهای و فروش سرویسهای آنلاین پرداخت اما هیچگاه به موفقیتی تجاری نرسید. این هسته بعد از یک دوره تکاملی به OPENSTEP تغییر نام داد. اوپن استپ دیگر از اشیای سرویسی خود جدا شده بود و میشد به سادگی روی ماشین های مختلف پیاده کرد و برای مدت کوتاهی، سانمایکروسیستمز آن را به خدمت گرفت. هر چند که اپل، آی بی ام، مایکروسافت و حتی سان نیز در این فاصله اعلام کردند که سیستم های عامل شیی گرای خود را توسعه و عرضه خواهند کرد. و بالاخره در سال ۱۹۹۶، اپل با قیمت ۴۲۷ میلیون دلار اوپناستپ را خرید و بهعنوان پایه سیستمعامل Mac OSX قرار داد.
تصویری از سیستم عامل اپن استپ (Openstep)
2-توسعه داخلی:
در همین فاصله، اپل به مشکلاتی تجاری برخورد کرد و سیستم عامل قدیمی مکاواس دیگر به محدودیتهای خود نزدیک میشد. از سال ۱۹۹۴ تلاشهای زیادی برای جایگزینی مکاواس صورت گرفت اما همه آن ها ناامیدانه به شکست منجر شدند تا اینکه در سال ۱۹۹۶ پروژه به طور کامل متوقف شد.
پس از خرید اوپن استپ توسط اپل، استیو جابز بهعنوان مشاور با این شرکت همکاری کرد و سیستم عامل بعدی این شرکت با اسم رمز «راپسودی» برای عرضه در اواخر سال ۱۹۹۸ آغاز بهکار کرد.
اپل با اعلام این موضوع که توسعهدهندگان میتوانند با استفاده از کتابخانههای این سیستم عامل، نرم افزارهای خود را گسترش دهند، به دنبال کسب مقبولیت عام بود. اما، ادوبی (Adobe) بهعنوان یکی از توسعه دهندگان مخالفت خود را با این کار اعلام کرد. دلیل این موضوع هم به خود اپل بر می گشت، چرا که با شکست عرضه مک اواس بعدی، این شرکت در میان محافل عمومی بدقول شده بود.
۳-تغییر جهت، تحت سرپرستی جابز:
این از دست دادن اعتبار، باعث از دست رفتن اعتماد هیات مدیره به جیلآملیو (Gil Amelio) مدیر وقت اپل شد.
هیات مدیره درخواست استعفای او را دادند و به جابز با چک سفید امضایی بازگشت و هدایت مجدد اپل را درخواست کردند. طی دو سال آتی، تمام تلاشهای اپل مبتنی بر این بود که واسط های زبان برنامه نویسی خود را به کتابخانه یونیکسی کربن منتقل کند. بدین ترتیب، تمامی نرمافزارهای قدیمی این سیستم عامل، با Mac OSX هم سازگار می شدند.
در همین فاصله، لایه های پایینی سیستم عامل (هسته ماخ و لایههای بالای آن) دوباره بررسی شدند و تحت مجوز منبع باز منتشر شدند. این هسته با عنوان داروین (Darwin) مطرح است. هسته داروین سیستم عاملی پایا و انعطافپذیر را عرضه میکند که بسیاری از پیادهسازی های یونیکسی بر مبنای آن است. مک اواستن نسخه سرور که با رابط کاربری تغییر یافته مکاواس عرضه میشد، از قالب جدیدی به نام آکوا استفاده میکرد. آکوا تغییر عمده ای نسبت به مک اواس داشت و با قابلیت هایی همچون آنتیآلیاز کردن متون و گرافیکها، سایهزنی، براق کردن و شفافیت و انیمیشن به عوامل رابط گرافیکی، کاملا چشمگیر بود. با این وجود توسعه آکوا که بر مبنای موتور نمایشی اوپناستپ بود متوقت شد و توسعه موتوری که با مجوز رایگان عرضه میشود، به نام کوارتز شروع شد.
تطبیق:
۱- نرمافزار:
مکاواس و Mac OSX قابلیت تطبیق مستقیم ندارند، بهاین علت که توابع برنامه نویسی اوپن استپ با همکاری شرکت سان نوشته شده است و تطابقی با مک اواس ندارد. بدین جهت، طی توسعه نخستین نسخه Mac OSX، امولاتوری برای این موضوع ایجاد شد. Mac OSX پشتیبانی نیرومندی از جاوا دارد، به عبارت دیگر، نرمافزارهایی که در زمان جاوا نوشته میشوند، تا حد امکان با سیستم اخت خواهند بود و با حفظ این امتیاز، قابلیت چند پلت فرمی را هم خواهند داشت.
تصویری از سیستم عامل لئوپارد (Leopard)
2- سختافزار:
در ابتدای عرضه Mac OSX، بستر سختافزاری استاندارد برای این سیستم عامل، بر مبنای پردازندههای PowerPC نسلهای G3، G4 و G5 بود. نسخههای بعدی مک از سخت افزارهای قدیمی تر پشتیبانی نمی کردند.
بهعنوان مثال، پانتر از G3 پشتیبانی نمی کرد و تایگر پشتیبانی G4 را متوقف کرد. با عرضه لئوپارد در سال ۲۰۰۷، اپل پشتیبانی از پردازندههای G3 و G4 را بهطور کامل متوقف کرد.
انتقال به اینتل:
در سال ۲۰۰۲، شایعهای مطرح شد که اپل مایل است سیستم عامل خود را بر پردازندههای اینتل عرضه کند. در سال ۲۰۰۵، و با قوت گرفتن این شایعه، استیو جابز اعلام کرد که طی دو سال آینده به طور کامل به روی بستر اینتل خواهد رفت. اپل پیش از این، سیستم عامل خود را تنها یک بار از پردازندههای موتورولای ۶۸۰۰۰ به پردازندههای PowerPC منتقل کرده بود.
سیستم عامل میکنتاش یا به اختصار “مک” سیستم عاملی است که شرکت اپل آن را ساخته و روی کامپیوترهای اپل ارائه میشود. این سیستم عامل سالهاست به عنوان سیستم عامل اول گرافیستها شناخته میشود و اغلب گرافیستهای بزرگ دنیا با افتخار از آن استفاده میکنند. تا چندی پیش، تنها کسانی میتوانستند از این سیستم عامل استفاده کنند که خود کامپیوتر مکینتاش را هم خریداری میکردند. اما از زمانی که اپل به استفاده از پردازندههای اینتل رو آورد، میتوان این سیستم عامل را روی کامپیوترهای ویندوزی نیز نصب کرد، همچنین با این کار امکان استفاده از سیستم عامل ویندوز که مخصوص کامپیوترهای خانگی یا PCاست نیز روی این کامپیوترها فراهم شده است.
از سوی دیگر کامپیوترهای خانگی یا PCها به عنوان رقیب جدی مکینتاش شناخته میشوند. این کامپیوترها همان چیزیست که اغلب ما در خانهها و دفاترمان از آن استفاده میکنیم و سیستم عامل شناخته شده ویندوز روی آن نصب میشود. این هم نوشته تری وایت (ادامه مطلب را بخوانید):
اخیرا از دانشجویانی که در کالج دارم و همچنین یکسری از عکاسان یک سری شایعاتی میشنیدم درباره اینکه عکاسی و انتقال تصاویر به PC که روی آن ویندوز نصب است، سریعتر از مک است. ظاهرا این مسئله مربوط میشد به رفتار طبیعی درایورهای USB ۲.۰ که روی هر دو سیستم عامل وجود داشت. من تقریبا ۹۹ درصد از زمانی را که در آتلیه در حال عکاسی هستم با Adobe Lightroom کار میکنم و شش هفت ثانیه انتظار برای اینکه عکسی که در دوربین گرفتهام در لایتروم باز شود، آنقدرها زمان طولانی به نظر نمیرسد. مزیتی که روش عکاسی و انتقال سریع تصویر به کامپیوتر (Shooting Tethered) دارد این است که شما میتوانید بلافاصله پس از گرفتن عکس نتیجه آن را در حالت تمام صفحه روی کامپیوترتان ببینید و در صورت نیاز تغییرات لازم را اعمال کنید.
به همین دلیل تست کردم
دوستان، عذر میخواهم. من از آن آزمایشگاههای تست سختافزار با آدمهای حرفهای پوشیده در روپوشهای سفیدرنگ ندارم. فقط خودم هستم و یک تایمر که روی گوشی iPhone ام دارم. بنابراین اگر فکر میکنید که اشتباهی کردهام، احتمالا حق با شماست. بنابراین بهتر است خودتان هم یکبار تست کنید. تنظیمات تست من بسیار ساده بود: من یک Macbook Pro (نام کامپیوتر جدید اپل) دارم که روی ان هم سیستم عامل Mac OS X(آخرین نسخه از سیستم عامل مک) نصب شده است و هم آخرین نسخه ویندوز یعنی XP SP۲. دوربینی هم که با ان عکس میگیرم Nikon D۳۰۰ است. برای انتقال خودکار تصاویر از دوربین به یک پوشه روی کامپیوترم هم از برنامه Camera Control Pro ۲ استفاده میکنم. از انجائیکه این برنامه هم برای نسخه مک و هم برای ویندوز کاربرد دارد، دیگر لازم نبوده که چیز دیگری بخرم.
ضمنا طوری Lightroom را تنظیم کردهام که به محض انتقال تصاویر به پوشه مورد نظرم، تصاویر را به صورت خودکار وارد کرده (قابلیت Auto Import در لایت روم) و تصاویر را به صورت چرخشی نمایش دهد، یعنی اینکه بلافاصله یک پیش نمایش از آنها به نمایش بگذارد. به جز اینها در هیچ یک از دو محیط هیچ برنامه دیگری را اجرا نمیکنم.
برای انجام تست، هر دوبار پس از شروع به کار سیستم پس از یک بوت کاملا طبیعی و آرام این کار را شروع کردم. همچنین چندین عکس را به صورت همزمان تست کردم که اطمینان پیدا کنم زمانبندی ثابت بماند. از آنجائیکه ۹۹.۹% از عکس هایی که میگیرم روی حالت RAW است ترجیح دادم که برای تست از فرمت JPEGاستفاده نکنم. اگرچه احتمال میدهم به دلیل کوچکتر بودن اندازه عکسهای JPEG زمانبندی مورد نظر برای این تست کمتر میشد، اما زمان کمتر برای من چندان اهمیت ندارد.
این هم نتایج من، که متعجبم کرد!
امل خواستم ببینم کدامیک از دو سیستم عامل میتوانند فایلهای خام (.NEF) ۱۲ مگاپیکسلی نیکون D۳۰۰ را سریعتر وارد کنند. برای همین برنامه Camera Control Pro ۲ (CCP۲) را بدون اینکه هیچ برنامه دیگری را اجرا کنم، باز کرده و شروع به عکاسی کردم. PC در این تست Mac را قورت داد! نتیجهای که گرفتم تا اینجا اصلا خوب نبود. PC در زمانی برابر ۳.۲ ثانیه از لحظه فشردن شاتر، عکسها را وارد پوشه کرد، در حالی که این زمان برای مک برابر ۷.۲ ثانیه بود. اما این فقط نیمی از ماجرا بود. نیم دیگر ماجرا مربوط به زمانی است که عکس ها وارد پوشه موردنظر روی کامپیوتر شده و قرار است وارد برنامه Lightroom شوند. اینکه چقدر طول میکشد تا LR این عکسها را نمایش دهد؟
سپس آزمایش را با باز کردن برنامه LR ۱.۴.۱ و تنظیم برنامه برای وارد کردن خودکار عکسها ادامه دادم. سپس دوباره آزمایش را از لحظه فشردن دکمه شاتر تا نمایش عکس ها در لایتروم آغاز کردم. باور نمیکنید این زمان برای PC چقدر سریعتر از مک بود: ۷ دهم ثانیه! به نظر میرسد کارآیی لایتروم برای وارد کردن خودکار عکسها و نمایش آنها روی مک بسیار بیشتر از چیزیست که روی PC وجود دارد.
Windows
Mac
CCP۲ import
۳.۲ seconds
۷.۲ seconds
LR import (complete process)
۸.۲ seconds
۸.۹ seconds
از اوایل دهه ی ۱۹۷۰ میلادی قیمت سخت افزار و به دنبال آن کامپیوترهای شخصی ارزان شد . واین کامپیوترها در اختیار عموم قرار گرفتند گسترش روزافزون کامپیوترهای شخصی سبب پیدایش سیستم عامل های ساده برای این کامپیوترها شد. کامپیوترهای شخصی را می توان به دو گروه بزرگ تقسیم کرد:
۱)کامپیوترهای Apple Macintosh با پردازنده های شرکت Motorola
2) کامپیومترهای IBM PC و سازگار با پردازنده های شرکت Intel و ADM .
کامپیوترهای گروه اول به دلیل قیمت بالا مورد استقبال عموم قرار نگرفتند. این
خانواده ی کامپیوترهای شخصی از سیستم عامل اختصاصی خود بهره می بردند.
کامپیوترهای گروه دوم خیلی زود مورد توجه شرکت های سخت افزاری و نرم افزاری قرار گرفتند.گونه های متعددی از سیستم عمل ها نیز برای این گروه عرضه شدند. اولین تلاش ها برای ارایه سیستم عاملی کار آمد بالاخره در سال ۱۹۶۹ نتیجه داد و سبب عرضه ی یونیکس شد.این سیستم عامل با زبان برنامه نویسی C و در آزمایشگاه بل تکوین یافت. البته نسخه های قبلی یونیکس و سیستم عامل های دیگری نظیر VMS قبلا روی کامپیوترهای بزرگ ایجاد شده بود و مورد استفاده قرار گرفته بودند.یونیکس یک سیستم عامل چند برنامه ای و چند کاربردی بود ولی قالب دستوری پیچیده ی آن سبب شد که استقبال عمومی از سوی کاربران مبتدی از این سیستم عامل صورت نگیرد.
به تدریج سیستم عامل های دیگری نظیر DOS.OS/2 و لینوکس برای کامپیوترهای شخصی عرضه شدند که به کاربران امکان می داد سیستم عامل دلخواه خود را انتخاب کنند.
شرکت مایکروسافت در اوایل دهه ی ۱۹۸۰ با ارایه ی سیستم عامل MS-Dos وارد بازار نرم افزار شد.بعدها این سیستم عامل تکامل یافت و مشکلات اولیه ی آن رفع شد .
سادگی نصب و کار سبب شد این سیستم عامل در میان بسیاری از کاربران کامپیوترهای شخصی متداول شود.این سیستم عامل در مقایسه با سیستم عامل های امروزی بسیار ساده و ارتباط کاربر با سیستم عامل نیز ارتباط خط دستوری بود. به این مفهوم که کاربران برای اجرای دستورهای مورد نظر خود آن ها را در مقابل اعلان سیستم تایپ و اجرا می کردند.
رابط کار بر متنی سیستم عامل یکی از مهمترین مشکلات MS-DOS محسوب
می شد. با تمام تلاشی که برای بهبود این سیستم عامل صورت گرفت گرایش عمومی کاربران برای استفاده از واسط گرافیکی کاربر (GUI) سبب شد شرکت مایکروسافت پوسته ای گرافیکی به نام Windows 3.1 را معرفی کند. استقبال کاربران از این پوسته سبب گرایش شرکت مایکروسافت برای عرضه ی سیستم عامل بعدی به نام
Windows 95 در سال ۱۹۹۴ شد.این سیستم عامل محیط کاربر پسندی را پیش روی کاربران قرار داد. نسخه ی بعدی ویندوز به نام Windows 98 با قابلیت های جدیدتری مانند :
۱) رابط کاربر زیباتر.
۲) پشتیبانی از چند رسانه ای با امکان پخش فیلم و موسیقی.
۳) پشتیبانی از سخت افزارهای اضافی با ویژگی نصب واجرا.
۴) امکان ارتباط با سایر کامپیوترها در شبکه.
۵) مرورگر اینترنتی.
۶) محدودیت های کمتر در مدیریت فایل ها و حافظه ی جانبی.
۷) مدیریت حافظه ی بهتر.
ارایه و پاسخگوی بسیاری از نیازمندی های کاربران شد. به تدریج نسخه های دیگری از سیستم عامل ویندوز توسط شرکت مایکروسافت عرضه شد که می توان آن ها را به صورت زیر بر شمرد:
۱) Windows ME
2) Windows NT
3) Windows 2000 (Home/Server)
4) Windows XP
5) Windows 2003 Server
6) Windows Vista
کمپانی اپل در سال ۱۹۷۱ با دوستی استیو وازنیاک ۲۱ ساله مهندس کامپیوتر و استیو جابز ۱۶ ساله متولد شد به طوری که با گذشت شش سال از آشنایی این دو نفر در سال ۱۹۷۷این کمپانی با معرفی کامپیوتر شخصی Apple I که در گاراژ خانه جابز به صورت دستی ساخته شده بود رسما با نام تجاری Apple Computer Inc به بازار تکنلوژی وارد شد و توانست ظرف مدت کوتاهی با فروش تعدادی از این مدل کامپیوتر شخصی، اعتباری برای خود دست و پا کند. بلافاصله در سال ۱۹۷۷ اپل نوع دیگری از کامپیوتر شخصی یعنی Apple II را وارد بازار کرد که به دلیل مجهز بودنش به فلاپی درایو ۵٫۲۵ اینچی از رقبای دیگر خود در آن دوره نظیر Commodore که از نوار مغناطیسی برای ذخیره سازی اطلاعات استفاده میکرد، پیشی گرفت. در سال ۱۹۸۰ اپل سعی کرد با معرفی مدل Apple III که به نوعی بهینه شده سری Apple II به شمار میآمد با بزرگترین رقیب آن دوره یعنی آیبیام که با تجهیز کامپیوترهای خود به سیستم عامل DOS توانسته بود سهم زیادی از بازار فروش را به خود اختصاص دهد، وارد رقابت جدی شود اما به دلیل ایراداتی که در طراحی این مدل وجود داشت مجبور شد تا صدها دستگاه از Apple III فروخته شده را به کمپانی برگردانده و از همین جا با تعیین و تشخیص راهحلهای ممکن برای رفع مشکل مدل Apple III ایده ساخت مدلی جدید خلق شد.
لیزا و مکینتاش (۱۹۸۱ تا ۱۹۸۹)
در سال ۱۹۸۳ اپل با ارائه مدل «لیزا» (Lisa) که اولین کامپیوتر مجهز به ماوس و سیستم عامل دارای واسط گرافیکی، آیکونها و پنجرهها بود توانست انقلابی بزرگ در زمینهکامپیوترهای شخصی به وجود آورد. بعد از آن در سال ۱۹۸۴ سیستم عامل مکینتاش توسط اپل در حالی روانه بازار شد که تبلیغات بسیار گستردهای برایش انجام گرفته بود. ظهورمکینتاش و ارائه نسخههای مختلف برنامههای نشر رومیزی توسط کمپانی ادوبی(Adobe) نظیر PageMaker و بعدها برنامه ساخت انیمیشن موجب شد تا مکینتاش در بین انتشارات و سازندگان فیلم و موسیقی طرفداران بسیاری پیدا کند. بسیاری از نرمافزارهای مشهور کنونی مانند مایکروسافت ورد و ادوبی فتوشاپ اولین بار برای کامپیوتر مکینتاش نوشته شدند.
اواسط دهه ۱۹۸۰ اپل دارای دو دپارتمان بود: یکی روی سریهای Apple II که خاص کاربران خانگی بود و دیگری روی سیستمهای مکینتاش که مخصوص کاربران حرفهای طراحی شده بود و به نوعی روی این دو دپارتمان تحقیقات بسیاری را انجام داد اما با تمام این تلاشها و تحقیقات مکینتاش نتوانست به سهم بازاری مشابه دهه ۷۰ کامپیوترهای Apple II دست پیدا کند، اما همچنان به رقابت خود با کامپیوترهای IBM ادامه داد.
دوران طلایی (۱۹۸۹ تا ۱۹۹۱)
ارائه مدل جدیدی از کامپیوترهای قابل حمل توسط اپل در سال ۱۹۸۹ به نام Macintosh Portable کلید خورد و بعد از آن نوت بوک PowerBook وارد بازار شد. نوت بوکی که با همکاری کمپانی سونی و به کارگیری باتریهای دو ساعته، صفحه مانیتور ۹ اینچی و هارد درایو ۲۰ مگابایتی به فرمی کاملاً ارگونومیک طراحی شده بود توانست در سال ۱۹۹۱ سود زیادی را نصیب این کمپانی کند. این دوران به قدری در دوران کاری اپل سودآور و درخشان به شمار میآید که از آن به عنوان “دوران طلایی” یاد میکنند.
(۱۹۹۰ تا ۱۹۹۳)PowerBook و نزول
با یادگیری چند درس دردناک بعد از معرفی کامپیوتر حجیم مکینتاش پرتابل در ۱۹۸۹ ،اپل به طراحی صنعتی روی آورد و استراتژی خود را بر پایه ارایه سه مدل کامپیوتر قابل حمل بنا کرد. یکی از این مدل ها توسط Sony (که دارای مهارت در طراحی قطعات الکترونیکی کوچک،بادوام و کارا بود) ارایه شد. PowerBook 100 در سال ۱۹۹۱ ارایه شد و استاندارد شکل و ترکیب ارگونومیک کامپیوترهای لپتاپ را بنا کرد. این محصول شهرت اپل را به عنوان یک تولیدکنندهٔ با کیفیت هم در زمینه کامپیوتر های رومیزی و هم کامپیوترهای قابل حمل تثبیت کرد. موفقیت PowerBook و چند محصول دیگر اپل در این مدت باعث افزایش سود مالی شرکت شد. مجله MacAddict سالهای ۸۹ تا ۹۱ را دوره اول طلایی مکینتاش نامگذاری کرد.
ولی دوره طلایی ادامه پیدا نکرد. مایکروسافت ویندوز یک رابط جدید را به نمایش گذاشت که به عقیده بسیاری از مردم از نظر کارایی به راحتی مکینتاش بود. اپل، مایکروسافت را متهم به کپی برداری از روی مکینتاش کرد ولی ویندوز به پیشرفت خود ادامه داد. در طول دهه ۹۰، اپل خط تولید خود را گسترش داد.اپل تنوع زیادی از محصولات را ارایه میداد. هزینهٔ تولید این گوناگونی محصولات از یک طرف و گسترش محبوبیت مایکروسافت ویندوز که با تبلیغات زیادی همراه بود از طرف دیگر منجر شد اپل تا مرز ورشکستگی پیش رود.
همکاری بزرگ (۱۹۹۴ تا ۱۹۹۷)
در اوایل دهه ۹۰ اپل به این نتیجه رسید که برای باقی ماندن در دنیای کامپیوتر باید مکینتاش را بازنویسی کند.احتیاجات کاربران و برنامههای کامپیوتری با سخت افزار و سیستم عامل های فعلی قابل پاسخگویی نبودند.در سال ۱۹۹۴ اپل طرفداران خود را با اتحاد با رقیب قدیمی خود یعنی IBM و موتورلا غافلگیر کرد.این یک پیشنهاد جدید بود برای تولید یک کامپیوتر جدید بود که از سخت افزار IBM و موتورلا و نرم افزار اپل استفاده میکرد.اپل با اتحاد AIM (Apple IBM Motorola) امید داشت که از مایکروسافت تنها رقیبش جلو بیفتد.بعد از آن اپل خط تولید Power Macintosh را راه اندازی کرد که از پردازنده PowerPC IBM به جای سری ۶۸k موتورلا استفاده میکرد.سیستم عامل اپل برای پردازنده جدید بازنویسی شد.
در اواسط دهه ۹۰ اپل بر روی بهبود قابلیت های سیستم عامل مکینتاش کار میکرد، بعد از اولین تلاش برای تغییر کدهای آن اپل به این نتیجه رسید که بهتر است نوشتن یک سیستم عامل جدید را آغاز کند و بعد آن را مطابق رابط کاربری مکینتاش اصلاح کند.بعد از شکست پروژه مشترک با IBM برای نوشتن سیستم عامل جدید، اپل سیستم عامل NEXTstep را که محصول شرکت استیو جابز بود را خریداری کرد. این باعث بازگشت جابز به اپل شد.در ۹ جولای ۱۹۹۷ هیئت مدیره اپل جابز را بعد از ۱۲ سال ضرر مالی و ارزش سهام پایین به سمت مدیرعامل منصوب کرد. جابز کار خود را به عنوان مدیرعامل موقت شروع کرد و دست به اصلاحات گستردهای در ساختار اپل زد.
شروع دوباره (۱۹۹۸ تا ۲۰۰۵)
در ۱۹۹۸ یک سال بعد از برگشت جابز به شرکت، اپل یک مکینتاش کامل را به نام iMac به بازار معرفی کرد ،یک طراحی جدید که بیشتر استانداردهای اپل را مانند SCSI و ADB را حذف کرده و به جای آن دو درگاه USB قرارداده بود. در حالی که از نظر فنی چندان قابل توجه نبود دارای یک خاصیت ابتکاری جدید بود یعنی پوسته پلاستیکی شفاف که در رنگ های آبی و سفید ارایه میشد. ۸۰۰,۰۰۰ سیستم iMac در سال ۹۸فروخته شد. بعد از سال ۹۳ این اولین سالی بود که اپل به سود میرسید. در سال ۲۰۰۱ اپل سیستم عامل Mac OS X را ارایه کرد که بر پایه NEXTstep و Unix BSD بنا شده بود. OS X بین مشتریان و حرفهای ها به ثبات و قابلیت اعتماد بالا همراه با ضریب امنیتی یونیکس و با یک رابط کاربری که استفاده آسان از آن را تضمین میکرد شناخته شد. در اواخر ۲۰۰۱ اپل اولین iPod که دستگاه پخش دیجیتال موسیقی قابل حمل بود را ارایه کرد. محصولی که بافروش بیش از ۴۲ میلیون به طرز شگفت آوری موفقیت آمیز بود. iPod با iTunes (که برنامهای برای فروش موسیقی به قیمت هر آهنگ ۹۹ سنت است) همراه شد.تا فوریه ۲۰۰۶ بیش یک میلیارد آهنگ قابل بارگیری از اینترنت برای iPod وجود دارد. در مارس ۲۰۰۵ اپل پشتیبانی خود را از تکنولوژی جدید Blu-Ray سونی اعلام کرد و به Blu-Ray Association پیوست. جابز در ژوین ۲۰۰۵ در یک سخنرانی از فروش کامپیوترهای جدید مکینتاش با پردازنده اینتل در ژانویه ۲۰۰۶ خبر داد. وی همچنین گفت که انتقال مکینتاش از PowerPC به Intel تا سال ۲۰۰۷ طول خواهد کشید.
عصر اینتل (۲۰۰۶ تا کنون)
اپل در دهم ژانویه ۲۰۰۶ اولین کامپیوترهایش را با پردازنده اینتل ارایه کرد. لپتاپ جدید MacBook Pro جایگزین سری قدیمی PowerBook شده است که حدود ۴ برابر سریعتر است[نیازمند منبع] و آیمک جدید که ۲تا ۳ برابر سریعتر شده است. هر دو از پردازندههای اینتل با تکنولوژی Core Duo استفاده میکنند. مشارکت اپل و اینتل یک اصطلاح جدید را میان کاربران کامپیوتر به وجود آورده است، مکتل “Mactel” در جواب عبارت “Wintel” که به کامپیوترهایی که با پردازنده Intel و سیستم عامل Windows کار میکردند اطلاق میشد ساخته شده است.البته این عبارت هیچگاه توسط یک مقام رسمی دو شرکت استفاده نشده است و بیشتر در میان طرفداران رواج پیدا کرده است[نیازمند منبع].
نماد اپل
نماد اصلی اپل توسط استیو جابز و رون وین طراحی شده بود که ایزاک نیوتن را نشان میداد درحالی که زیر یک درخت سیب نشسته است .هرچند این طرح خیلی زود با طرح مشهور سیب رنگین کمان که یک گاز از کنار آن گرفته شده تعویض شد.این یکی از طرحهایی بود که راب یانوف در سال ۱۹۷۶ به جابز نشان داده بود[نیازمند منبع]. در سال ۱۹۹۸ نماد اپل تک رنگ شد بدون اینکه رنگ خاصی برای آن به کار رود، برای مثال سیب بر روی PowerMac G5 و Apple iMac خاکستری است، در Mac OS X به صورت پیش فرض آبی است. در صفحه بوت OS X 10.3 و OS X 10.4 رنگ کرومی دارد و بر روی iBook و PowerBook G4 وMacBook Pro سفید است. نماد اپل یکی از شناخته شده ترین نمادها در جهان است و به طور برجسته در تمامی محصولات اپل و فروشگاهها دیده میشود.
سیستم عامل شبکه چیست؟
نرم افزاری است که به کامپیوتر امکان استفاده از منابع نرم افزاری وسخت افزاری را داده و عملیات سیستم را تحت کنترل دارد. سیستم عاملهای Dos , windows 3.1 به کامپیوتر امکان استفاده از منابع خوش را می دهد و سیستم عاملهای Windows 95 , Windows NT , Netware به کامپیوتر امکان استفاده وبه اشتراک گذاشتن منابع دیگر کامپیوتر های روی شبکه را می دهد بهر حال سیستم عامل شبکه کلیه عملیات سیستم را تحت شبکه نظرات داشته و کنترل می کند.
آشنائی با سیستم عامل روتر
IOS ( برگرفته از Internetwork Operating System ) ، نرم افزاری است که از آن به منظور کنترل روتینگ و سوئیچینگ دستگاه های بین شبکه ای استفاده می گردد . آشنائی با IOS برای تمامی مدیران شبکه و به منظور مدیریت و پیکربندی دستگاه هائی نظیر روتر و یا سوئیچ الزامی است .
در این مطلب پس از معرفی اولیه IOS به بررسی برخی از ویژگی های آن خواهیم پرداخت .
IOS و ضرورت استفاده از آن
یک روتر و یا سوئیچ بدون وجود یک سیستم عامل قادر به انجام وظایف خود نمی باشند(همانند یک کامپیوتر ) . شرکت سیسکو ، سیستم عامل Cisco IOS را برای طیف گسترده ای از محصولات شبکه ای خود طراحی و پیاده سازی نموده است . نرم افزار فوق، جزء لاینفک در معماری نرم افزار روترهای سیسکو می باشد و همچنین به عنوان سیستم عامل در سوئیچ های Catalyst ایفای وظیفه می نماید . بدون وجود یک سیستم عامل ، سخت افزار قادر به انجام هیچگونه عملیاتی نخو اهد بود . ( عدم تامین شرایط لازم برای بالفعل شدن پتانسیل های سخت افزاری ) .
IOS ، سرویس های شبکه ای زیر را ارائه می نماید :
ماهیت اینترفیس IOS
نرم افزار IOS از یک اینترفیس خط دستوری و یا CLI ( برگرفته از command-line interface ) استفاده می نماید. IOS یک تکنولوژی کلیدی است که از آن در اکثر خطوط تولید محصولات شرکت سیسکو استفاده می گردد . عملکرد IOS با توجه به نوع دستگاه های بین شبکه ای متفاوت می باشد .
برای دستیابی به محیط IOS از روش های متعددی استفاده می گردد :
برای دستیابی به بخش رابط کاربر روتر و یا سوئیچ از یک برنامه ترمینال استفاده می گردد . HyperTerminal متداولترین گزینه در این رابطه می باشد.
حالات متفاوت رابط کاربر روتر
اینترفیس خط دستور و یا CLI روترهای سیسکو از یک ساختار سلسله مراتبی تبعیت می نماید . ساختار فوق کاربران را ملزم می نماید که برای انجام هر نوع عملیات خاص به یک mode بخصوص وارد شوند. مثلا” برای پیکربندی یک اینترفیس روتر ، کاربر می بایست به mode پیکربندی اینترفیس و یا interface configuration mode وارد شود . هر mode پیکربندی دارای یک prompt مختص به خود می باشد که از طریق آن می توان دستورات مربوطه را تایپ و از توان عملیاتی آنان استفاده نمود .
IOS ، یک سرویس مفسر دستور با نام EXEC را ارائه می نماید . پس از درج هر دستور ، EXEC صحت آن را بررسی و پس از تائید آن را اجراء می نماید . نرم افزار IOS در جهت افزایش امنیت ، دو سطح متفاوت دستیابی user EXEC mode و privileged EXEC mode با ویژگی زیر را برای سرویس مفسر دستور ( EXEC ) در نظر می گیرد:
EXEC Mode |
Prompt |
کاربرد |
User |
Router1> |
بررسی وضعیت روتر |
privileged |
Router1# |
دستیابی به حالات متفاوت پیکربندی روتر |
همانگونه که در شکل فوق مشاهده می گردد ، جهت فلش قرمز رنگ به سمت Global Configuration Mode و Privileged mode است . این بدان معنی است که جهت ورود به برخی حالات خاص پیکربندی می توان از طریق Global Configuration Mode اقدام نمود و در برخی موارد دیگر این کار از طریق Privileged mode انجام می گردد .
به منظور دستیابی به privileged EXEC mode از طریق user EXEC mode ، از دستور enable استفاده می گردد . در صورتی که روتر بگونه ای پیکربندی شده است که جهت ورود به privileged EXEC mode کاربران را ملزم به درج نام و رمز عبور می نماید ، می بایست در این مرحله رمز عبور را نیز وارد نمود. پس از درج صحیح رمز عبور ، به privileged EXEC mode وارد شده و با درج یک علامت سوال می توان دستورات و گزینه های متعدد موجود در این mode را مشاهده نمود . شکل زیر نحوه حرکت بین user EXEC mode و privileged EXEC mode را نشان می دهد .
ویژگی نرم افزار IOS
شرکت سیسکو تاکنون نسخه های متفاوتی از نرم افزار IOS را پیاده سازی نموده است . هر image دارای ویژگی های مختص به خود می باشد .علیرغم تنوع بسیار گسترده IOS images برای دستگاه های سیسکو ، ساختار اولیه دستورات پیکربندی در آنان مشابه می باشد و در صورت کسب مهارت لازم به منظور پیکربندی و اشکال زدائی یک دستگاه خاص ، می توان از تجارب موجود در ارتباط با سایر دستگاه ها نیز استفاده نمود .
اسامی در نظر گرفته شده برای هر یک از نسخه های IOS از سه بخش عمده تشکیل می گردد :
با استفاده از Cisco Software Advisor می توان ویژگی های خاصی از IOS را انتخاب نمود . نرم افزار فوق یک ابزار محاوره ای است که پس از نمایش وضعیت موجود ، امکان انتخاب گزینه هائی متناسب با واقعیت های شبکه را فراهم می نماید .
یکی از مهمترین مواردی که در زمان انتخاب یک IOS image جدید می بایست به آن توجه گردد ، سازگاری آن با حافظه فلش و RAM است . نسخه های جدیدتر عموما” دارای امکانات بیشتری بوده و به حافظه بیشتری نیز نیاز خواهند داشت . با استفاده از دستور Show version می توان وضعیت image موجود و حافظه فلش را مشاهده نمود . قبل از نصب یک نسخه جدید از نرم افزار IOS ، می بایست وضعیت حافظه آن به منظور اطمینان از وجود ظرفیت کافی ، بررسی گردد .
برای مشاهده میزان حافظه RAM ، از دستور Show version استفاده می گردد :
تایپ دستور |
خروجی |
Router>Show Version |
……. Processor board ID JAB040202ZW (201830944) Configuration register is 0x2102 |
برای مشاهده میزان حافظه فلش می توان از دستور Show flash استفاده نمود .
تایپ دستور |
خروجی |
Router>show flash |
System flash directory: |
شبکه network
گروهى از کامپیوترها وابزارهاى جانبى مرتبط که توسط کانالى ارتباطاتى به یکدیگر متصل شده اند و توانایى به اشتراک گذارى پرونده ها وسایر منابع شبکه را بین کاربران متعددى دارند. یک شبکه نظیر به نظیر (peer_to_peer) که تعداد اندکى از کاربران را در یک دفتر یا بخش متصل مى سازد، تا شبکه محلى (LAN) که کاربران بسیارى را از طریق کابلهاى نصب شده دائمى و خطوط شماره گیرى به یکدیگر متصل مى سازد; تا شبکه کلان شهرى (MAN ) یا شبکه گسترده (WAN) که کاربرانى را در چندین شبکه گسترده شده در یک ناحیه جغرافیایى وسیع متصل مى سازد، همگى محدوده شبکه را تشکیل مى دهند.
شبکه network adapter
گروهى از کامپیوترها و وسایل مربوطه که بهوسیله امکانات ارتباطاتى به هم متصل مى شوند. در شبکه ارتباطات دائمى بهوسیله کابلها و ارتباطات موقت بهوسیله تلفن یا خطوط ارتباطاتى دیگر برقرار مى گردد. شبکه مى تواند به کوچکى یک شبکه محلى باشد که از چند کامپیوتر، چاپگر و تجهیزات دیگر تشکیل مى شود و یا مى تواند از چند کامپیوتر کوچک و بزرگ در یک ناحیه جغرافیایى وسیع تشکیل گردد.
مدیر شبکه network administrator
فردى که مسئول عملیات روزانه ومدیریت یک شبکه مى باشد; به عنوان مدیر سیستم نیز شناخته مى شود.
معمارى شبکه network architecture
ساختار زیربنائى شبکه کامپیوترى از جمله سخت افزار، لایه هى عملیاتى، رابط ها و پروتکلهاى (قواعد) که جهت برقرارى ارتباطات و مخابره مطمئن اطلاعات مورد استفاده قرار مى گیرند.
سیستم عامل شبکه network operating system
سیستم عامل نصب شده روى سرویس دهنده یک شبکه محلى که فعالیتهاى سرویس دهى به کامپیوترها و تجهیزات دیگر متسل به شبکه را هماهنگ مى کند. بر خلاف سیستم عامل تک کاربره که امور اساسى مربوط به عملکرد یک کامپیوتر را بر عهده مى گیرد، سیستم عامل شبکه باید به درخواستهاى ایستگاههاى کارى متعدد پاسخ داده و امورى چون دستیابى به شبکه، استفاده و به اشتراک گذارى منابع، حفاظت از داده ها و کنترل خطاها را نیز انجام دهد.
سرویس دهنده شبکه، نگاه کنید به server network server
نرم افزار پوسته ایستگاه کارى که در NetWare 2.xوNetWare 3.x به کار مى رفت. NETx.COM
این برنامه در حافظه ایستگاه کارى بارگذارى مى شود و در هنگام در خواست منابع شبکه توسط ایستگاه کارى، انتقال را شروع مى کند. NETx.COMدر نگارشهاى قدیمى تر Netwareخاص نگارش DOS در حال اجرا بر روى ایستگاه کارى بود. تنها راه براى برداشتنNETx.COMاز حافظه، راه اندازى مجدد ایستگاه کارى است. در NetWare 4.x، پیمانه قابل بارگذارى مجازى (VLM)، سازگارى با NETx.COMو نگارشهاى قدیمى تر پوسته NetWare را فراهم مى آورد.
شبکه عصبى neural network
نوع سیستم هوش مصنوعى که از روى سلولهاى سیستم عصبى موجودات زنده مدل سازى شده و نحوه پردازش اطلاعات، فراگیرها و به خاطر سپردنهاى مغز را شبیه سازى مى کند.
کامپیوتر کتابى notebook computer
کامپوترى کوچک و قابل حمل به اندازه اى حدود یک کتاب کامپیوترى، با صفحه تصویرى مسطح وصفحه کلیدى که بر روى هم تا مى خورند. یک کامپیوتر کتابى از کامپیوتر laptop سبک تر و کوچک تر است. پیشرفتهاى اخیر در تکنولوژى باطرى اجازه مى دهد تا باطریها به مدت نه ساعت بین دو شارژ کار کنند. بعضى از مدلها براى ذخیره سازى برنامه و داده ها به جاى دیسک هاى سخت متعارف از حافظه پایدار (flash memory) استفاده مى کنند; سایر مدلهاى دیگر محدوده اى از برنامه هاى کاربردى تجارى را در ROM(حافظه فقط خواندنى) عرضه مى کنند. بسیارى از کامپیوترهاى کتابى اتصالهاى گسترش PCMCIA براى ابزارهاى جانبى اضافى، مانند مودمها، فکس مودمها و اتصالهاى شبکه اى ارائه مى دهند.
Novell DOS
نگارشى از DOS که ابتدا توسط دیجیتال ریسرچ (Digital Research)طراحى شد و DR-DOS نام داشت، هم اکنون تحت مالکیت شرکت ناول درآمده Novell DOS نامیده مى شود.
خانواده اى از سیستم هاى عامل شبکه محلى که تولید شرکت Novell Incاست. novell network
این سیستم عامل براى اجرا در کامپیوترهاى شخصى IBM و اپل مکینتاش طراحى شده و امکان به اشتراک گذارى فایل ها و منابع سیستمى از جمله دیسک هاى سخت و چاپگرها را براى کاربر فراهم مى سازد.
یک کد کاراکترى با مقدار تهى یا خنثى کاراکتر. NUL
NUL گرچه قابل تشخیص بوده و در کامپیوتر فضایى اشغال کرده و به عنوان یک کاراکتر قابل ارسال و دریافت مى باشد اما هیچ چیزى را نشان نداده، روى صفحه نمایش با کاغذ فضایى را اشغال نکرده و عملى نیز مثل جلوبردن کاغذ در چاپگر هم انجام نمى دهد. این کاراکتر در موارد زیادى چون پایان دادن به رشته ها و جا کردن بلوکهاى اطلاعات مورد استفاده قرار مى گیرد. در عملیات کامپیوترى، NUL مى تواند به عنوان ابزارى مورد استفاده قرار گیرد که اطلاعات ارسال شده به آنها ناپدید مى گردد.
شبکه network
گروهى از کامپیوترها وابزارهاى جانبى مرتبط که توسط کانالى ارتباطاتى به یکدیگر متصل شده اند و توانایى به اشتراک گذارى پرونده ها وسایر منابع شبکه را بین کاربران متعددى دارند. یک شبکه نظیر به نظیر (peer_to_peer) که تعداد اندکى از کاربران را در یک دفتر یا بخش متصل مى سازد، تا شبکه محلى (LAN) که کاربران بسیارى را از طریق کابلهاى نصب شده دائمى و خطوط شماره گیرى به یکدیگر متصل مى سازد; تا شبکه کلان شهرى (MAN ) یا شبکه گسترده (WAN) که کاربرانى را در چندین شبکه گسترده شده در یک ناحیه جغرافیایى وسیع متصل مى سازد، همگى محدوده شبکه را تشکیل مى دهند.
شبکه network adapter
گروهى از کامپیوترها و وسایل مربوطه که بهوسیله امکانات ارتباطاتى به هم متصل مى شوند. در شبکه ارتباطات دائمى بهوسیله کابلها و ارتباطات موقت بهوسیله تلفن یا خطوط ارتباطاتى دیگر برقرار مى گردد. شبکه مى تواند به کوچکى یک شبکه محلى باشد که از چند کامپیوتر، چاپگر و تجهیزات دیگر تشکیل مى شود و یا مى تواند از چند کامپیوتر کوچک و بزرگ در یک ناحیه جغرافیایى وسیع تشکیل گردد.
مدیر شبکه network administrator
فردى که مسئول عملیات روزانه ومدیریت یک شبکه مى باشد; به عنوان مدیر سیستم نیز شناخته مى شود.
معمارى شبکه network architecture
ساختار زیربنائى شبکه کامپیوترى از جمله سخت افزار، لایه هى عملیاتى، رابط ها و پروتکلهاى (قواعد) که جهت برقرارى ارتباطات و مخابره مطمئن اطلاعات مورد استفاده قرار مى گیرند.
سیستم عامل شبکه network operating system
سیستم عامل نصب شده روى سرویس دهنده یک شبکه محلى که فعالیتهاى سرویس دهى به کامپیوترها و تجهیزات دیگر متسل به شبکه را هماهنگ مى کند. بر خلاف سیستم عامل تک کاربره که امور اساسى مربوط به عملکرد یک کامپیوتر را بر عهده مى گیرد، سیستم عامل شبکه باید به درخواستهاى ایستگاههاى کارى متعدد پاسخ داده و امورى چون دستیابى به شبکه، استفاده و به اشتراک گذارى منابع، حفاظت از داده ها و کنترل خطاها را نیز انجام دهد.
سرویس دهنده شبکه، نگاه کنید به server network server
نرم افزار پوسته ایستگاه کارى که در NetWare 2.xوNetWare 3.x به کار مى رفت. NETx.COM
این برنامه در حافظه ایستگاه کارى بارگذارى مى شود و در هنگام در خواست منابع شبکه توسط ایستگاه کارى، انتقال را شروع مى کند. NETx.COMدر نگارشهاى قدیمى تر Netwareخاص نگارش DOS در حال اجرا بر روى ایستگاه کارى بود. تنها راه براى برداشتنNETx.COMاز حافظه، راه اندازى مجدد ایستگاه کارى است. در NetWare 4.x، پیمانه قابل بارگذارى مجازى (VLM)، سازگارى با NETx.COMو نگارشهاى قدیمى تر پوسته NetWare را فراهم مى آورد.
شبکه عصبى neural network
نوع سیستم هوش مصنوعى که از روى سلولهاى سیستم عصبى موجودات زنده مدل سازى شده و نحوه پردازش اطلاعات، فراگیرها و به خاطر سپردنهاى مغز را شبیه سازى مى کند.
کامپیوتر کتابى notebook computer
کامپوترى کوچک و قابل حمل به اندازه اى حدود یک کتاب کامپیوترى، با صفحه تصویرى مسطح وصفحه کلیدى که بر روى هم تا مى خورند. یک کامپیوتر کتابى از کامپیوتر laptop سبک تر و کوچک تر است. پیشرفتهاى اخیر در تکنولوژى باطرى اجازه مى دهد تا باطریها به مدت نه ساعت بین دو شارژ کار کنند. بعضى از مدلها براى ذخیره سازى برنامه و داده ها به جاى دیسک هاى سخت متعارف از حافظه پایدار (flash memory) استفاده مى کنند; سایر مدلهاى دیگر محدوده اى از برنامه هاى کاربردى تجارى را در ROM(حافظه فقط خواندنى) عرضه مى کنند. بسیارى از کامپیوترهاى کتابى اتصالهاى گسترش PCMCIA براى ابزارهاى جانبى اضافى، مانند مودمها، فکس مودمها و اتصالهاى شبکه اى ارائه مى دهند.
Novell DOS
نگارشى از DOS که ابتدا توسط دیجیتال ریسرچ (Digital Research)طراحى شد و DR-DOS نام داشت، هم اکنون تحت مالکیت شرکت ناول درآمده Novell DOS نامیده مى شود.
خانواده اى از سیستم هاى عامل شبکه محلى که تولید شرکت Novell Incاست. novell network
این سیستم عامل براى اجرا در کامپیوترهاى شخصى IBM و اپل مکینتاش طراحى شده و امکان به اشتراک گذارى فایل ها و منابع سیستمى از جمله دیسک هاى سخت و چاپگرها را براى کاربر فراهم مى سازد.
یک کد کاراکترى با مقدار تهى یا خنثى کاراکتر. NUL
NUL گرچه قابل تشخیص بوده و در کامپیوتر فضایى اشغال کرده و به عنوان یک کاراکتر قابل ارسال و دریافت مى باشد اما هیچ چیزى را نشان نداده، روى صفحه نمایش با کاغذ فضایى را اشغال نکرده و عملى نیز مثل جلوبردن کاغذ در چاپگر هم انجام نمى دهد. این کاراکتر در موارد زیادى چون پایان دادن به رشته ها و جا کردن بلوکهاى اطلاعات مورد استفاده قرار مى گیرد. در عملیات کامپیوترى، NUL مى تواند به عنوان ابزارى مورد استفاده قرار گیرد که اطلاعات ارسال شده به آنها ناپدید مى گردد.
امنیت شبکه (Firewall)
مرکز تحقیقات کامپیوترى علوم اسلامى
معاونت فنى ـ بخش نرمافزار
بهروز مینایى
آیا شبکه شما از امنیت کافى برخوردار است؟
تامین امنیت کامل یک پایگاه عملا ممکن نیست، تنها راه تامین صد در صد ایمنى یک پایگاه، خارج کردن آن از اینترنت مىباشد. اما روشهایى وجود دارد که از طریق آنها مىتوان قابلیت و توانایى پایگاههاى اینترنت را در مقابله با مهاجمین افزایش داد. متداولترین روش براى این منظور، ایجاد یک مکانیسم کنترلى به نام Firewall مىباشد.
Firewall در حقیقت یک دیوار فیزیکى یا الکترونیک نمىباشد، بلکه انواع مختلفى از ترکیب سیستمهاى (Setups) کامپیوترى یک Firewall را تشکیل مىدهد.
در کوتاه مدت، هر نوع سیستم امنیتى مىتواند تا حد قابلیت و توانایى خود، پاسخگوى نیازهاى شما باشد. اگر قیمت یک Firewall بیش از پانزده هزار دلار باشد، میانگین قیمت هر کانال ارتباطى (امکان تردد از این دیوار) حدود هزار و پانصد تا دو هزار و پانصد دلار خواهد بود، و این مبلغ ممکن است بالاتر هم برود.
اولین مرحله در تامین امنیت یک پایگاه، افزودن سخت افزار یا نرمافزار براى جبران کاستیها و نقایص امنیتى موجود در نرم افزار سیستم عامل شبکه مىباشد.
سخت افزار افزودنى (onـadd) همان Firewall است و مفهوم این عبارت این است که سخت افزار و نرمافزار به کمک یکدیگر امنیت لازم را براى شبکه فراهم مىسازند.
معمولا اصلاحات و ارتقاهاى سیستمهاى عامل، بسیارى از شکافهاى ایمنى را ترمیم و مسدود مىنماید، اما این، به تنهایى، نیاز به تامین امنیت بیشتر در پایگاههاى وب را برطرف نمىسازد.
شاید اصلىترین و مهمترین بخش سختافزار موجود در یک پایگاه وب، مسیریاب (router) باشد که در واقع سوئیچى است که براى برقرارى ارتباط یک پایگاه با اینترنت مورد استفاده قرار مىگیرد.
این دستگاه، اطلاعات ورودى و خروجى به یا از یک پایگاه را که در بستههاى اطلاعات (Data packets) مرتب شدهاند کنترل مىنماید.
یک مسیریاب در سطحى پایینتر از سطح برنامه کاربردى، که سطح انتقال (Transport) نیز نامیده مىشود، قرار دارد.
افزودن این سطح فیلترسازى تنها چند صد دلار هزینه در بر خواهد داشت.
براى مثال، قیمت خط ارتباطى (Globe Trotter) ، از مسیریابهاى Firewall متعلق به شرکت Open Raute Networks ، حدود ۷۹۵ دلار مىباشد که مىتواند علاوه بر فیلترسازى بستههاى اطلاعات، مسیریابى و فشردهسازى دادهها را نیز صورت دهد.
این نوع Firewall ، یکى از اولین نمونهها و Firewall ـهاى مخصوص فیلتر کردن بستههاى اطلاعات (filterـPlacket) بوده که این نمونه در واقع به منزله مسیریابى بود که نوع بستههاى اطلاعاتى که اجازه ورود از محوطه نا امن بیرون« insecure outside » به محوطه امن داخل Secure inside و بالعکس دارند را تعیین مىکند؛ به این فیلترها اصطلاحا فیلترهاى بستهاى گفته مىشود. فیلترهاى بستهاى، نیاز به یک مدیر پایگاه دارند تا مراقب انواع بستههاى اطلاعات و کار آنها باشد. البته این کار بر خلاف ظاهر آن، کار چندان ساده و آسانى نیست.
یکى از کارهایى که فیلترهاى بستهاى انجام مىدهند این است که مبادله بستههاى اطلاعات با درگاههاى قراردادى دسترسى به خدمات شبکه (نظیر FTP,Telnet و…) را بر اساس قواعد تنظیم شده از طرف مدیر پایگاه، کنترل کنند. این فیلترها همچنین انواع متفاوت بستههاى اطلاعات (مانند بستههاى قراردادهاى متفاوت ICMP,UDP,TCP و…) را نیز کنترل مىکنند .
مبدا و مقصد بستههاى اطلاعاتى را که از طریق Firewall مبادله مىشود؛ نیز مىتوان از طریق این فیلترها کنترل نمود. کار فیلترها همانند باجههاى عوارضى مىباشد که در جلوى یک پل قرار گرفته و با چشم الکترونیکى مراقب رفت و آمد (و واگذارى اجازه به) اتومبیلهاى مجاز براى ورود هستند.
به طور کلى، مطمئنترین راه براى حفظ امنیت کامل یک سایت این است که به هیچ چیز اجازه ورود داده نشود، مگر اینکه مجوز ویژه براى این کار در اختیار داشته باشد.
یک فیلتر بستهاى مىتواند فیلتر مسیریابى نیز باشد، تا ارتباط را تنها با کامپیوترها، شبکهها و سرویسهاى مشخص و مورد تایید برقرار کند.
حفظ و نگهدارى از لیست اجازه یا عدم اجازه ورود، خصوصا در وضعیتى که تغییرات بسرعت در آن اتفاق مىافتد، دشوار به نظر مىرسد. از این رو یک فیلتر مسیریابى یا بستهاى به تنهایى نمىتواند پاسخگوى نیازهاى امنیتى پایگاه باشد.
اما در چند سال اخیر آنچه که به عنوان راه حل بهتر و مناسبتر به دست آمده است Firewall روى دروازها در لایه کاربرد (LevelـApplication) مىباشد که همراه با یک Firewall در لایه مدار (LevelـCircuit) یا مسیر یاب ویژه استفاده مىشود. دروازه مدار، یک سرور واسط (Proxy) بین مسیریاب و اینترنت نصب مىکند. این پروکسى، سپس ارتباط واقعى بین منطقه حفاظت شده و اینترنت را کنترل مىکند. این نوع Firewall براحتى نصب مىشود به طورى که چندین شبکه حفاظت شده داخلى وجود خواهد داشت که از طریق یک Firewall مشترک به اینترنت متصل هستند.
در کتاب: Refelliny The Wily Hacker : Firewall نوشته ویلیام آر چسویک و استیون بلووین، به بحث درباه Firewall مختلط (hybrid) در لایههاى کاربرد و مدار پرداخته شده است. در این نوع راهاندازى (Setup) ، دروازه فیلترکننده بستهها به شبکه داخلى متصل مىشود و بعد به دروازه برنامه کاربردى از طریق فیلتر بستهاى دیگر به شبکه خارجى متصل مىشود.
در هیچ زمانى، شبکه خارجى مستقیما به شبکه داخلى متصل نخواهد شد؛ چون همه چیز از طریق سرور واسط (Proxy) یا دروازه برنامههاى کاربردى انجام مىشود. شبکه خارجى از طریق دروازه برنامه کاربردى به یک سرور واسط متعلق به درگاه ارتباطى شبکه داخلى متصل مىشود . آقاى چسویک (Cheswick) معتقد است که در این طریق، امنیت قابل ملاحظهاى (که وى آن را homedـ Dual یا دو مرحلهاى مىنامد) ایجاد مىشود که البته نیاز به حفظ و نگهدارى دارد.
البته در این مسیر، مشکلاتى در عمل نیز وجود خواهد داشت.
براى مثال، ممکن است بستههاى نرمافزار تا زمانى که Firewall اجازه نداده است، به مقصد نرسند.
Firewall هاى مراقب وضعیت یا (WatchingـState) روش دیگر جلوگیرى از دسترسى افراد غیر مجاز به شبکه یک شرکت مىباشد. این Firewall ها بستههاى نرمافزار را همانند یک Firewall سطح مدارى کنترل مىکنند. اما مرحله اضافى همراه کردن درگاههاى سیستم عامل کامپیوترى با ارتباطاتى که بستهها تولید مىکنند را نیز شامل مىشود.
هنگامى که یک ارتباط بسته (قطع) مىشود، Firewall امان دسترسى به درگاههاى بسته را مسدود مىکند تا وقتى که دوباره آنها از طریق درست و مورد تایید بازگشایى شوند. با اعمال و به کارگیرى این مرحله، مهاجمین دیگر قادر نخواهند بود تابا دستکارى در محافظهاى سیستم عامل به درگاهى دست یابند.
Firewall مختلط در لایههاى کاربرد و مدار که توسط چسویک ارائه شد، به عنوان استاندارد اولیه در شرکتهاى بزرگ مورد استفاده قرار گرفت. در حال حاضر نیز، از آنجا که مراقبت وضعیت Watchingـ State نیز به آن افزوده شده است، اکثر محصولات جدید Firewall از یک دروازه در لایه کاربرد که ارتباط اطلاعاتى را از طریق یک فیلتر بستهاى در لایه مدار ایجاد مىکند. استفاده مىنمایند. البته امکان ارتباط با لایههاى مدارى، توانایى ترجمه آدرسهاى IP شبکهاى را به Firewall مىدهد.
این ترجمه، آدرسهاى IP واقعى در شبکه را از دسترسى افراد خارج از شبکه مخفى نگاه مىدارد و معادلهاى مجازى براى آنها فراهم مىسازد. همچنین استفاده از این ترجمه، امکان سرقت آدرسهاى مزبور را نیز از مهاجمان سلب خواهد نمود.
در بعضى مواقع، سیستمهاى Firewall از علائم و نشانهها به عنوان یک ابزار دیگر امنیتى استفاده مىکنند. سرور Firewall متعلق به Border Ware یک Firewall مختلط با سبک چسویک مىباشد که داراى امکان تشخیص هویت است. این سرور Firewall اجازه (و امکان) دسترسى کاربران مورد تایید به سرویسهاى شبکه از داخل و خارج را فراهم مىسازد . به عبارت دیگر، یک کاربر مىتواند از شبکه خارجى و در اینترنت به پایگاهى در شبکه Telnet نماید، مشروط بر آنکه ابتدا هویت وى شناسایى گردد.
البته امکان و اجازه دسترسى، تنها زمانى واگذار مىشود که علامت و نشانه توسط سرور شناسایى شود.
نوعى دیگر از سیستمهاى امنیتى نیز به نام Socks وجود دارد که توابع کتابخانهاى آن را مىتوان به برنامههاى کاربردى مورد نظر براى تامین ارتباط امنیتى از طریق یک Firewall افزود. مزیت Sock این است که زمان کمترى را نسبت به نگارش یک پروکسى کامل، مىگیرد؛ چون در نگارش یک پروکسى، ابتدا باید به متن اصلى برنامه کاربردى دسترسى پیدا کرد که البته این کار همیشه امکان پذیر نیست؛ از این رو کاربران باید از برنامههاى کاربردى موجود که Socks براى آنها نوشته است، استفاده نمایند.
انجمن NCSA ، که یک گروه صنعتى است و محصولات Firewall را ارزیابى مىکند، اخیرا اقدام به انتشار گزارشى نمود که در آن مشاغل ایالت متحده شامل دولتى، فدرال و محلى در آن قید شده بود. این گزارش مىتواند الگویى براى الگوهاى جدید کاربرد Firewall به حساب آید. ۴۴ درصد از پاسخگویان (در گزارش فوق) اظهار داشتند که سیستم آنها مورد حملات خارجى قرار گرفته است و ۸۹ درصد از پاسخگویان اظهار داشتند که Firewall ها به طور مرتب این حملات را دفع کردهاند. حملاتى که پاسخگویان به آن اشاره کردند، شامل سرقت آدرسهاى IP ، حملات ارسال پست، حملات تخریب سرویسها و نیز پویش درگاهها مىباشد، که هر یک از موارد فوق توسط ده درصد از پاسخگویان اشاره شده است.
در گزارش NCSA ، حملات تخریب خدمات بیشترین نگرانى را براى ۳۸ درصد از پاسخگویان باعث شده است. ارسال پستهاى زیاد (بمباران پستى)، یکى از روشهاى حملات تخریب خدمات است که موجب قطع ارتباطات شبکه و خرابى سیستم مىشود.
بمباران پستى سعى مىکند تا کنترل مسیریاب را به دست گرفته و سپس یک آدرس پستى همراه با مقدار زیادى ترافیک به طرف سایت (مورد حمله قرار داده) سرازیر مىکند. از دیگر روشهاى تخریب خدمات، مىتوان به نفوذ در سرورهاى گمنام FTP ، انباشته کردن بافرهاى ورودى و نیز ارسال تعداد بسیار زیاد درخواست ارتباط به سرورها براى هدر دادن حافظه موجود و از کار انداختن سیستم اشاره کرد. انجمن NCSA ، همچنین ارائه نرمافزار آزمون و تایید Firewall به سازندگان سیستمهاى Firewall را تضمین نموده است. اطلاعات بیشتر در زمینه Firewall ها و نحوه فعلى حملات را مىتوانید در پایگاه وب NCSA (www .ncsa.com) بیابید.
آقاى سام گلسنر، از مدیران انجمن NCSA معتقد است که یک Firewall تایید شده را مىتوان براى حفاظت از یک شبکه داخلى در برابر مجموعه تهدیدات پیکر بندى کرد و امکان اجراى مؤثر فعالیتهاى مهم و حساس در محیط اینترنت را فراهم نمود. به نظر ما تمامى سیستمهاى موجود در اینترنت باید نگران احتمال حمله خرابکاران باشند، اما تمامى سیستمها به یک Firewall احتیاج ندارند. اگر شما سرورى را در اینترنت تعبیه کنید که تاکنون به هیچ شبکه اینترنت متصل نشده است، یک مسیر یاب حفاظتى براى تامین امنیت کافى خواهد بود. اما اگر اینترنت به شبکههاى داخلى وصل شده باشد، یک Firewall ، حداقل چیزى است که مىتواند امنیت لازمه را تامین نماید. سیستمهایى که بیشتر کارهاى اجرایى و تجارى را صورت مىدهند، بیشتر در معرض خطر قرار دارند که از جمله این سیستمها مىتوان به صنایع بیمه و مالیاتى اشاره کرد.
اخیرا نیز تلاشهایى براى افزایش «کارایى» Firewall هاى لایه کاربرد، انجام شده است .
Webstalker ، متعلق به Hay Stack در سطح سیستم عامل کار مىکند و اگر چه یک Firewall نیست، اما مىتواند رفتار روى سرور که توسط یک Firewall حفاظت مىشود را کنترل نماید و در مواردى هم چون دسترسى به فایلها، ID User ، تغییرات ID و اجراى برنامه به کار مىرود و آنها را (گزینههاى فوق) با پیشنویس (Profile) رفتار سیستم مقایسه مىنماید. پرو فایل سیستم از خط مشى حفاظتى که کاربر، در ارتباط با سیستم عامل انتخاب مىکند، مشتق شده است که بیشتر شبیه راهاندازى جعبه Netra یا اجراى Turbo Tax مىباشد. هرگاه فرآیندى درحال نقض سیاست (خط مشى) حفاظتى باشد، Webstalker در برابر آن از خود عکس العمل نشان داده و مدیر سیستم را نیز از آن مطلع خواهد ساخت .
Firewall هاى جدید، مانند AltaVista را مىتوان براى قبول یا رد انواع مشخصى از بستههاى اطلاعات، پیکربندى نمود. بارزترین نمونه، UDP مىباشد که یک پروتکل انتقال دادهها بوده که توسط سیستمهاى Conferencingـ Video مانند SeeMeـs CU’ White Pine و نیز سیستمهاى مکالمه و شنوایى استفاده مىشود. هرگاه این نوع بستههاى اطلاعاتى در Firewall مسدود شود، کاربران دیگر امکان شرکت در فعالیتهاى مبتنى بر UDP را نخواهند داشت. انسداد بستههاى نرمافزارى UDP ، بدین معنى است که کاربران دیگر شاهد جدیدترین تغییرات و اصلاحات در وب نخواهند بود. تنها راه حل این مشکل، فراهم کردن امکان دسترسى به بستههاى نرمافزارى UDP مىباشد. بعضى از Firewall ها با استفاده از برنامه کاربردى پروکسى این امکان را فراهم مىسازند.
راهاندازى و نصب یک Firewall ممکن است وقت زیادى را صرف کند. یکى از جدیدترین راهنماهاى بازاریابى، این مشکل را با Firewall هاى loadـ Pre برطرف ساخته است. یکى از این راهنماى بازاریاب، شرکت Point Software مىباشد که ۱ـ Firewall را عرضه کرده است و داراى سرورهاى d[1]’ AST بوده و ویندوز NT را نیز به اجرا درمىآورد . این شرکت همچنین داراى بستههاى نرمافزارى مشابهى براى Sun ، همراه با Solaris و IBM براى سیستمهاى AIX مىباشد. براى پشتیبانى از آدرسهاى اضافى IP مىتوان Firewall.First را به ۱ـ Firewall کامل ارتقاء نسخه کرد.
شرکت Raptur نیز داراى بستههاى نرمافزارى مشابه با Firewall هاى Eagle خود براى Compaq و Digital مىباشد.
نکته بعد درباره Firewall ها و امنیت دادهها، تهدید نهفتهاى است که از جاوا و اپلتهاى Active X ناشى مىشود. از این رو مدیران شبکه محدودیتهایى را براى استفاده از اپلتها در نظر گرفتهاند. این محدودیت تنها از طریق به کارگیرى پروکسى برنامه کاربردى که براى شناسایى این اپلتها در جریان دادهها پیکر بندى شده است، در سطح برنامه کاربردى روى مىدهد. اکثر Firewall ها فاقد این مشخصه هستند.
s Watclguard’ Seatle Software را مىتوان به عنوان اولین Firewall ذکر کرد که داراى جاوا و فیلترهاى Active X مىباشد. دیگر فروشندگان از جمله ۱ـ Network نیز قصد دارند این فیلترها را به محصولات خود اضافه کنند.
امروزه در بازار، محصولات Firewall مناسبى یافت مىشود. اولین مرحله در ارزیابى امنیت شرکت خود، کسب اطمینان از وجود حفاظت و ایمنى در برابر تهاجم خارجى مىباشد. همچنین مطمئن شوید که فیلترسازى بستهاى که از ورود آدرسهاى اینترنت از خارج از سازمان شما جلوگیرى مىکند را در اختیار دارید. اینکار را مىتوانید با کنترل سرورهاى سازمانى خود صورت دهید. سپس مناطق خاص شبکه خود را کنترل کنید. اگر کاربران با اجراى امکانات تصویرى، که اصلا به آن نیازى هم ندارند، موجب بار هزینهاى سنگینى براى شما مىشوند، مىتوانید به فیلترهاى برنامهکاربردى که جریانات UDP را مسدود مىکنند، مراجعه کنید. اگر برنامههاى کاربردى شما مهم و حساس هستند، نیز ممکن است که سعى کنید حفاظت Firewall پیچیدهترى را براى خود فراهم کنید.
در هنگام تهیه Firewall ، سعى کنید محصولى را انتخاب نمائید که مطابق نیازهاى شما باشد و قیمت آن نیز بودجه زیادى براى شرکت شما تحمیل ننماید و هنگام ورود Firewall پیچیدهتر به بازار، در صورت امکان از آن نیز بى بهرهمند شوید.
مسؤولیت حفظ و نگهدارى از مدار و پروکسیهاى برنامه کاربردى، بر عهده مدیر شبکه مىباشد که باید مشخصات Firewall را به هنگام افزودن برنامههاى کاربردى یا حذف برخى از آنها Update نماید. چون اکثر Firewall ها به گونهاى اجرا مىشوند که هر چیزى غیر از موارد قید شده را مسدود مىنمایند. کسانى که مىخواهند براى اولین بار از یک برنامه کاربردى موجود در پشت Firewall استفاده کنند. با مشکلاتى روبرو خواهند شد . از این رو باید نیازهاى برنامه کاربردى تعیین شده و مطابق با آن، پروکسیهایى نیز تنظیم یابند.
امنیت وب سایت، همانند ترمزهاى ضد قفل (lock brakesـanti) ماشین مىباشد؛ تا وقتى که به آن نیاز پیدا نکنید، ارزش و اهمیت آن براى شما ناشناخته مىماند.
ویژگیهای مهم سیستم عامل های شبکه :
Security یا امنیت: به جهت استفاده این سیستم عامل در شبکه در واقع میتوان با نصب و راه اندازی سخت افزار و نرم افزار های لازم و برنامه های طراحی شده خاص برای این منظور با عث ایجاد امنیت در سیستم عامل مذکور شده و حتی بخش System Logon ویندوز را میتوان نمونه کوچک این برنامه ها عنوان نمود.
Multi Tasking یا چند وظیفه ای: چند وظیفه ای یا توانایی اجرای همزمان چندین برنامه با هم دو واقع از خصوصیات مهم دیگر سیستم عاملهای شبکه بوده که در واقع به کمک مفهوم تقسیم زمانی بین کارها یا Time Sharing به اجرای برنامه ها به ضورت همزمان میپردازند.
Multi Processor Support یا چند پردازنده ای:در واقع پشتیبانی از چندین پردازنده به جهت اجرای چند برنامه به صورت همزمان و یا اجرای برنامه های سنگین با سرعت بالاتر از خصوصیات مهم یک سیستم عامل شبکه میباشدکه بصورت AMP و یا SMP میباشد.
Fault Tolerance یا تحمل خطا: در واقع تحمل خطا ، عدم تأخیر در ارائة سرویس و قدرت تحمل در هنگام بروز مشکل و خطاهای عمدتاً سخت افزاری است، بدین صورت که می توان در هنگام بروز مشکلات از تجهیزات FT به صورت جایگزین بدون تاخیر استفاده کنیم که در واقع Hot Added Memoryیا HAM ها نمونه های بارز آن هستند.
Backup Utilities یا نرم افزار تهیه نسخه پشتیبان: هر سیستم عامل در شبکه به جهت داشتن حجم بالای اطلاعاتی در شبکه میبایست بتواند توسط سیستم های نرم افزاری خاصی از کلیه اطلاعات نسخه پشتیبان تهیه نماید که این نسخ پشتیبان هم از داده های کاربر(User Date) و هم از داده های سیستم(System Data) خواهد بود.
Administrative Tools یا ابزار مدیریتی: هر سیستم عامل شبکه میبایست دارای ابزارمدیریتی ساده و قدرتمند که پیکربندی ، تنظیمات و بطور کلی مدیریت سیستم عامل را به کمک آنها به راحتی بتوان انجام داد، باشد که مدیر شبکه به راحتی بتواند سیستم های تحت شبکه را کنترل نماید.
Reliable and Stable یا قابلیت اطمینان و پایداری: در واقع به جهت استفاده مدام و طولانی مدت از سیستم های شبکه میبایس یک اطمینان و پایداری از سیستم سخت افزاری و نرم افزاری روی آن وجود داشته باشد.
Support یا پشتیبانی: همانطور که میدانید با پیشرفت روز افزون تکنولــوژی برنامه های نرم افزاری میبایست خود را به روز نموده و امکان استفاده از این تکنولــوژی را برای کاربران خود فراهم نمایند لذا پشتیبانی و ارائه نسخ به روز شده سیستم ورفع ایرادهای احتمالی سیستم از خصوصیات بارز یک سیستم عامل شبکه خواهد بود.
پیکر بندی شبکه یا توپولوژی (Topology)چیست؟
به چگونگی اتصال ظاهری اجزا شبکه از طریق محیط انتقال به یکدیگر توپولوژی یا بهم بندی گویند.
انواع توپولوژیهای کابلی یا Wired Topology:
توپولوژی خطی (BUS) : بهم بندی سیستم های در این روش به صورت خطی بوده یعنی سیستم ها در یک خط یکی پس از دیگری بهم متصل خواهند بود و ابتدا و انتهای کابل را به یک ترمیناتور متصل مینمایند.
مزایا و معایب توپولوژی خطی :
مزایا :
افزایش و کاهش سیستمها براحتی صورت میگیرد .
در کل ساده و کم هزینه است .
معایب :
Collision یا برخورد وجود دارد.
در صورت قطعی در یک قسمت از کابل اصلی ، تمامی شبکه ازکارمیافتد ،
عیبیابی آن وقتگیر است.
نیاز به نگهداری و مراقبت بیشتری نسبت به سایر توپولوژیهای دیگردارد .
توپولوژی حلقوی(Ring) : بهم بندی سیستم های در این روش به صورت یک حقله بوده که دو راقع همان توپولویی خطی است که دو سط ابتدا و انتهای کابل آن به هم متصل شده باشدیعنی سیستم ها به شکل یک دایره به هم متصل خواهند بود که خود دارای دو نوع است : توپولوژی حلقوی یکطرفه : اطلاعات فقط در یک جهت گردش می کند .
توپولوژی حلقوی دوطرفه : اطلاعات در هردو جهت می تواند گردش کند .
مزایاو معایب حلقوی (یکطرفه) :
مزیت: Collision یا برخورد نخواهیم داشت.
معایب :
مصرف کابل در آن نسبت به توپولوژی خطی بیشتر است.
همچون توپولوژی خطی اگر یک قسمت از حلقه قطع شود کل شبکه قطع میشود.(البته در صورت دو طرفه بودن این توپولوژی این رفع برطرف خواهد شد)
توپولوژی ستاره ای(Star) : بهم بندی سیستم های در این روش به این صورت است که کلیه سیستم ها به یک تجهیز مرکزی همانند HUB ، HUB SWITCH ویا SWITCH متصل میشوند.
مزایا و معایب توپولوژی ستاره ای :
مزایا :
قطعی یک خط بطور معمول بقیة شبکه را تحت تأثیر قرار نمیدهد.
اگر از Switch استفاده شود امکان تبادل اطلاعات دوبدو بصورت همزمان وجود دارد.
اگر از Switch استفاده شود چون ترافیک مقصد به یک ایستگاه دیگر ارسال نمی شود لذا ترافیک کاهش خواهدیافت.
معایب :
اگر به هر دلیلی “تجهیز مرکزی” از کار بیافتد ،کل شبکه از کار خواهد افتاد.
مصرف کابل و هزینة پیاده سازی آن بالا است.
توپولوژی مش (Mesh) : بهم بندی سیستم های در این روش به این صورت است که کلیه کامپیوتر ها ۲ به ۲ به یکدیگر متصل میشون که به آن گراف کامل (Complete Mesh) میگویند، البته ممکن است ارتباط ۲ به ۲ برای همه امکان پذیر نباشد لذا یک گراف ناقص (Partial Mesh) نیز وجود خواهد داشت. در این نوع بهم بندی به جهت افزایش تعداد مسیهای موجود برای ارتباط دو سیستم با یکدطگر از تجهیزی بنام مسیر یاب یا Router استفاده میشود که در واقع حداقل ۲ کارت شبکه داشته و نرم افزار مسیریابی برای این کار روی آن تعبیه شده است.
مزایاو معایب توپولوژی مش :
مزیت:
قطعی در یک مسیر باعث اختلال کلی نمیشود.
معایب :
نصب و راه اندازی آن پیچیده است.
بسیار پرهزینه است.
انواع توپولوژی های بی سیم یا Wireless Topology:
توپولوژی ad-hoc : اتصال دو کامپیوتر مستقیم با یکدیگر بدون استفاده از AP یعنی بدون وجود سرور.
توپولوژی Infrastructure : امکان اتصال چندین کامپیوتر به یکدیگر به کمک AP که در مرکز شبکه قرار گرفته و چند کامپیوتر را به هم متصل مینماید.
توپولوژی Hybrid : این شبکه ها ترکیبی از شبکه های ad-hoc و infrastructure هستند بدین صورت که یک شبکه infrastructure ساخته و از طریق بعضی از دستگاهها که به این شبکه متصلند شبکه های ad-hoc را میسازند.در این حالت برخی از وظایف AP به دستگاههای داخل شبکه هایad-hoc داده میشود که توان AP برای کارهای مهمتر صرف گردد. در این شبکه مشکل سرعت وجود ندارد و برای مواردی که شبکه های کوچک بخواهند از شبکه بزرگ استفاده نمایند بکارمیروند.
محیط های انتقال :
به هر رسانه ای که بتواند اطلاعات را به گردش درآورده و هدایت کند اصطلاحا “محیط انتقال” میگویند.
انواع گروههای محیطهای انتقال :
سیمی(Wired) :
§ یک یا چند رشته سیم از جنس فلزات هادی یا آلیاژهای آن مانند مس، آلومینیوم.
§ یک یا چند رشته سیم از جنس ترکیبات مخصوص مانند پلاستیک فشرده وسیلیس برای انتقال نور.
بی سیم(Wireless) :
• مادون قرمز (Infra Red) مانند کنترل تلویزیون
• لیزر که در واقع تک فرکانس است
• امواج رادیویی (Radio Waves) در فرکانس های مختلف مانند رادیو – تلویزیون – ماهواره و…
انواع محیطهای سیمی :
کابل هم محور (Coaxial) مانند کابل آنتن تلویزیون : در واقع Co+Axial به معنی “هم محور” بوده بدین صورت که یک رشته در هسته اصلی کابل بوده و یک عایق دور آن و سپس یک رشته حفاظ(Shield)که به صورت شبکه به دور عایق پیچیده شده و روی آن نیز یک عایق دیگر قرار دارد و جریان از طریق هسته ارسال و از طریق حفاظ (Shield) بر میگردد که البته حفاظ نقش جذب نویزها و انتقال به زمین را نیز به عهده دارد.
انواع کابل هم محور (CoAxial) :
نازک (Thin) به ضخامت ۶٫۵ میلی متر
ضخیم (Thick) به ضخامت ۱۳ میلی متر
کابل زوج بهم تابیده (Twisted Pair) مانند سیم تلفن : در واقع چندین رشته کابل به همراه عایق که به دور هم تابیده میشوند و علت تابیده شدن آنها نیز آن است که اولاً میدانی را در اطراف خو القا نکنند و ثانیاً اثرات نویز القا شده روی خود را خنثی کنند.
مزیت : ارزان تر بوده و در شبکه مخابرات به وفور یافت میشود.
معایب :
نویز روی آن اثر بیشتری دارد
مشکل هم شنوایی نیز دارند(Cross Talking).
انواع کابل بهم تابیده :
UTP: Unshielded Twisted Pair
STP: Shielded Twisted Pair
انواع کابل های بهم تابیده از لحاظ سرعت و نوع کاربرد :
۴ Mbps—————-Cat 2
10 Mbps—————Cat 3
16 Mbps—————Cat 4
100Mbps—————Cat 5
100Mbps to 1000Mbps—Cat 5e
1Gbps and upper——-Cat 6
کابل فیبر نوری (نویز روی آن اثر ندارد) : در واقع دارای یک قسمت مرکزی یا هسته (Core) میباشد که نور از آن عبور میکند و لایه انعکاس دهنده نیز Clad نام دارد.
مزایا :
• امکان استفا ده در فواصل طولانی
• نرخ بیشتر انتقال
• عدم نویز پذیری نسبت به میدان های الکترومغناطیسی
• امنیت بیشتر (انشعاب از کابل های فلزی)
• ارتباط راحت مابین ساختمانهای مختلف که چاه های ارت مستقل دارند(Ground Looping)
تجهیزات مورد نیاز شبکه های با سیم(کابلی) :
Trunk OR Duct : کانالهایی که روی دیوار یا زمین برای عبور کابل نصب میشود و بر دونوعند:
o پلاستیکی
o فلزی
Earth : تخلیه نویز در کابل های دارای حفاظ
RJ-45 : برای اتصال کابل به کارت و هاب و …
ترمیناتور(Terminator): جهت جذب داده های ارسالی در سر سیم و جلوگیری از پدیده Collation.
BNC Barrel : برای اتصال دو کابل کواکسیال به یکدیگر .
کابل Straight :
• برای برقراری ارتباط بیت کامپیوتر و هاب یا سوئیچ
TX کامپیوتر به RX هاب (خود هاب عمل X-Over را انجام میدهد)
• برای برقراری اتصال بین دو هاب یا سوئیچ از پورت Uplink
کابل X-Over (Cross Link):
• برای برقراری دو کامپیوتر به هم
TX یک کامپیوتر به RX کامپیوتر دیگر و بلعکس
• برای برقراری دو هاب یا سوئیچ که پورت Uplink آنها سوخته باشد
کارت شبکه :
رابط فیزیکی بین کامپیوتر و کابل شبکه (Interface) است و وظایف اصلی چون آماده سازی داده ها برای انتقال به کابل شبکه، ارسال داده ها به کامپیوتر دیگر و کنترل جریان داده ها بین کامپیوتر و سیستم کابل کشی را برعهده دارد.
Repeater :برای افزایش طول شبکه (تقویت سیگنالهای ضعیف) از این تجهیز استفاده میشود.
Hub : برای پخش داده ها در شبکه از این تجهیز استفاده میگردد و دارای انواع ذیل است :
Passive : همانند یک ترمینال عمل میکند.
Active (Passive+Repeater) : علاوه بر پخش داده ها ،کار تقویت سیگنالها را نیز انجام میدهد.
Hybrid :علاوه بر پخش داده ها ، امکان اتصال به شبکه های دیگر را دارد.
Hub Switch :به جای ارسال اطلاعات در کل شبکه با بررسی آدرس مقصد داده را تنها در مسیر مورد نیاز ارسال مینماید که باعث کم شدن ترافیک شبکه میگردد البته این دستگاهها دارای پورت Up Linkنبوده و چراغ Collation نیز ندارند.
Router :برای اتصال بین دو شبکه (Segment) و کنترل ترافیک آن بکار میرود و عموماٌ دارای یک جدول بنام Routing Table هستند که به صورت دستی توسط Administrator و یا به طور اتوماتیک تکمیل میگردد و بر دو نوع هستند :
نرم افزاری : که یک کامپیوتر به همراه دو کارت شبکه است (Multi Host).
سخت افزاری : که دستگاهی است برای عمل روتینگ (Cisco).
Gateway : معمولا به کامپیوتر یا روتری اطلاق میشود که باعث اتصال شبکه به شبکه دیگرمیگردد.
Switch : دستگاهی است برای اتصال چند شبکه به یکدیگر که دارای دو مدل سنکرون و آسنکرون میباشد ضمناٌ دارای دو نوع لایه ۲ و ۳ هستند که لایه ۲ در لایه ارتباط داده ها مدل OSI و نوع ۳ در لایه شبکه مدل مرجع کار میکنند.
Back Bone : مسیر ارتباطی چند شبکه به یکدیگر است مانند Back Bone های اینترنتی که برای ارتباط اینترنتی کشور ها بکار میرود.
Bridge : علاوه بر عمل Routing عمل Filtering را نیز انجام میدهد.( در این تجهیز نیز جدول Routing Table ابتدا خالی بوده و به مرور تکمیل میگردد)
تجهیزات مورد نیاز شبکه های بی سیم(WiredLess) :
Wireless Adaptor : همان کارت شبکه است که وظیفه ارسال و دریافت امواج رادیویی و تبدیل آنها به داده های دیجیتال را بر عهده دارد که دارای انواعی همانند PC Card و USB و PCI و…
Access Point : به طور خلاصه AP یا Base Station نامیده میشود و در هسته شبکه بوده و دستگاههای
مختلف را به یکدیگر مرتبط مینماید که دارای اجزایی چون آنتن و پورت Ethernet و LED و کلید Resetاست.
Internet Gateway : همان مودمی است که اینترنت را از طریق ISP گرفته و از طریق پورت Ethernetبه AP متصل مینماید.
Router: روتر ها دارای یک پورت Ethernet هستند که میتوانند به مودم متصل شده و دارای چهار پورتEthernet دیگر نیز هستند که میتوانند به دستگاههای دیگر متصل شوند البته لازم به ذکر است که روتر ها به عنوان سوئیچ و برخی نیز AP هم هستند.
Switch: روترها خود اغلب سوئیچ هستند ولی در صورت کم بودن تعداد پورت های آنها میتوان از یک سوئیچ استفاده نمود.
Antenna: این ابزار برای افزایش برد شبکه در فواصل طولانی بکار میروند.
Print Device Wireless : این ابزار میتواند بدون استفاده از کامپیوتر عمل چاپ در شبکه را انجام دهد.
هارد دیسک بی سیم : این هارد دیسک ها بدون اتصال به کامپیوتر در شبکه استفاده میشوند.
آداپتور Power Over Ethernet : انرژی مورد نیاز AP ها و آنتن ها را بدون نیاز به کابل برق و از طریق کابل Ethernet تامین مینماید.
دستگاههای Bluetooth : کلیه ابزار هایی که از این تکنولــوژی برای اتصال به شبکه های بی سیم استفاده مینمایند.
●● منظور از یک شبکه ی رایانه ای چیست؟
هرگاه بتوانیم بین یک سری از رایانه ها و وسایل جانبی آنها ارتباط برقرار کنیم، بطوری که همه ی آنها تحت یک سیستم عامل و یک قرارداد (پروتکل) کار نمایند آنگاه یک شبکه ی رایانه ای داریم. یک شبکه ی رایانه ای در پایه ای ترین سطح خود شامل فقط دو رایانه است که توسط یک کابل به یکدیگر متصل شده اند ولی می توانند از داده ها به طور مشترک استفاده نمایند.
● هدف از شبکه کردن رایانه ها چیست؟
به همان نحوی که استفاده از رایانه های شخصی بین کاربران رواج پیدا می کرد، بسیاری از ادارات، سازمان ها و شرکت ها احساس کردند که به ارتباط مابین رایانه ها نیز نیازمند هستند و بر اساس همین نیاز و مزایای شبکه ها، شبکه های رایانه ای پدید آمدند و جای خود را تقریبا” در بیشتر موسسات، ارگان ها و ادارات باز نمودند.
▪ مزایای استفاده از شبکه های رایانه ای به قرار زیر است:
کاهش هزینه ها از طریق به اشتراک گذاشتن برنامه های کاربردی، داده ها و وسایل جانبی.
دستگاه ها جانبی که از طریق شبکه می توانند به اشتراک گذاشته شوند عبارتند از:
چاپگر، مودم، دیسک سخت، CD-ROM، رسام(Plotter)، CD-Recorder و… استفاده موثر از زمان و صرفه جویی در وقت. ارتباطات موثرتر بین کاربران شبکه. به فرض اگر کاربران یک شبکه بر روی یک پروژه گروهی کار نمایند، می توانند از اقدامات و پیشرفت های یکدیگر به طرز قابل ملاحظه ای سود ببرند.
استفاده همزمان از یک برنامه ی خاص توسط کاربران متفاوت.
● WAN , MAN , LAN
این سه عبارت بر اساس محدوده جغرافیایی که یک شبکه ی رایانه ای در آن فعالیت می کند تقسیم بندی و تعریف شده اند.
▪ (Local Area Network)LAN:
این نوع شبکه به شبکه ی محلی نیز معروف است و از لحاظ محدوده جغرافیایی، وسعتی در حد یک آپارتمان و یا یک ساختمان چند طبقه را پشتیبانی می نماید. بیشتر شبکه های رایانه ای که ممکن است ما با آنها برخورد داشته باشیم از نوع شبکه های محلی می باشند.
▪ (Metropolitan Area Network)MAN:
این نوع از شبکه، که به شبکه ی کلان شهری نیز معروف است، محدوده بیشتری را نسبت به نوع قبلی در بر می گیرد. فرض کنید یک کارخانه ی بزرگ دارای مساحتی در حدود چند هکتار می باشد و چندین ساختمان چند طبقه و دور از هم نیز در وسعت آن پراکنده شده اند. اگر بخواهیم تمام رایانه های موجود در این کارخانه به یکدیگر وصل نموده و یک شبکه ی رایانه ای واحد داشته باشیم باید از این نوع شبکه بهره بگیریم.
▪ (Wide Area Network)WAN:
این نوع از شبکه های رایانه ای حتی از نوع قبلی هم وسیع تر می باشند و ارتباط بین رایانه ها را در سطح شهرها و کشورها و حتی در تمام دنیا میسر می سازند. برای مثال باید بدانید که شبکه ی اینترنت از این نوع می باشد و به شبکه ی گسترده موسوم است.
● نیازها و اجزای فیزیکی یک شبکه ی رایانه ای
در اینجا، قصد داریم تا نیازهای یک شبکه ی محلی را مورد بررسی قرار دهیم. تمام نیازهای یک شبکه ی رایانه ای محلی عبارت است از: ایستگاه های کاری (Work Station)، سرویس دهنده(Server)، بردهای شبکه (LAN Card)، کابل کشی شبکه، سیستم عامل شبکه و وسایل جانبی (مانند چاپگر…) که قرار است در داخل شبکه مورد استفاده قرار گیرند.
منظور از ایستگاه های کاری، همان رایانه های موجود در شبکه(به غیر از سرویس دهنده) می باشند که از طریق کابل ها با یکدیگر در ارتباط هستند و از امکانات یکدیگر و سرویس دهنده برخوردار می شوند.
سرویس دهنده که معمولا” به آن سرویس دهنده پرونده(File server) نیز گفته می شود. اغلب یک رایانه است که نسبت به بقیه ی کامپیوترهای شبکه هم از لحاظ سرعت پردازش داده ها و هم از لحاظ مقدار حافظه های اصلی و جانبی برتر است و در عمل تمامی رایانه های شبکه را مدیریت کرده و به نیازهای آنها پاسخ می دهد.
در شبکه های محلی، رایانه های یک شبکه توسط کابل به یکدیگر متصل می شوند و این در صورتی است که قبلا” در هر یک از رایانه ها بردهای شبکه نصب و تنظیم شده است و کابل ها به درگاه های (Port) این بردها متصل می شوند.
در واقع یک کارت شبکه (برد شبکه) در یک سیستم شبکه ای نقش های مهمی را ایفا می کند.
اول این که، داده ها را برای انتقال به کابل شبکه آماده می کند. دوم، وظیفه ی ارسال داده ها به کامپیوتر دیگر را بر عهده دارد. همچنین کنترل داده هایی را که بین کامپیوتر و کابل شبکه ارسال و دریافت می شوند را بر عهده دارد. در مورد کابل شبکه این توضیح ضروری است که رایانه ای که در شبکه قرار دارد فقط می تواند یکی از دو کار، دریافت و ارسال پیام را در یک زمان خاص انجام دهد و این به مفهوم یک طرفه عمل کردن کابل می باشد.
نکته ی قابل توجه دیگر این است که پیام ها و یا همان سیگنال های الکتریکی تا زمانی که در کابل شبکه هستند یک انتقال سریال دارند، یعنی به صورت هر بیت به دنبال بیت دیگر در طول کابل حرکت می کنند ولی هنگامی که داخل کارت شبکه هستند به صورت موازی پردازش و ساخت بندی می شوند. کارت های شبکه نیز مانند کارت های صدا و یا کارت های گرافیکی می توانند
۱۶ بیتی یا ۳۲ بیتی باشند. کارت هایی که از نوع ISA می باشند ۱۶ بیتی و انواعی که از PCI هستند ۳۲ بیتی، داده ها را پردازش می نمایند و از مواردی که باعث توانایی یک شبکه ی رایانه ای می شوند سرعت انتقال دادهها توسط شبکه است.
از ملزومات دیگر یک شبکه، کابل کشی آن می باشد و همانطور که اشاره شد، رایانه ها توسط کابل ها به یکدیگر متصل می شوند. قصد بر این است که از کابل های شبکه اطلاعات بیشتری داشته باشیم، بنابراین:
● کابل های شبکه
۱) کابل های کواکسیال: قبلا” این کابل ها پر مصرف ترین کابل ها برای شبکه های رایانه ای بودند. این نوع کابل نسبتا” ارزان، سبک، قابل انعطاف و کار با آنها ساده است. و در فرکانس های بسیار بالا( در حدود گیگاهرتز) قابل استفاده هستند. دو نوع مختلف کابل کواکسیال وجود دارد
نازک (اترنت نازک)
– ضخیم (اترنت ضخیم)
نوع نازک می تواند سیگنال ها را تا حدود ۱۸۵ متر بدون تضعیف حمل نماید. اترنت نازک در گروهی به نام RG-58 قرار می گیرد و مقاومت ظاهری (امپدانس) آن ۱۵۰ اهم می باشد.
نوع ضخیم آن که گاهی به نام اترنت استاندارد نیز نامیده می شود، می تواند سیگنال ها را تا حدود ۵۰۰ متر حمل نماید. معمولا” این نوع کابل به عنوان کابل اصلی یا ستون فقرات (Back bone ) یک شبکه در نظر گرفته می شود و توسط دستگاهی به نام فرستنده – گیرنده به کابل های کواکسیال نازک متصل می شود.
۲) کابل های به هم تابیده شده:
در این نوع کابل ها، دو رشته سیم روپوش دار وجود دارند که برای کاهش امواج و سیگنال های مزاحم (نویزnoise) تعبیه شده اند. تعدادی از این جفت سیم ها در داخل غلاف پلاستیکی قرار دارند و یک کابل را تشکیل می دهند. اگر مجموعه ی سیم های تابیده شده داخل یک روپوش آلومینیومی باشند به نام STP و در غیر این صورت به نام UTP خوانده می شوند.
کابل هایی از نوعUTP به چند دسته (Category) تقسیم بندی می شوند که نوع متداول آن UTP دسته ۵ یا به اصطلاح (UTP Cat 5) می باشد.
کابل نوع Cat 5 شامل چهار زوج سیم مسی مارپیچ است و سرعت انتقال داده ها در آن حدود mbps 100(مگابیت در ثانیه) می باشد.
۳) فیبر نوری:
این نوع کابل ها به جای استفاده از جریان الکتریکی (سیگنال ها) از نور برای انتقال اطلاعات بهره می برند و بنابراین نسبت به انواع دیگر کابل ها نویزکمتری دارند. کابل فیبر نوری می تواند داده ها را تا فواصل دورتری انتقال دهد و ظرفیت و سرعت آن نیز نسبت به دیگر کابل ها بیشتر است. هزینه ی نسبتا” زیاد و اتصال بندی مشکل آن، از معایب استفاده این نوع کابل می باشد و هنوز به طور کامل متداول نشده است.
● چگونگی اتصال کابل به کارت شبکه:
نکته ی دیگری که در اینجا مطرح است نحوه اتصال کابل های کواکسیال و به هم تابیده شده با رایانه و یا در واقع کارت های شبکه است. امروزه بیشتر کارت های شبکه دارای ۲ نوع درگاه (Port) هستند که معمولا” یکی از آنها برای اتصال به کابل های کواکسیال و دیگری برای اتصال به کابل های به هم تابیده شده طراحی شده اند.
کابل های کواکسیال توسط بستی به نام BNC به کابل کواکسیال دیگر و یا درگاه مربوطه (واقع در کارت شبکه) متصل می شوند.
کابل های به هم تابیده شده نیز توسط بست RJ-45 (که از انواع بست های تلفن می باشد) به فیش RJ-45 وصل می شوند. فیش RJ-45 نیز بر روی کارت های شبکه تعبیه شده است. توجه داشته باشید، با این که بر روی کارت ها شبکه دو درگاه مختلف قرار گرفته اند، در هر توپولوژی شبکه (پیکربندی) فقط از یکی از این درگاه ها استفاده می شود.
● انتقال بدون کابل(Wire less)
گاهی اوقات شبکه های محلی برای انتقال اطلاعات از روش های انتقال بدون کابل استفاده می نمایند. گاهی پیش می آید که نتوانیم از روش های قبلی برای انتقال داده ها بهره ببریم. مثلا” ساختمانی که قرار است در آن رایانه ها با یکدیگر شبکه شوند، از نظر فیزیکی قابلیت کابل کشی را نداشته باشد. بنابراین مجبوریم که از تکنیک انتقال داده ها به صورت بدون کابل استفاده نماییم.
▪ چهار روش عمده برای انتقال اطلاعات به صورت بدون کابل وجود دارد.
۱) مادون قرمز
۲) لیزر
۳) رادیویی باریک (تک فرکانس)
۴) رادیویی با طیف گسترده
باید توجه داشت که فقط شبکه های محلی نیستند که از انتقال بدون کابل استفاده می نمایند، بلکه شبکه های گسترده (WAN) و رایانه های بسیار نیز از این روش سود می برند.
● سیستم عامل شبکه های رایانه ای
همان طوری که یک رایانه تنها به سیستم عامل برای اجرای برنامه ها نیاز دارد، رایانه های تحت یک شبکه نیز به وجود چنین سیستم عاملی نیازمندند. وظیفه ی سیستم عامل شبکه، مدیریت و برآورده کردن نیازهای رایانه ها و وسایل جانبی داخل شبکه می باشد. بعضی از نرم افزارهایی که امروزه به عنوان سیستم عامل شبکه به کار برده می شوند عبارتند از: Win NT,Win9x,Windows3.11 Workgroup, Novell Net ware و… امروزه می توان هم شبکه های تحتWindows و هم شبکه های تحت سیستم عامل Dos را تواما” بر روی یک رایانه به اجرا درآورد. در هر کدام از سیستم عامل های شبکه فردی که به عنوان مدیر شبکه می باشد. امکان دسترسی به تمامی امکانات شبکه را دارا می باشد و هم اوست که می تواند به سایر کاربران شبکه امکان دسترسی به تجهیزات و داده های شبکه را بدهد. در ضمن مدیر شبکه می تواند تاریخ، زمان و حدود استفاده کاربران شبکه را تعریف و به اجرا درآورد.
● توپولوژی(پیکربندی) شبکه:
یک شبکه ی رایانه ای می تواند پیکربندی متفاوتی داشته باشد که اصطلاحا” به آن توپولوژی شبکه می گویند. توپولوژی شبکه به طرح فیزیکی یا آرایش رایانه ها، کابل ها و سایر اجزای شبکه مرتبط است. توپولوژی بر روی توانایی ها و قابلیت های یک شبکه موثر است و با انتخاب توپولوژی های متفاوت موارد زیر نیز در شبکه فرق خواهند کرد.
▪ نوع تجهیزات مورد نیاز شبکه
▪ توانایی تجهیزات
▪ روشی که شبکه مدیریت می شود
▪ امکان رشد و توسعه ی شبکه
● انواع توپولوژی
▪ سه نوع متداول توپولوژی استاندارد وجود دارد که عبارتند از:
۱)توپولوژی خطی:(BUS)
ساده ترین نوع توپولوژی است که تمام رایانه های شبکه توسط یک کابل اصلی به یکدیگر متصل می شوند. در این توپولوژی خراب شدن یک ایستگاه کاری بر روی عملکرد شبکه تاثیری ندارد. ولی موجب از کار افتادن ایستگاه های کاری بعد از خود می شود و برای رفع مشکل می بایست ایستگاه کاری خراب را از شبکه خارج کرد.
۲) توپولوژی ستاره ای (STAR)
در این نوع توپولوژی سرویس دهنده و یک قطعه مرکزی به نام هاب (Hub ) در مرکز دایره قرار دارد و ایستگاه های کاری در اطراف آن قرار دارند. در این نوع توپولوژی خراب شدن سرویس دهنده و یا Hub باعث از کار افتادن کل شبکه می شود. ولی از کار افتادن یک ایستگاه کاری بر کل شبکه موثر نیست.
۳) توپولوژی حلقوی(RING)
در این نوع توپولوژی، رایانه ها طوری با یکدیگر در ارتباط هستند که یک دایره را تشکیل می دهند سیگنال های الکتریکی که حاوی پیام هستند در یک جهت از یک رایانه به رایانه ی بعد حرکت می کنند. همان طوری که از شکل زیر مشخص است، از کار افتادن یک ایستگاه کاری و یا Server باعث اشکال در کل شبکه می شود.
امروزه بیشتر شبکه های محلی فیزیک از توپولوژی های فوق الذکر می باشند. شبکه های ترکیبی که می توان به عنوان مثال از آنها یاد کرد عبارتند از: ستاره ای خطی و ستاره ای حلقوی
● کدام توپولوژی بهتر است؟
بعد از شناخت توپولوژی های شبکه، این سوال پیش خواهد آمد که کدام توپولوژی بهتر است و بیشتر استفاده می شود؟
جواب این سوال به همان سادگی که ما فکر می کنیم نمی باشد. بلکه هرگاه در صدد برآییم تا بهترین نوع توپولوژی را برای یک شبکه انتخاب نماییم باید عوامل زیادی را در نظر بگیریم و در اینجاست که شخصی به نام طراح شبکه های محلی با لحاظ کردن تمامی فاکتورهای موجود، بهترین نوع پیکربندی را پیشنهاد می کند.
▪ عواملی که طراح شبکه های محلی در نظر می گیرد عبارتند از:
۱) تعداد رایانه های موجود در شبکه
۲) توانایی رایانه ها
۳) مساحت و ابعاد ساختمانی که قرار است شبکه در آنجا ایجاد شود
۴) هزینه
۵) ایمنی مورد نظر در شبکه
۶) بسیاری از موارد دیگر
حال که در مورد انواع پیکربندی شبکه صحبت کردیم، بدنیست استانداردهایی را که هر کدام از این پیکربندی ها برای خود استفاده می کنند بشناسیم.
توپولوژی خطی از استانداردی به نام اترنت(Ethernet) استفاده می کند.
توپولوژی ستاره ای از استانداردArcnet و توپولوژی حلقوی نیز از استانداردی به نام Tokenring استفاده می کنند.
● روش های انتقال اطلاعات در شبکه ها
▪ اساسا” دو نوع روش برای انتقال اطلاعات در شبکه ها وجود دارد که عبارتند از:
۱) روش انتقال علامت (Token passing)
2) روش گوش دادن به خط(Carrier Sensc Maltiple Access)
دو روش انتقال، علامت یک بسته (Packet) به نام علامت (token) دائما” در محیط ارتباطی شبکه از یک ایستگاه به ایستگاه دیگر در حال حرکت است و هر دو دستگاه فقط زمانی می تواند اقدام به ارسال پیام نماید که علامت (token) در اختیار آن باشد. هنگامی که یک دستگاه (Station) علامت را دریافت می کند دو حالت پیش می آید.
یا این که ایستگاه مایل به ارسال پیام است که در این صورت باید علامت را از خط خارج کرده، پیام خود را وارد آن نموده و سپس مجددا” علامت را وارد خط نماید و آن را برای ایستگاه بعدی ارسال نماید.
۲- یا این که ایستگاه پیامی برای ارسال ندارد، که در آن صورت فقط آدرس علامت را عوض کرده آن را برای ایستگاه بعدی ارسال می نمایید.
از روش فوق در استانداردهای Arcnet ، Tokenring استفاده می شود.
در روش گوش دادن به خط، نحوه ارسال پیام به این ترتیب است که ایستگاهی که می خواهد پیام خود را ارسال نماید، ابتدا یک بسته اطلاعات را آماده می کند و منتظر می ماند تا وقتی که ایستگاه دیگری در حال ارسال پیام نباشد، آن گاه بسته ی خود را ارسال می کند. اگر در ایستگاه به طور همزمان بسته های خود را ارسال نمایند، پدیده تصادف (Collision) رخ می دهد و بسته های حاوی اطلاعات خراب می شوند. در این مواقع هر دو ایستگاه مدتی منتظر می مانند و سپس پیام خود را مجددا” ارسال می کنند. با این توضیحات، مشخص می شود که اگر مقدار ایستگاه های کاری زیاد باشد، ترافیک زیادی در خط وجود خواهد داشت و این ترافیک عملا” سرعت انتقال اطلاعات را کاهش می دهد.
● Boot ROM چیست؟
در برخی از ادارات و یا سازمان ها به لحاظ ایمنی و یا به لحاظ اقتصادی، ایستگاه های کاری دارای دیسک گردان اعم از دیسک گردان نرم و یا سخت نمی باشند و کاملا” واضح است که بدون آنها کاربران قادر به کپی اطلاعات نیستند. ولی نکته ای که در اینجا مطرح می شود این است که رایانه ها یا از طریق فلاپی و یا از طریق دیسک سخت راه اندازی می شوند و در این مواردی که رایانه ی ما دارای هیچکدام از این وسایل نمی باشد تکلیف چیست؟ بلی راه دیگری نیز برای راه اندازی و بوت کردن رایانه ها (رایانه های مجهز به کارت شبکه) وجود دارد.
کارت های شبکه در قسمتی از برد خود دارای یک تراشه به نام Boot ROM می باشند که سایز و ظرفیت آن در کارت های متفاوت فرق دارد. ولی همه ی آنها وظیفه ی راه اندازی رایانه را بر عهده دارند. وقتی که رایانه روشن می شود بعد از عملیات اولیه (عملیات Post) به سراغ این تراشه رفته و از همان طریق راه اندازی (Boot) شده، به شبکه متصل می شود.
سیستم عامل ویندوز، نظیر سایر سیستم های عامل شبکه ای امکانات و پتانسیل های گسترده ای را در چارچوب مجموعه ای از تکنولوژی، ارائه می نماید. تکنولوژی های ارائه شده را می توان در سه گروه عمده تقسیم نمود: تکنولوژی های ارتباط، سرویس های شبکه و امنیت. در این جا به بررسی هر یک از امکانات ارائه شده در گروه های فوق، خواهیم پرداخت.
ارتباطات
از اهداف اولیه یک سیستم عامل؛ ارائه سرویس های ارتباطی لازم برای برنامه هایی است که بر روی سیستم عامل اجراء می گردند. ویندوز ۲۰۰۰ و ویندوز دات نت، برنامه هائی را بهمراه API ارائه نموده که امکانات لازم در خصوص نیل به اهداف فوق را فراهم می نماید. به عبارت دیگر، برنامه ها باید قادر به درخواست عملیات ارسال و دریافت داده با ساده ترین حالت ممکن،از سیستم عامل باشند. سیستم عامل باید صرفنظر از نوع ارتباط (شبکه محلی، شبکه های بدون کابل، ارتباطات مبتنی بر خط تلفن)، امکانات لازم را در این خصوص ارائه نماید. ویندوز از پروتکل شبکه ای TCP/IP، به عنوان پروتکل اولیه و ذاتی خود استفاده می نماید. ویندوز حمایت لازم در خصوص پروتکل های شبکه قدیمی تر نظیر Microsoft Nwlink که با پروتکل شبکه ای IPX/SPX شرکت ناول، سازگار است را نیز ارائه می نماید. مزیت مهم پروتکل TCP/IP، عدم وابستگی آن نسبت به نوع محیط انتقال است. بدین ترتیب، امکان استفاده از پروتکل فوق، در هر نوع شبکه ای وجود خواهد داشت. سرویس دهندگان Net Enterprise،. به صورت مستمر با پروتکل TCP/IP، در ارتباط بوده و از آن به عنوان پروتکل اساسی استفاده می نمایند. با توجه به نقش حیاتی پروتکل فوق برای اکثر سرویس دهندگان net enterprise،. طراحی، پیاده سازی و نگهداری شبکه ای که از سرویس دهندگان Net Enterprise،. استفاده می نماید، مستلزم شناخت مناسبی از نحوه عملکرد پروتکل TCP/IP و نحوه ارتباط برنامه ها با آن است. در این جا قصد نداریم به جزئیات مربوط به پروتکل TCP/IP پرداخته و هدف صرفا آشنائی با مفاهیم اولیه پروتکل فوق، به منظور استفاده در شبکه های مبتنی بر سیستم عامل ویندوز است.
آدرس دهی TCP/IP
تمامی کامپیوترهای موجود بر روی یک شبکه مبتنی بر TCP/IP، باید دارای یک آدرس منحصر به فرد باشند. (آدرس فوق، IP نامیده می شود). عملکرد این آدرس شباهت زیادی به اختصاص یک شماره تلفن خاص برای کامپیوتر دارد. آدرس ها در زمان درج (وارد کردن) و نمایش با فرمت dotted-decimal ارائه می شوند.(نظیر: IP:192/168/10/10). هر گروه از اعداد توسط یک نقطه از هم جدا می شوند که از آنان با نام octet، یاد می گردد. یک آدرس IP، شامل دو بخش متفاوت اطلاعاتی است: یک شماره مشخصه شبکه (network id number) و یک شماره مشخصه منحصر به فرد میزبان (host id number). شماره مشخصه شبکه، شباهت زیادی به کد یک ناحیه و یا شهر داشته و توسط تمامی کامپیوترهای موجود بر روی یک شبکه، به اشتراک گذاشته می شود. شماره مشخصه میزبان، باقیمانده شماره تلفن است.و به صورت کاملا انحصاری یک میزبان خاص در شبکه را مشخص خواهد کرد. به منظور اطمینان از این موضوع که تمامی کامپیوترهای موجود در اینترنت دارای یک آدرس IP منحصر به فرد می باشند، فرآیند اختصاص آدرس های IP، توسط Internet Assigned Numbers Authority (IANA) مدیریت می گردد. IANA ، آدرس های IP را در اختیار مراکز اصلی ISP، قرار داده و و مراکز فوق، آدرس های IP را در اختیار افراد حقوقی و حقیقی قرار خواهند داد. IANA ، سه بلاک از آدرس های IP را برای استفاده خصوصی، رزو نموده است. (امکان استفاده از آدرس های فوق، در اختیار کامپیوترهای اینترنت قرار نخواهد گرفت).سازمان ها و موسسات می توانند از آدرس های خصوصی فوق، در شبکه های اختصاصی خود استفاده نمایند. مدل آدرس دهی جدید IP، با نام IPv6، است و قرار است به نیاز تصاعدی (فزاینده) در رابطه با تعداد آدرس های در دسترس و عمومی پاسخگو باشد. سخت افزار ها و نرم افزارها ی موجود در حال حاضر امکانات حمایتی لازم به منظور استفاده ازIPv6 را دارا نمی باشند و بدین دلیل ما همچنان از مدل آدرس دهی قدیمی استفاده می نمائیم. در IPv6، چندین سال است که مطرح گردیده است ولی عملیات آداپته نمودن آن دارای آهنگی کند است و نباید انتظار داشته باشیم که مدل آدرس دهی فوق را بزودی در محیط خود شاهد باشیم.
با اینکه کامپیوترهائی که از آدرس خصوصی IP استفاده می نمایند، قادر به دستیابی مستقیم به اینترنت نمی باشند (برای دستیابی به اینترنت، باید از یک آدرس عمومیIP استفاده گردد).ازNAT)Network Address Translation) به عنوان پتانسیلی که قادر به ترجمه آدرس های عمومی و خصوصی است، استفاده می گردد. در NAT، امکان استفاده از آدرس های IP خصوصی بمنظور اتصال به اینترنت را برای کاربران یک سازمان، فراهم و باعث کاهش تعداد آدرس های IP عمومی مورد نیاز بمنظور ارتباط و دستیابی به اینترنت می گردد. سرویس (Routing and Remote Access Service (RRAS ویندوز دارای قابلیت ها و پتانسیل های NAT به همراه سایر پتانسیل های کلیدی دیگر است.
تهیه کننده : هژیر خوان پایه
Operating System یا سیستم عامل در واقع نرم افزاری است که کامپیوتر شما را مدیریت می کند. وظایف اولیه ای که سیستم عامل بر عهده دارد شامل مدیریت منابع کامپیوتر و اختصاص منابع ارتباطی مورد نیاز برای انجام یک Task یا Process در دستگاه می باشد. Kernel یه هسته سیستم عامل در واقع قطعه اصلی پازل سیستم عامل می باشد که در بیشتر موارد ارتباط مستقیمی با سخت افزارهای نصب شده روی دستگاه دارد. بدون هسته یا Kernel سیستم عامل نمی تواند کار کند اما با توجه به اینکه هسته یا Kernel سیستم عامل با امکانات مختلفی در سیستم عامل ارائه می شوند بسیاری از کاربران اصلا از وجود چنین چیزی بر روی سیستم عامل خود بی خبرند ، کاربرانی که فقط از کامپیوتر به عنوان یک دستگاه بازی استفاده می کنند طبیعی است که هیچ درکی از درون سیستم عامل نداشته باشند.
همانطور که قبلا هم اشاره کردیم سیستم عامل یا OS نرم افزاری است که کامپیوتر شما را مدیریت می کند. OS مجموعه ای از داده ها و نرم افزارها است که مدیریت منابع سخت افزاری سیستم را بر عهده دارند. همچنین اجرا کردن نرم افزارهایی که کاربر قادر به لمس آنها و مشاهده آنها است اعم از مجموعه Office یا غیره نیز بر عهده سیستم عامل می باشد.سیستم عامل را رابط بین نرم افزار و سخت افزار نیز می نامیم زیرا از طرفی که مدیریت ورودی و خروجی اطلاعات را بر عهده دارد و ارتباط مستقیمی با سخت افزار دارد یک لایه واسط بین نرم افزارهای اجرایی روی سیستم و پردازنده و حافظه های داخلی سیستم نیز می باشد ، تمامی فرآیند های اختصاص حافظه و قدرت پردازشی به نرم افزارها از طریق سیستم عامل انجام می شود. در واقع می توان گفت سیستم عامل مهمترین نرم افزاری است که بر روی یک سیستم نصب می شود و دلیل این نامگذاری هم مشخص است ، اگر کاربری بر روی سیستم خود سیستم عامل نداشته باشد نمی تواند هیچ نرم افزار کاربردی را اجرا کند و به همین دلیل مهمترین نرم افزار یک کامپیوتر OS یا سیستم عامل آن است .
سیستم عامل در همه ماشین هایی که دارای پردازنده و حافظه می باشند وجود دارد و فقط مختص به کامپیوترها نیست ، گوشی هایی که شما استفاده می کنید و دستگاه هایی که برای بازی استفاده می شوند ، Super Computer و سرورها همه و همه دارای سیستم عامل هستند ، حتی دستگاه های حضور و غیاب ، تلوزیون و ... همه دارای سیستم عامل می باشند. محبوب ترین سیستم عامل هایی که شما هم شاید با آنها کار کرده باشید Microsoft Windows ، Mac OSX ، Linux و UNIX هستند. سیستم عامل های شرکت مایکروسافت بیشتر مصارف عمومی و کاربری دارند اما سیستم عامل هایی مثل لینوکس و یونیکس بیشتر برای استفاده سرورها و افراد حرفه ای هستند ، این نوع سیستم عامل ها متن باز یا Open Source هستند و شما می توانید براحتی به کدهای نوشته شده برای کرنل آنها دسترسی پیدا کنید برخلاف سیستم عامل های شرکت مایکروسافت که به هیچ عنوان شما نمی توانید به کدهای موجود در ان دسترسی پیدا کنید.
Kernel اصلی ترین قسمت یک سیستم عامل است و در واقع می توان کرنل یا هسته را به قلب تپنده سیستم عامل تشبیه کرد. Kernel به عنوان یک واسط یا یک پل ارتباطی بین سخت افزار و نرم افزارهای کاربردی عمل می کند ، وظیفه اصلی Kernel مدیریت منایع سیستم شامل منابع سخت افزاری و نرم افزاری و ارتباطات بین این منابع و مصرف کنندگان است. Kernel یک لایه انتزاعی بسیار سطح پایین بین پردازنده ها و دستگاه های ورودی و خروجی ایجاد می کند. ارتباطات درون پردازنده ای یا Inter-Process Communications و System Call ها یا فراخوان های سیستمی از اصلی ترین مکانیزمهایی هستند که این لایه انتزاعی برای سرویس دهی به نرم افزارهای کاربردی با استفاده از Kernel فراهم می کند. Kernel ها بصورت کلی به دو نوع مختلف دسته بندی می شوند که بر اساس طراحی و نوع پیاده سازی و اینکه چگونه وظایف سیستم عامل سرویس دهی می شود طبقه بندی می شوند. نوع اول به Monolithic ها معروف هستند که در این نوع Kernel ها برای بال رفتن کارایی سیستم کدهای سیستم درون همان فضای آدرسی اجرا می شود که در ابتدا به آن اختصاص یافته بود. اگر فضاهای دیگری برای اجرای کدها اختصاص یابد نوع Kernel نیز عوض می شود و Mikrokernel ها به میان می آیند ، بیشتر سرویس ها برای اجرا از فضاهایی که Mikrokernel ها در اختیار آنها قرار می دهند استفاده می کنند ، در Mikrokernel ها مدیریت و ماژولاریتی بیشتری را شاهد هستیم.
Kernel در واقع هسته یا پایین ترین لایه سیستم عامل نزدیک به سخت افزار است. سایر قسمت های سیستم عامل اعم از رابط گرافیکی ، مدیریت فایل ها ، Shell ، نرم افزار ها و ... وابستگی کاملی به Kernel دارند. Kernel مسئول برقراری ارتباط با سخت افزارهای سیستم است و در واقع قسمتی از سیستم عامل است که بدون واسط و مستقیما با سخت افزار صحبت می کند. فرآیند های فراخوانی که در سیستم عامل انجام می شود اعم از دسترسی به فایل ها ، نمایش تصاویر ، دستورهای کیبورد و ماوس و ... در واقع توسط Kernel آماده می شوند و در اختیار نرم افزار قرار می گیرند. ITPRO باشید